«Ο σημερινός ΒΟΑΚ όταν φτιάχτηκε, πριν μερικές δεκαετίες, κατέστρεψε αρκετούς ανεμόμυλους στο ειδυλλιακό μυλοτόπιο πάνω από το Νικηθιανό Νεάπολης. Να μην επιτρέψουμε να καταστραφούν όσοι μύλοι απέμειναν με τον νέο ΒΟΑΚ».
Το μήνυμα αυτό στέλνουν ο Μορφωτικός Σύλλογος Νικηθιανού και ο Δήμος Αγίου Νικολάου, που ξεκινούν αγώνα ώστε να μην κατεδαφιστούν, στο πλαίσιο του έργου ανακατασκευής του Βόρειου Οδικού Άξονα στο οδικό τμήμα Νεάπολης-Αγίου Νικολάου, οι πέτρινοι ανεμόμυλοι.
Ανεμόμυλοι που στέκονται αγέρωχα, αντιστεκόμενοι στη φθορά του χρόνου, και αποτελούν σημείο κατατεθέν για το Νικηθιανό και το Μεραμπέλο, άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία, τον πολιτισμό και την τοπογραφία της περιοχής. Ένα χαρακτηριστικό κοινώς τοπόσημο, δηλαδή, της ευρύτερης περιοχής για τους διερχόμενους οδηγούς, που αν μη τι άλλο αξίζει να διατηρηθεί και να μην εξαφανιστεί.
Άλλωστε στο όμορφο μυλοτόπι του Νικηθιανού συναντά κανείς και τους δύο τύπους ανεμόμυλου που υπήρχαν στην Κρήτη: τόσο τον εντελώς κυκλικό τύπο που γυρίζει με όλους τους ανέμους και ονομάζεται “ξετροχάρης”, όσο και τον τύπο ανεμόμυλου που γυρίζει μονάχα με ένα συγκεκριμένο άνεμο που ονομάζεται “αξετροχάρης”.
Πρώτο βασικό μέλημα του αγώνα που ξεκινά είναι να κατοχυρωθούν αμετάκλητα οι ανεμόμυλοι ως νεότερα μνημεία, ώστε να μπορεί να υπάρξει ειδική πρόβλεψη και μέριμνα διασφάλισής τους κατά τη δρομολόγηση του νέου ΒΟΑΚ. Αυτό ακριβώς, η μη δηλαδή επίσημη ως τώρα αναγνώριση των μύλων ως μνημείων και άρα διατηρητέων κτισμάτων, όπως εξήγησε στη “Ν.Κ.” ο δήμαρχος Αγίου Νικολάου Αντώνης Ζερβός, είναι και το βασικό “αγκάθι”.
«Πράγματι υπάρχει μια αγωνία για την τύχη των πέτρινων ανεμόμυλων στο ύψος του Νικηθιανού, όπως τα κουβεντιάσαμε με τους εκπροσώπους του Μορφωτικού Συλλόγου, τον πρόεδρο Μιχάλη Χουρδάκη και τον ταμία Γιάννη Δατσέρη. Είναι μια επιμέρους παράμετρος ενόψει του έργου ανακατασκευής του οδικού τμήματος Νεάπολης-Αγίου Νικολάου του ΒΟΑΚ που δεν είχαμε διαπιστώσει. Τώρα αρχίζουμε και το ψάχνουμε οργανωμένα, για να δούμε τι θα κάνουμε και να προλάβουμε φυσικά δυσάρεστες, τυχόν, εξελίξεις. Επειδή ακριβώς οι πέτρινοι ανεμόμυλοι που δεσπόζουν πάνω από το Νικηθιανό εκατέρωθεν του σημερινού ΒΟΑΚ δεν είναι δεσμευτικά χαρακτηρισμένοι ως διατηρητέα μνημεία, δεν υπάρχει πρόβλεψη για αυτούς στην περιβαλλοντική μελέτη του έργου. Αυτό φυσικά δεν αποτελεί μομφή για τη μελέτη. Δεν είναι παράλογο, λάθος ή παράλειψη εκ μέρους των μελετητών το να μην υπάρχει πρόβλεψη για τους ανεμόμυλους, από τη στιγμή που δεν είναι επισήμως διατηρητέα μνημεία» υπογράμμισε ο κ. Ζερβός και τόνισε ακόμα:
«Από τη δική μας πλευρά, και αυτό ήταν που επισημάναμε στους εκπροσώπους του Μορφωτικού Συλλόγου, θα επικεντρωθούμε σε έναν βασικό στόχο: να αναγνωριστούν οι μύλοι και επισήμως ως νεότερα μνημεία από την αρμόδια Εφορία Νεότερων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού, και διατηρητέα. Θα ξεκινήσουμε αμέσως την προσπάθεια, αρχής γενομένης με την αποστολή σχετικών εγγράφων προς την Εφορία Αρχαιοτήτων, το υπουργείο Πολιτισμού κ.τ.λ. Αν το πετύχουμε αυτό, σε εύλογο χρονικό διάστημα θεωρούμε ότι θα μπει το νερό στο αυλάκι για να διασφαλιστεί η διατήρηση των μύλων κατά την ανακατασκευή του ΒΟΑΚ στο σημείο αυτό».
