default-image

Ο Μουσταφά Πασάς είχε αρπάξει τα γόνιμα τσιφλίκια

Κρήτη
Ο Μουσταφά Πασάς είχε αρπάξει τα γόνιμα τσιφλίκια

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ίδιος ο Μουσταφά Πασάς είχε αρπάξει όλα τα γόνιμα τσιφλίκια της Κάτω Βιάννου και του Χόνδρου αφήνοντας στους Χριστιανούς μόνο τα πολύ απομακρυσμένα και άγονα. Και για αυτά όμως οι κάτοικοι πλήρωναν φόρους.

Κάτω Βιάννος - Ταξίδι στο Χρόνο

Πρόσωπα, ονόματα, αγαπημένοι άνθρωποι, ιστορίες που άκουγα από τον πατέρα μου, σοκάκια που παίζαμε, βρύσες που πηγαίναμε με τα λαήνια για το νερό του σπιτιού, γεύσεις και αρώματα που ξεφυτρώνουν μέσα στη μνήμη βλέποντας μία φωτογραφία, σου διηγούνται τόσες μικρές και μεγάλες στιγμές από τα παιδικά σου χρόνια, σταμάτησαν μπροστά μου μέσα από τα κείμενα του καθηγητή Γιώργου Κονδυλάκη που δημοσιεύτηκαν στην ''Ηχώ της Βιάννου'' και αφορούν στην κάτω Βιάννο, με τον τίτλο:

''Κάτω Βιάννος - Ταξίδι στο Χρόνο''.

Το οδοιπορικό του καθηγητή μέσα στο χρόνο και στην ιστορία ενός χωριού που ακόμα και σήμερα βασανίζεται, ακόμα και σήμερα μοναχικά πορεύεται, είναι μοναδικό, ''φωνάζει'' για τις ευθύνες μας και τις ευθύνες της πολιτείας απέναντί του.

Μέρος 15ο

Η Κάτω Βιάννος βρισκόταν στο σταυροδρόμι των τριών κύριων δρόμων που οδηγούσαν προς Ιεράπετρα, Μεσαρά και Ηράκλειο. Λογικά συνεχώς περνούσαν τούρκοι στρατιώτες από το χωριό και οι κάτοικοι υπέφεραν πολύ από την παραφροσύνη που επικρατούσε και από το φόβο που σκορπούσε ο γενιτσαρισμός.

Ειδικά οι Γερλήδες , διαφέντευαν τον τόπο, με πρωτοφανή αγριότητα και μίσος , διαπράττοντας κάθε είδους ατιμία, βαρβαρότητα και παρανομία, απομυζώντας το βιός των Χριστιανών. Δεν υπολόγιζαν τίποτε, δεν υπάκουαν σε κανένα, ούτε στον Πασά και τις τουρκικές αρχές. Περιφρονούσαν και καταπατούσαν και αυτά ακόμη τα σουλτανικά φιρμάνια και μπεράτια (τούρκικα έγγραφα) και τους διέκρινε πλήρης ασυδοσία.

Ο Ι. Κονδυλάκης, στους Τουρκοκρητικούς αναφέρει:

«Και να σκεφτεί κανείς ότι οι θηριώδεις αυτοί εχθροί των χριστιανών είναι Κρήτες, Έλληνες την καταγωγήν, χριστιανών απόγονοι. Φαίνεται ότι τους καταδιώκει και δεν τους αφήνει να ησυχάσουν η κατάρα και το ανάθημα των προγόνων αυτών, οίτινες αψηφούντες τους διωγμούς και τα μαρτύρια ενεκαρτέρησαν εις το πάτριον θρήσκευμα».

Οι ατιμώσεις και οι βιασμοί ήταν καθημερινό φαινόμενο σ ? όλη την επαρχία αφού οι γυναίκες και οι κόρες των σκλάβων ήταν κατά περίσταση στην απόλυτη διάθεση των γενιτσάρων που ήταν άγαμοι. Αυτό ανάγκαζε τους κατοίκους να επαναστατούν συχνά και να καταφεύγουν με τους Χαϊνηδες στα βουνά, ενώ τα γυναικόπαιδα κρυβόταν σε σπηλιές στο Χάρακα, τη Σπηλιαρίδα , στο Χαβούδι και άλλες.

Τα σπίτια στις γειτονιές ήταν κολλημένα το ένα δίπλα στο άλλο και επικοινωνούσαν μεταξύ τους με μεσόπορτες (στα πολύ παλιά σπίτια φαίνονται ακόμη ) για να μπορούν οι κάτοικοι άνδρες και γυναίκες να φεύγουν από τα σπίτια των γειτόνων όταν τους έψαχναν οι Τούρκοι.

Τα ζώα τους οι χωριανοί τα έβαζαν σε χωριστό δωμάτιο μέσα στα σπίτια από τον φόβο της κλοπής αν και οι τούρκοι τα έπαιρναν όποτε ήθελαν.

Το καφενείο των χριστιανών επί τουρκοκρατίας βρισκόταν κοντά στο Αρχοντικό. Στη θέση του φαίνονται ακόμη οι πέτρες από τους τοίχους. Εδώ ερχόταν τα βράδια και ο Παπαδάκης Γεώργιος, η Γιωργάρα , ένας πανύψηλος και εύσωμος άνδρας, πολύ δυνατός που τον σέβονταν ακόμη και οι τούρκοι.

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους άρχισε να οργανώνεται η ζωή στο χωριό σε νέες συνθήκες που οι κάτοικοι γνώριζαν για πρώτη φορά. Ζούσαν πια ελεύθεροι, χωρίς αφεντικά και με ασφάλεια.

Επί Κρητικής Πολιτείας έγιναν σημαντικά έργα στο χωριό που έκαναν τη ζωή πιο άνετη. Κτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, έγινε το πρώτο υδραγωγείο, η πρώτη δεξαμενή, τοποθετήθηκαν βρύσες, κτίστηκε το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου και όλα αυτά και με οικειοθελή προσωπική εργασία των κατοίκων και χωρίς να τους το επιβάλλει κανένας.

Μετά την ένωση της Κρήτης με την υπόλοιπη Ελλάδα συνεχίστηκε η ανάπτυξη του χωριού και η ζωή των κατοίκων έγινε ακόμη καλύτερη. Πάντοτε όμως βοηθούσαν στα κοινά, κάθε φορά που χρειαζόταν. Στο κτίσιμο εκκλησιών, στη διάνοιξη και συντήρηση δρόμων και μονοπατιών, αρδευτικών δικτύων κλπ.

Άρχισαν να οργανώνονται οι καλλιέργειες των σιτηρών και της ελιάς. Τα γόνιμα εδάφη επέστρεψαν στους Κατωβιαννίτες, κτίστηκαν οι φάμπρικες και οι νέα τεχνολογία άρχισε να έρχεται και στο χωριό. Η ζωή γινόταν όλο και καλύτερη.

(Συνεχίζεται)

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News