Υπέρ το δέον αυστηρή, με κίνδυνο - όπως σκιαγραφούν - να «ναρκοθετηθεί» η αναγκαία αναπτυξιακή πορεία της περιοχής, χαρακτηρίζουν την υπό διαβούλευση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη για την περιοχή «Natura 2000-Φυσικό Πάρκο Σητείας» οι επιστήμονες και μηχανικοί της Σητείας.
Η Μόνιμη Επιτροπή Σητείας - Επιστημονικός και Επαγγελματικός Σύλλογος Μηχανικών Σητείας εξέδωσε ανακοίνωση, στην οποία παραθέτει διεξοδικά θέσεις, παρατηρήσεις, ενστάσεις, αιτήματα και προτάσεις με φόντο το περιεχόμενο της Ειδικής Περιβαλλοντικής Μελέτης, επισημαίνοντας χαρακτηριστικά πως «το προτεινόμενο από την υπό διαβούλευση Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη καθεστώς προστασίας (καθώς και τα προτεινόμενα μέτρα διαχείρισης) είναι αυστηρότερο απ’ ό,τι είναι απαραίτητο για την προστασία του περιβάλλοντος και θίγει ευθέως την ανάπτυξη της περιοχής.
Καθεστώς προστασίας θα υπήρχε και με άλλη κατηγοριοποίηση των ζωνών, δηλαδή των ήδη νομοθετημένων και υφιστάμενων. Δηλαδή από δύο λύσεις που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό προστασίας, σύμφωνα με το προστατευτέο αντικείμενο, έχει επιλεγεί η αυστηρότερη, χωρίς να τηρείται το προσήκον μέτρο».
Η ανακοίνωση
«Υπάρχουν μεγάλες αναπτυξιακές αντιφάσεις στον νομό και αναπτυξιακή υστέρηση στην Επαρχία Σητείας. Κατά την τελευταία δεκαετία, που έχουν θεσμοθετηθεί οι ισχύοντες όροι και περιορισμοί προστασίας στην υπό μελέτη περιοχή, υφίσταται έντονο δημογραφικό πρόβλημα με μείωση πληθυσμού κατά 10% περίπου και με τους μικρότερους οικισμούς να εγκαταλείπονται. Η περιοχή αυτή κατοικείται και έχει έντονη ανθρώπινη παρουσία από τους Μινωικούς χρόνους, σε αντίθεση με πολλές άλλες περιοχές Natura.
Οι περιοχές Natura του Πάρκου Σητείας και της περιοχής Καψά (που εσφαλμένα έχει ομαδοποιηθεί με την περιοχή της Θρυπτής του Δήμου Ιεράπετρας, αφού ανήκει στον Δήμο Σητείας), έχουν αυστηρότατες δεσμεύσεις προστασίας εδώ και πολλά χρόνια, με τα εν ισχύι νομοθετημένα ΣΧΟΟΑΠ Ιτάνου και Λεύκης, το ΕΣΧΑΣΕ “Ίτανος Γαία” και λοιπές ισχύουσες νομοθεσίες. Ως εκ τούτου, κρίνεται επαρκής η προστασία τους και ΔΕΝ απαιτούνται αυστηρότερα μέτρα προστασίας.
Διαπιστώθηκε ότι το υπό διαβούλευση σχέδιο της ΕΠΜ βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τα παραπάνω αναφερόμενα ΣΧΟΟΑΠ Ιτάνου και Λεύκης, ενώ κάποιες από τις προτάσεις της δημιουργούν αποκλίσεις από το ΕΣΧΑΣΕ “Ίτανος Γαία” και έχει εξαφανίζει κυριολεκτικά τα εν ισχύι μεγάλα αναπτυξιακά project “Κάβο Πλάκο” και “Σχοινιάς”.
Η υπό μελέτη περιοχή δε διαθέτει καμία περιοχή με σχέδιο πόλης, ούτε προβλέπονται και δεν εξασφαλίζονται οι προτεινόμενες επεκτάσεις σχεδίου πόλης από τα ισχύοντα ΣΧΟΟΑΠ. Έτσι εξαλείφεται η δυνατότητα υλοποίησης πολλών επιτρεπόμενων (από την κείμενη νομοθεσία και από την ίδια την υπό διαβούλευση μελέτη) χρήσεων και δραστηριοτήτων και καθίσταται απολύτως αδύνατον να προχωρήσει η μελλοντική πολεοδόμηση.
