«Ζήσε Μάη μου, να φας τριφύλλι» τελικά για τα αρδευτικά δίκτυα της λιμνοδεξαμενής του Αγίου Γεωργίου στο Οροπέδιο Λασιθίου, αφού, μετά τη μεγάλη αναμονή και υπομονή που επέδειξαν κάτοικοι και φορείς της περιοχής μέχρι να «μπει στις ράγες» το σημαντικό έργο που συγκαταλέγεται στο περίφημο «πακέτο» των αντισταθμιστικών έργων του φράγματος Αποσελέμη, τώρα θα πρέπει να δείξουν ιώβεια υπομονή μέχρι να το δουν να ολοκληρώνεται.
Χαρακτηριστική είναι άλλωστε η πρόσφατη, προ 15νθημέρου, απόφαση του υπουργείου Υποδομών, με την οποία δόθηκε παράταση άνω τους ενός έτους (συγκεκριμένα 12,5 μηνών) στον ανάδοχο εργολάβο για να ολοκληρώσει το έργο, που κανονικά ήταν να ολοκληρωθεί στις 25 Δεκεμβρίου 2022 και τώρα μεταφέρθηκε για τις 11 Ιανουαρίου 2024.
Βεβαίως θα πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τη σχετική αλληλογραφία, δε φέρει ευθύνη ο ανάδοχος. Αντιθέτως για την καθυστέρηση ευθύνεται ένας συνδυασμός πραγμάτων, από τη γραφειοκρατία και τις καθυστερήσεις στην έκδοση εγκρίσεων και αδειών ή την καθυστέρηση της Αρχαιολογίας στο κομμάτι των αρχαιολογικών ερευνών... μέχρι τις καιρικές συνθήκες, για αυτό και εγκρίθηκε το αίτημα του αναδόχου για την παράταση της καταληκτικής προθεσμίας αποπεράτωσης του έργου.
Όπως και να έχει όμως, η τόσο μεγάλη διάρκεια της παράτασης, εν προκειμένω 12,5 μήνες, δεν παύει να προκαλεί αίσθηση και να γεννά έντονο προβληματισμό και ανησυχία για ένα έργο που ήταν να τελειώσει, βάσει σύμβασης και αρχικών χρονοδιαγραμμάτων, στα τέλη του 2022, και τώρα οδεύει για τις αρχές του 2024. Δίχως φυσικά κανείς να γνωρίζει αν αυτή θα είναι η τελευταία παράταση ή αν η ολοκλήρωση του έργου πνοής για την παραγωγική περιοχή του Οροπεδίου Λασιθίου θα πάει ακόμα πιο πίσω...
Το χρονικό του έργου
Το έργο με τίτλο “Αρδευτικά δίκτυα λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου Λασιθίου”, προϋπολογισμού 11,5 εκατ. ευρώ, συγκαταλέγεται στα αντισταθμιστικά έργα του φράγματος Αποσελέμη και αφορά στην κατασκευή του αρδευτικού δικτύου της λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου, η οποία έχει κατασκευαστεί σε θέση που βρίσκεται 1,5 χλμ. νοτιοανατολικά του οικισμού Αγίου Γεωργίου, και η οποία συλλέγει μέρος των παροχών του χειμάρρου Χαυγά, με σκοπό να εξυπηρετήσει τις αρδευτικές ανάγκες της περιοχής. Το αρδευτικό δίκτυο αναμένεται να καλύψει καλλιεργούμενη έκταση 13.370 στρεμμάτων, η οποία βρίσκεται στο δυτικό τμήμα του Οροπεδίου και δεν καλύπτεται από το υφιστάμενο δίκτυο άρδευσης.
Μετά από πολυετή αναμονή και αφού προηγήθηκαν επανειλημμένες υποσχέσεις, δεσμεύσεις και εξαγγελίες, τα σπουδαία μαντάτα για το ζωτικής σημασίας για το Οροπέδιο έργο ήρθαν τον Μάιο του 2019 - όταν και εγκρίθηκε η διακήρυξη και τα τεύχη δημοπράτησης του έργου “Αρδευτικά δίκτυα λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου Λασιθίου”, προϋπολογισμού 11,5 εκατ. ευρώ. Το καλοκαίρι του 2019 είχαμε την πετυχημένη δημοπράτηση του έργου, με την κατάθεση προσφορών από μεγάλες εταιρείες, ενώ για να πάμε από τη δημοπράτηση στη... συμβασιοποίηση χρειάστηκε πάντως να περάσει περίπου ένας χρόνος! Η σύμβαση του έργου υπογράφτηκε στις 25 Ιουνίου 2020, ενώ η προθεσμία ολοκλήρωσης κατασκευής καθορίστηκε στους 30 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, δηλαδή είχε ως καταληκτική ημερομηνία την 25η/12/2022. Οι εργασίες ξεκίνησαν στις αρχές του 2021, ωστόσο πρόσφατα δόθηκε αυτή η μεγάλη διάρκειας παράταση, ορίζοντας ως νέα καταληκτική συνολική προθεσμία την 11η Ιανουαρίου 2024.
Η απόφαση της παράτασης
«Εγκρίνουμε παράταση, σύμφωνα με την παρ. 8 του άρθρου 147 του Ν. 4412/2016, α) της 2ης ενδεικτικής προθεσμίας, β) της 4ης αποκλειστικής προθεσμίας και γ) της συνολικής προθεσμίας του έργου “Αρδευτικά δίκτυα λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου Λασιθίου”, 1ου υποέργου της Πράξης “Αρδευτικά δίκτυα λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου Οροπεδίου Λασιθίου” με κωδικό ΟΠΣΑΑ 0011346845, ως εξής:
- Της 4ης αποκλειστικής προθεσμίας έως 25/3/2022,
- Της 2ης ενδεικτικής προθεσμίας έως 25/5/2022 και
- Της συνολικής προθεσμίας κατά 12,5 μήνες, ήτοι έως 11/1/2024», αναφέρεται στη σχετική απόφαση του υπουργείου υποδομών-Μεταφορών.
