Η σχέση των τραπεζών και των επιχειρήσεων στη χώρα μας έχει περάσει από πολλά κύματα τις τελευταίες δεκαετίες. Από τη “σκορποχεριά” των πρώτων ετών του 2000 μέχρι το “στρίψιμο της κάνουλας” μετά το 2010, πολλά έχουν αλλάξει και ίσως να είναι η στιγμή να αλλάξουν ακόμη περισσότερα.
Η περιρρέουσα αισιοδοξία στους οικονομικούς κύκλους σχετικά με τα κονδύλια από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης είναι μεγάλη. Οι ευρωπαϊκές εντολές στις τράπεζες, για στήριξη των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, είναι γνωστές, σε τι βαθμό όμως θα διεκπεραιωθούν; Ο επιχειρηματικός κόσμος παρακολουθεί τις εξελίξεις με αγωνία: Θα δούμε άραγε τα οφέλη των ευρωπαϊκών κονδυλίων στην πραγματική οικονομία; Θα φτάσει η δυναμική αυτή στην τοπική αγορά;
Στην προσπάθειά μας να προσεγγίσουμε την τρέχουσα αλλά και τη μελλοντική κατάσταση των επιχειρήσεων και της αγοράς, ήρθαμε σε επαφή με τρεις γνωστούς παράγοντες της τοπικής επιχειρηματικότητας, οι οποίοι έδωσαν τη δική τους εικόνα πάνω στις επιχειρηματικές προκλήσεις της εποχής.
“Σκληρή” στάση
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, Μανόλης Αλιφιεράκης, ξεκινώντας, σημείωσε τη σκληρή στάση που κρατούν οι τράπεζες απέναντι στις επιχειρήσεις, με την πλειοψηφία των τελευταίων να αποκλείεται από την τραπεζική χρηματοδότηση. Ο κ. Αλιφιεράκης στάθηκε στη σημασία που έχει για τις επιχειρήσεις η καλή σχέση με τις τράπεζες, καθώς πέρα από τον δανεισμό είναι μεγάλη η συμβουλευτική αξία των τραπεζών για τους επιχειρηματίες.
Αναφορικά με τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και το κατά πόσο αυτά αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου αναφέρθηκε στη “θολή” εικόνα που υπάρχει ακόμη γύρω από την κατανομή των κονδυλίων αυτών. Σημείωσε πως τα κονδύλια του Ταμείου σίγουρα αφορούν 70 μεγάλα projects, με τον ίδιο να μην είναι αισιόδοξος σχετικά με κάποια ευθεία χορήγηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, υπογραμμίζοντας δε πως τα κονδύλια αυτά θα βοηθήσουν εμμέσως τις τοπικές οικονομίες διά της οικονομικής δυναμικής που θα δημιουργήσουν στην αγορά.
Σε σχέση με τις μελλοντικές σχέσεις τραπεζών-επιχειρήσεων, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου υπενθυμίζει πως οι τράπεζες, ως επιχειρήσεις που και αυτές έχουν στόχο το κέρδος, είναι αντιληπτό γιατί δεν επιλέγουν τη ρισκοβόρα στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Από την άλλη δε, ξεκαθαρίζει πως είναι ζωτικής σημασίας να αλλάξει η στάση των τραπεζών, ίσως με κάποια κρατική παρέμβαση, καθώς είναι μονόδρομος για την αποφυγή “λουκέτων”.
Κάνοντας λόγο για την επόμενη μέρα, ο κ. Αλιφιεράκης τόνισε πως τα πράγματα θα είναι δύσκολα καθώς μπροστά μας έχουμε έναν χειμώνα γεμάτο προκλήσεις, με το τέλος των αναστολών χρεών να πλησιάζει και το κύμα ανατιμήσεων να αναμένεται. Το ευτύχημα της ανέλπιστα καλής τουριστικής σεζόν, όπως επισήμανε ο ίδιος, οπωσδήποτε βοήθησε την οικονομία, μένει να δούμε όμως ποια θα είναι η επόμενη μέρα.
Ζητείται ρευστότητα
Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου, Μανόλης Κουμαντάκης, αναφερόμενος στη γενικότερη κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι επιχειρήσεις, έκανε λόγο για τα μεγάλα προβλήματα ρευστότητας που αυτές αντιμετωπίζουν, σημειώνοντας πως, παρά τις μεγάλες βοήθειες του κράτους, το λιανεμπόριο ήταν το πιο αδικημένο, δημιουργώντας έτσι ζητήματα επιβίωσης για αρκετές επιχειρήσεις.
Ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου ξεκαθάρισε πως είναι ζωτικής σημασίας για τη συνέχιση της λειτουργίας των επιχειρήσεων η βοήθεια των τραπεζών διά της χορήγησης δανείων, ενώ συμπλήρωσε πως τα τεράστια εκείνα ποσά που τα ελληνικά νοικοκυριά κατέθεσαν στις τράπεζες την εποχή της τρέχουσας πανδημίας δε θα έπρεπε να μείνουν στάσιμα, αλλά να επενδυθούν από τις τράπεζες στην πραγματική οικονομία.
Αναφορικά με τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Κουμαντάκης είναι απαισιόδοξος, μιας και θεωρεί πως τα ποσά αυτά δε θα απορροφηθούν ούτε κατ’ ελάχιστον από τις μικρές και τις μεσαίες επιχειρήσεις, τονίζοντας πως αφορούν κυρίως «επιχειρήσεις κολοσσούς».
Σε τοποθέτησή του σχετικά με τη στάση των τραπεζών απέναντι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Ηρακλείου περιγράφει τη στάση αυτή ως σκληρή, μιας και το αυστηρό πλαίσιο δανεισμού γεννά μεγάλες δυσκολίες, κάνοντας σπάνιες τις περιπτώσεις όπου επιχειρήσεις λαμβάνουν βοήθεια από τράπεζες. Ως βασικό λόγο της σκληρότητας αυτής ο κ. Κουμαντάκης έδειξε την καχυποψία που δημιούργησαν στις τράπεζες τα “κόκκινα” δάνεια που “γέννησε” η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας το 2010.
Αναφερόμενος στην επανεκκίνηση των επιχειρήσεων μετά την εποχή της πανδημίας, ο κ. Κουμαντάκης εξήγησε πως τα πράγματα θα είναι δύσκολα, μιας και η πανδημία άλλαξε όχι μόνο τις επιχειρήσεις, αλλά τον κόσμο καθ’ ολοκληρίαν. Συνεχίζοντας, σημείωσε πως οι αλλαγές αυτές παρατηρούνται τόσο στη διαδικασία παραγωγής αγαθών, όσο και διανομής. Παρά τις αλλαγές όμως και τις νέες κατευθύνσεις, είναι σαφές ότι όσες περισσότερες επιχειρήσεις σωθούν, τόσο μεγαλύτερο θα είναι το όφελος για την οικονομία, τις κοινωνίες και τους εργαζόμενους.
Το 99% εκτός Ταμείου
Κατατοπιστική ήταν και η τοποθέτηση του προέδρου της ΟΕΒΕΝΗ, Χαράλαμπου Λεκάκη. Ο κ. Λεκάκης στάθηκε στη γενικότερη αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει τον επιχειρηματικό κόσμο την εποχή της πανδημίας, επισημαίνοντας τη ρευστότητα ως το βασικότερο, μεταξύ άλλων, ζήτημα που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ένα μεγάλο αριθμό εξ αυτών να έχουν ρευστότητα που δεν αντιστοιχεί σε περισσότερο από ένα μήνα επιχειρηματικής επιβίωσης.
Σε ό,τι έχει να κάνει με τα κονδύλια από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο κ. Λεκάκης ξεκαθάρισε πως είναι βέβαιο ότι το 99% των επιχειρήσεων θα μείνει εκτός της ευρωπαϊκής επιχορήγησης, εξηγώντας πως οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα ενδυναμωθούν έμμεσα από την επιχορήγηση των μεγάλων, στα πλαίσια των κυματισμών που θα δημιουργήσει η παρουσία των κονδυλίων στη γενικότερη οικονομία.
Σχετικά με τη στάση των τραπεζών απέναντι στις επιχειρήσεις, ο κ. Λεκάκης ανέφερε πως δε βλέπει κάποια ουσιαστική προοπτική αλλαγής της πολιτικής των τραπεζών, καθώς, φοβούμενες το ρίσκο, δεν πρόκειται να επενδύσουν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα ρευστότητας.
Ολοκληρώνοντας, ο κ. Λεκάκης βλέπει την αγορά να κινείται σε καλά επίπεδα, σημειώνοντας πως υπάρχει ένα γενικότερο κλίμα αισιοδοξίας, κυρίως λόγω της εξαιρετικής τουριστικής σεζόν, το οποίο ο ίδιος ελπίζει να συνεχιστεί και μετά το πέρας της πανδημίας, με την ανάλογη βοήθεια από την κυβέρνηση.