Έχει εντάξει σε Περιοχές Προστασίας ολόκληρους οικισμούς, χωρίς να τους οριοθετεί και να τους εντάσσει σε ζώνες ΖΒΔΦΠ (π.χ. τους οικισμούς του Ξερόκαμπου στη ΖΔΟΕ-03 και τον οικισμό Περβολάκια στη ΖΔΟΕ-04). Σε αυτούς τους οικισμούς δεν επιτρέπεται ούτε η κατοικία.
Λόγω των εκτεταμένων ζωνών ΖΔΟΕ, που καταλαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος των περιοχών Natura, όπως επίσης των εκτεταμένων ζωνών ΖΠΦ, περιορίζεται δραστικά η εκτός σχεδίου δόμηση. Η κατοικία σε εκτός σχεδίου περιοχές επιτρέπεται μόνο στις ΖΒΔΦΠ. Συνεπώς δεν είναι δυνατή στο μεγαλύτερο μέρος των περιοχών Natura του Παλαικάστρου και σε ολόκληρη την περιοχή Natura του Ξερόκαμπου και του Καψά. Αντίστοιχα υπάρχει πρόβλημα και στην επιπλωμένη τουριστική κατοικία, η οποία είναι η επικρατούσα τουριστική δραστηριότητα στις περιοχές αυτές, καθώς διέπεται από το καθεστώς των όρων δόμησης της κατοικίας. Επίσης, δεν αποτυπώνονται οι περιοχές που θα μπορούσαν μελλοντικά να πολεοδομηθούν και δεν προσδιορίζεται η δυνατότητα τοπικών ρυμοτομικών για δημόσια, δημοτικά και κοινής ωφέλειας κτήρια, με προφανείς ολέθριες και καταστρεπτικές συνέπειες. Ταυτοχρόνως τίθενται ανυπέρβλητα εμπόδια και στα αναγκαία έργα υποδομής, όπως περιφερειακούς δρόμους, διαχείριση αποβλήτων, κ.λπ.», αναφέρεται χαρακτηριστικά στη σχετική ανακοίνωση και επισημαίνεται: «Η Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη δε θέτει απαγορεύσεις και δε θεσμοθετεί κανένα περιορισμό στην εγκατάσταση νέων ΑΠΕ, παρά την πάγια αρνητική θέση της τοπικής κοινωνίας, αφού στην περιοχή μελέτης, όπως και στις υπόλοιπες περιοχές του Δήμου, έχουν εγκατασταθεί οι περισσότερες εγκαταστάσεις Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας σε επίπεδο Κρήτης, με προφανή βλάβη των υπό μελέτη περιοχών Natura.
Σύμφωνα με τη μελέτη, “η ήπια θαλάσσια αναψυχή (κολύμβηση, ιστιοσανίδα, καταδύσεις, υποβρύχια φωτογράφηση κ.λπ.) απαγορεύεται σε ολόκληρη την περιοχή μελέτης, λόγω της ζώνωσης που προτείνεται. Γεγονός απόλυτα απαράδεκτο και απορριπτέο όχι μόνο από την τοπική κοινωνία, αλλά και από την κοινή λογική.
Ομοίως απαγορεύονται παντού, βάσει της προτεινόμενης ζώνωσης, οι χρήσεις “Βιοτεχνικές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις (χαμηλής, μέσης και υψηλής όχλησης)”.
Καμία αναφορά ΔΕ γίνεται στις μεταβατικές διατάξεις, για τις ασύμβατες νόμιμες υφιστάμενες χρήσεις, τις υπό έκδοση οικοδομές άδειες, τις αναθεωρήσεις των υπαρχουσών οικοδομικών αδειών, στις ήδη υπάρχοντες άδειες λειτουργίας κ.λπ.».
Ζώνες προστασίας
Τι προτείνουν οι μηχανικοί της Σητείας
Η Μόνιμη Επιτροπή Σητείας-Επιστημονικός και Επαγγελματικός Σύλλογος Μηχανικών Σητείας προτείνει από την πλευρά της τα εξής:
«i. Οι Ζώνες Απόλυτης Προστασίας της Φύσης και Προστασίας της Φύσης να παραμείνουν στα όρια τα οποία είχαν χαραχθεί και με βάση τις παλιότερες μελέτες, τα οποία ενσωματώθηκαν αυτούσια ως Ζώνη ΠΕΠ του ΣΧΟΟΑΠ. Οι περιοχές αυτές αφορούν (I) το φοινικόδασος και (ΙΙ) τη λεκάνη απορροής του.