Οι λόγοι της μεγάλης παράτασης
Το αίτημα της αναδόχου εταιρείας για παράταση της συνολικής προθεσμίας του έργου κατά 12,5 επιπλέον μήνες κρίθηκε επαρκώς τεκμηριωμένο από πλευράς των αρμόδιων υπηρεσιών του ΟΑΚ Α.Ε. και του υπουργείου Υποδομών.
Ειδικότερα, η διευθύνουσα υπηρεσία, Διεύθυνση Υδραυλικών Έργων του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε., έλαβε υπόψη της ότι:
- «Λόγω της χειμερινής περιόδου το μεγαλύτερο μέρος των δευτερευόντων και τριτευόντων δικτύων των αγωγών του έργου ήταν εντός πλημμυρισμένης περιοχής, με πιθανή μεταβολή των στοιχείων της αποτύπωσης φυσικού εδάφους, η οποία δεν ήταν δυνατόν να διαπιστωθεί με νέα αποτύπωση όσο διαρκούσε η πλημμύρα.
- Λόγω της χειμερινής περιόδου και των συνεχιζόμενων βροχοπτώσεων, δεν κατέστη δυνατή η υποβολή του φυσικού εδάφους των δευτερευόντων και τριτευόντων δικτύων αγωγών.
- Λόγω της καθυστέρησης εξασφάλισης παρουσίας αρχαιολόγου στο έργο από την Εφορία Αρχαιοτήτων Λασιθίου, κατέστη δυνατή η έναρξη των εργασιών εκσκαφής στο έργο την 9η/2/2021.
- Με το με αρ. πρωτ. 72190/10.3.2022 (εισερχ. 3437/14.3.2022) έγγραφο της προϊσταμένης Αρχής, της κοινοποιήθηκε η με Α.Π. 536/22.2.2022 απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Χωροταξικής & Περιβαλλοντικής Πολιτικής Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, με την οποία εγκρίθηκε η Τεχνική Περιβαλλοντική Μελέτη (ΤΕΠΕΜ) για την περιβαλλοντική αδειοδότηση αποθεσιοθαλάμου και χώρου κινητού σπαστηροτριβείου που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση του έργου.
- Σημειώθηκε μεγάλη καθυστέρηση χωρίς υπαιτιότητα του αναδόχου, μέχρι την έγκριση της ΤΕΠΕΜ για την αδειοδότηση του αποθεσιοθαλάμου και χώρου κινητού σπαστηροτριβείου που θα χρησιμοποιηθούν για την εκτέλεση του έργου, η οποία εγκρίθηκε σε 11 μήνες περίπου από την υποβολή της.
- Η τροποποίηση του τρόπου εκσκαφής με μηχανικά μέσα, κατόπιν της με αριθ. πρωτ. 730053/7.4.2021 απόφασης της Εφορίας Αρχαιοτήτων Λασιθίου με την οποία δεν επιτράπηκε η χρήση εκρηκτικών, έχει συνέπεια να αυξηθεί σημαντικά η απαιτούμενη χρονική διάρκεια για την ολοκλήρωση των εκσκαφών σε βραχώδες έδαφος».
Η “ταυτότητα” του έργου - Νερό για εκτάσεις 13.370 στρεμμάτων
Αντικείμενο του έργου είναι η κατασκευή του αρδευτικού δικτύου της λιμνοδεξαμενής Αγίου Γεωργίου, η οποία έχει ήδη κατασκευαστεί σε θέση 1,50 χλμ. νοτιοανατολικά του οικισμού Αγίου Γεωργίου και συλλέγει μέρος των επιφανειακών παροχών τού χειμάρρου Χαυγά.
Η ταμίευση του νερού στη λιμνοδεξαμενή, χωρητικότητας 2,15 εκατομμύρια κ.μ., σκοπό έχει να αρδεύσει καλλιεργούμενες εκτάσεις 13.370 στρεμμάτων, οι οποίες εκτείνονται στο δυτικό τμήμα του Οροπεδίου και δεν καλύπτονται από το υφιστάμενο γειτονικό δίκτυο άρδευσης του ταμιευτήρα Χαυγά. Η απαιτούμενη πίεση λειτουργίας στα στόμια υδροληψιών εξασφαλίζεται με την κατασκευή αναρρυθμιστικής δεξαμενής, σε θέση κατάλληλου υψομέτρου, στην οποία ανυψώνεται το νερό άρδευσης με τη βοήθεια αντλιοστασίου και καταθλιπτικού αγωγού.
Το αντλιοστάσιο προβλέπεται να τροφοδοτείται, μέσω της κατασκευής αγωγού μεταφοράς, από τη λιμνοδεξαμενή Αγίου Γεωργίου. Από τη δεξαμενή αναρρύθμισης ξεκινά το υπόγειο σωληνωτό υπό πίεση δίκτυο άρδευσης (κεντρικός αγωγός και κλάδος Β). Ο κεντρικός αγωγός που θα κατασκευαστεί θα μεταφέρει τις παροχές άρδευσης στους δευτερεύοντες και τους τριτεύοντες αγωγούς τού δικτύου άρδευσης, το οποίο έχει ακτινωτή διάταξη. Η μέθοδος άρδευσης που προβλέπεται είναι με μικροπαροχές (στάγδην άρδευση). Σε ό,τι αφορά τη διαδρομή των αγωγών, οι προβλεπόμενοι αγωγοί χαράσσονται κατά μήκος των υφιστάμενων αγροτικών οδών.
