Υποβάλλεται σήμερα Δευτέρα από τον δήμαρχο Οροπεδίου Λασιθίου Γιάννη Στεφανάκη το δελτίο της δεύτερης φάσης για την ένταξη των ανεμόμυλων του Λασιθίου στον εθνικό κατάλογο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας, στην αρμόδια Διεύθυνση Πολιτιστικής Κληρονομιάς του υπουργείου Πολιτισμού.
Μάλιστα, από την πολύμηνη συστηματική έρευνα και τεκμηρίωση που πραγματοποιεί ο Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου προέκυψαν σημαντικά στοιχεία για την ιστορία και τη χρήση των ανεμόμυλων. Συγκεκριμένα, προσδιορίστηκε ο αριθμός τους, η σημερινή κατάσταση και λειτουργία τους, καταγράφηκαν ιστορικές μαρτυρίες, η βιβλιογραφία, οι σύνθετες τεχνικές κατασκευής από τους παλαιούς τεχνίτες (μάστορες), ενώ δημιουργήθηκε σχετικό ντοκιμαντέρ-ντοκουμέντο, όπου πλέον δασώνονται οι σχετικές μαρτυρίες των κατοίκων του Λασιθίου με τίτλο “Γήινος άνεμος”.
Στα πλαίσια της σημαντικής έρευνας αποκαλύπτεται για πρώτη φορά ότι κατά την περίοδο της μεγάλης ξηρασίας στην Αφρική και την Ινδία, στις αρχές του 1970, ο ΟΗΕ (UNISEF) απέστειλε ειδικούς μηχανικούς στην Κρήτη, οι οποίοι αντέγραψαν τον λασιθιώτικο ανεμόμυλο, μεταφέροντας την τεχνογνωσία άντλησης νερού και κατασκεύασαν πανομοιότυπους κρητικούς ανεμόμυλους στην Αιθιοπία, την Ινδία και την Αμερική.