- Να επαναληφθούν οι προβλέψεις του ΣΧΟΟΑΠ για τον παράκτιο χώρο.
iii. Οι νέες προτεινόμενες περιοχές ως Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών να περιοριστούν μόνο στα σημεία εκείνα στα οποία υπάρχει πραγματική ανάγκη, διότι εντοπίστηκαν αποδεδειγμένα τύποι φυσικών οικοτόπων και ειδών ενωσιακής σημασίας ή/και εθνικού ενδιαφέροντος, που πρέπει να προστατευτούν με ειδικά μέτρα, για τα οποία η προστασία τους δεν είναι δυνατή παρά μόνο με την ένταξή τους σε αυτή τη ζώνη.
Με άλλα λόγια, οι προτεινόμενες Ζώνες Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών να μην καταλαμβάνουν άσκοπα εκτάσεις απ’ ό,τι είναι απολύτως αναγκαίο, λαμβάνοντας υπόψη και την αναπτυξιακή και κοινωνικοοικονομική προοπτική της περιοχής.
- Η ζώνη του Παλαικάστρου και το σύνολο των ζωνών του ΕΣΧΑΣΕ για την επένδυση στη Μονή Τοπλού (και όχι μόνο η υποζώνη Α1 του ΕΣΧΑΣΕ) να ενταχθούν σε Ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων (πλην της ζώνης Β1).
Για τη ζώνη του Παλαικάστρου, να ρυθμιστούν χρήσεις κατόπιν προηγούμενης νέας διαβούλευσης με την τοπική κοινωνία, με βάση το άρθρο 1 του Π.Δ. 59/2018, με τους περιορισμούς του άρθρου 14δ. Σε κάθε περίπτωση, οι όποιες κανονιστικές ρυθμίσεις και χρήσεις γης δεν πρέπει να εισάγουν αυστηρότερες ρυθμίσεις από αυτές του ΣΧΟΟΑΠ του τέως Δήμου Ιτάνου. Δεδομένης της φύσης των ρυθμίσεων (στην πραγματικότητα θα επιτελέσει τον ρόλο του τοπικού πολεοδομικού σχεδίου), η επεξεργασία των προτεινόμενων χρήσεων θα πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τις Τεχνικές Υπηρεσίες του Δήμου και στη συνέχεια να τεθεί σε διαβούλευση.
Για το σύνολο των ζωνών και υποζωνών του ΕΣΧΑΣΕ να διατηρηθούν οι χρήσεις, όπως προβλέπονται από το από 7 Μαρτίου 2016 Π.Δ. Εξαίρεση αποτελεί η Ζώνη Β1, η οποία εμπίπτει εντός των ορίων της Ζώνης Προστασίας της Φύσης, για την οποία να ισχύουν οι ειδικές ρυθμίσεις της Ζώνης αυτής.
- Οι προτεινόμενες χρήσεις της ΕΠΜ να μην εμποδίζουν τη μελλοντική έκδοση τοπικών πολεοδομικών σχεδίων και τη ρυμοτομία, προκειμένου να οργανωθεί πολεοδομικά η περιοχή (σχέδια πόλης, επεκτάσεις οικισμών κ.λπ.).
- Να μην επιτρέπονται ιχθυοκαλλιέργειες.
vii. Να μην επιτρέπονται άλλες ΑΠΕ.
Υπενθυμίζεται η κοινωνική κατακραυγή στην παρουσίαση της προηγούμενης ΕΠΜ και στην παρουσίαση του σχεδίου Προεδρικού Διατάγματος το έτος 2003, κατά το οποίο τελικά και κατόπιν της κατακραυγής υιοθετήθηκε η λύση όλη η τότε Ζώνη ΙΙΙ (δηλαδή πέραν των ζωνών απόλυτης προστασίας της φύσης και προστασίας της φύσης) να προταθεί ως Ζώνη Περιφερειακής Περιοχής Προστασίας της Φύσης, με προτεινόμενες επιτρεπόμενες δραστηριότητες και απαγορεύσεις ανάλογες με αυτές που τελικά υιοθετήθηκαν στο ΣΧΟΟΑΠ.
Επειδή οι περιορισμοί αυτοί είναι ήδη αυστηροί, ΔΕΝ πρέπει να εισαχθούν άλλοι αυστηρότεροι περιορισμοί, δεδομένου ότι προστατεύουν το περιβάλλον, την προστασία του οποίου οι κάτοικοι επιδιώκουν περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, γιατί αυτό το φυσικό τοπίο είναι η προίκα του τόπου, που τον διαφοροποιεί από την υπόλοιπη Κρήτη».
(φωτογραφία pexels)