Μορφωτικός Σύλλογος Νικηθιανού: Ζητούν μετατόπιση της χάραξης
Όπως επισημάνθηκε με αγωνία από την πλευρά του Μορφωτικού Συλλόγου Νικηθιανού, οι ανεμόμυλοι δεν αναφέρονται στη μελέτη, είναι σαν μην υπάρχουν και προφανέστατα σε αυτόν τον καμβά δεν υπάρχει πρόβλεψη ώστε να... γλιτώσουν την κατεδάφιση στην περίπτωση που επικρατήσει το επικρατέστερο τεχνικό σενάριο για το έργο: να διατηρηθεί δηλαδή η σημερινή χάραξη και να υπάρξει διαπλάτυνση του σημερινού ΒΟΑΚ στο ύψος του Νικηθιανού, ώστε να αποκτήσει τεχνικές προδιαγραφές αυτοκινητοδρόμου.
Στη περίπτωση της διατήρησης της χάραξης και της διαπλάτυνσης του σημερινού δρόμου, οι ανεμόμυλοι μοιάζουν καταδικασμένοι, αφού βρίσκονται ακριβώς στις δύο άκρες του σημερινού δρόμου - εκεί δηλαδή που θα διαπλατυνθεί ο σημερινός ΒΟΑΚ!
Τι μπορεί να γίνει; Τα τινά προφανώς είναι δύο... Το ένα καλό σενάριο είναι να υπάρξει μετατόπιση της σημερινής χάραξης του ΒΟΑΚ, έστω και μικρή. Σε αυτή την περίπτωση δε θα απειληθούν οι 15 περίπου πέτρινοι ανεμόμυλοι που δεσπόζουν στην περιοχή. Το άλλο καλό σενάριο, που έβαλαν στο τραπέζι οι άνθρωπο του Συλλόγου, είναι να υπάρξει μια τεχνική παρέμβαση εναλλακτική, π.χ. η κατασκευή μιας μικρής σήραγγας... Κάτι, όπως ειπώθηκε, που επιτρέπει το ανάγλυφο της περιοχής.
Μια ενδιαφέρουσα αναφορά που έγινε στη συνάντηση του δημάρχου Αγίου Νικολάου με τον Μορφωτικό Σύλλογο Νικηθιανού αφορά στις σκέψεις της δημοτικής Αρχής για την απόκτηση ορισμένων ανεμόμυλων.
Όλοι οι μύλοι ανήκουν σε ιδιώτες. Ο Δήμος, όπως μας ανέφερε ο κ. Ζερβός, το σκέφτεται θετικά για να εξαγοράσει ένα μικρό αριθμό μύλων, εφόσον βεβαίως οι ιδιοκτήτες τους ζητήσουν, όπως είπε, λογικά ποσά για την εξαγορά τους.
φωτογραφία cretanbeaches.gr
