Αντικρουόμενες απόψεις προκαλούν προβληματισμό στην κοινή γνώμη και φέτος ως προς την καύση των καυσόξυλων στα τζάκια και τις ξυλόσομπες μέσα στις πόλεις, για τη θέρμανση των νοικοκυριών.
Την αρχή έκανε η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία, που κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τα σωματίδια από τον καπνό του ξύλου τόσο για τα νοικοκυριά που έχουν τζάκια όσο και για τον περιβάλλοντα χώρο.
Χθες, όμως, ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης, έδωσε μια πολύ πιο εφησυχαστική εξήγηση της υπόθεσης... Και μιλώντας στη “Νέα Κρήτη” ο μηχανολόγος-μηχανικός και καθηγητής του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, Δημήτρης Χρηστάκης, έδωσε την απάντηση ότι «το καυσόξυλο είναι περιβαλλοντικά και από άποψη υγιεινής καλύτερο σε σχέση με το πετρέλαιο και τα καυσαέρια των αυτοκινήτων»!
Συγκεκριμένα, η Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία σε ανακοίνωσή της προχθές έκανε λόγο για πολύ επικίνδυνες καταστάσεις από τους καπνούς των τζακιών και των ξυλοσομπών και ζήτησε από την κυβέρνηση να προχωρήσει στην απαγόρευση της εν λόγω καύσιμης ύλης, τουλάχιστον σε πόλεις σαν την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη.
«Η καύση ξύλου εκλύει στο εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον (στον αέρα) μεγάλες ποσότητες πολυκυκλικών αρωματικών υδρογονανθράκων (PAHs), βενζολίου, διοξινών και αιωρούμενων σωματιδίων και μάλιστα των πιο μικρών, των γνωστών ως PM 2,5μm, τα οποία διεισδύουν και εγκαθίστανται πολύ βαθιά στις κυψελίδες του πνεύμονα και από εκεί περνούν στην κυκλοφορία του αίματος και φτάνουν σε διάφορα όργανα του σώματος. Η ρύπανση αφορά τόσο στον αέρα του σπιτιού που έχει αναμμένο το τζάκι, όσο και στα γειτονικά σπίτια, αλλά και στον αέρα στους δρόμους που κινούμαστε», τονίζει μεταξύ των άλλων.
Μάλιστα, καλεί το κράτος να πάρει μέτρα απαγόρευσης όπως και με το τσιγάρο.
«Αλήθειες αλλά και υπερβολές»
«Ένας ενεργός καπνιστής μέσα στο σπίτι ισοδυναμεί με ένα τζάκι ή και παραπάνω», λέει ο διευθυντής της Πνευμονολογικής Κλινικής του ΠΑΓΝΗ, Νίκος Τζανάκης, εξηγώντας ότι η ανοιχτή επιστολή της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας είναι και υπερβολική σε κάποια σημεία.
«Η καύση οποιουδήποτε υλικού δημιουργεί καυσαέρια ενέχει κίνδυνο για την υγεία», λέει ο κ. Τζανάκης, εξηγώντας ότι αναμφίβολα προκαλούν ενδοοικογενειακή ρύπανση τα τζάκια και οι ξυλόσομπες, ιδίως αν δε λειτουργούν σωστά και “καπνίζουν”. Ωστόσο, υπογραμμίζει ότι «οι κίνδυνοι είναι ευθέως ανάλογοι των συνθηκών της καύσης και της έκθεσης».
Σύμφωνα με τον κ.Τζανάκη, «ένας ενεργός καπνιστής στο σπίτι “ισοδυναμεί” με ένα τζάκι (ή και παραπάνω)», με την προϋπόθεση φυσικά ότι το τζάκι ή η ξυλόσομπά λειτουργούν ενδεδειγμένα, με τον καπνό να απορροφάται από μπουρί σε περίπτωση σόμπας ή από καθαρισμένη καπνοδόχο στο τζάκι.
Ο καθηγητής ωστόσο προειδοποιεί και για άλλους κινδύνους, που ελλοχεύουν όταν υπάρχει διάχυση καπνού μέσα στο σπίτι. «Κινδυνεύουν περισσότερο να πάθουν Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια ή σε περίπτωση ασθενών με ΧΑΠ ή άσθμα να επιδεινωθεί η κατάστασή τους», αναφέρει μεταξύ άλλων.
«Εγώ θυμάμαι στα χωριά...»
Ο καθηγητής του Μεσογειακού Πανεπιστημίου Δημήτρης Χρηστάκης απαντάει στην Ελληνική Αντικαρκινική Εταιρεία λέγοντας ότι οι πρόγονοί μας, «χωρίς να καπνίζουν, ήταν μέσα στα τζάκια. Εγώ τους θυμάμαι στο χωριό. Μαγείρευαν στις παρασιές. Και ζούσαν πολλά χρόνια σε αντίθεση με μας»!
Ο ίδιος εξάλλου κάνει λόγο για απλά πράγματα που πρέπει να γνωρίζει όποιος διαθέτει τζάκι. «Το τζάκι δεν καπνίζει όταν έχει μια σωστή καμινάδα, καθαρή. Να είναι τα ξύλα καλά και ξερά, κ.λπ. Όσον αφορά στο εξωτερικό περιβάλλον, υπάρχει μια επιβάρυνση. Αλλά δεν είναι όπως παλιά. Τότε που όλοι είχαν τζάκια στις μεγάλες πόλεις, που ο καπνός ήταν πολύ πυκνός. Και μάλιστα τζάκια τα οποία δεν ήταν ενεργειακά. Βέβαια είχαν άλλους τρόπους. Όποιος πάει στο Άγιο Όρος βλέπει πώς ήταν τα παλιά τζάκια. Έφτιαχναν τζάκια μεταξύ των τοίχων. Είχανε έναν διπλό εσωτερικό τοίχο με ένα κενό γύρω στα 15 με 20 εκατοστά και άναβαν τη φωτιά μεταξύ των τοίχων και ζεσταίνονταν τα δωμάτια που ήταν μεταξύ της μίας και της άλλης πλευράς. Πολύ πιο αποδοτικό αυτό και από το ενεργειακό τζάκι. Γιατί, όταν κοιμούνταν οι άνθρωποι και η φωτιά είχε σβήσει, κρατούσε ο τοίχος τη ζέστη μέχρι το πρωί...».
Ο Δημήτρης Χρηστάκης κάνει όμως και το εξής ερώτημα: «Πόσα σπίτια στο Ηράκλειο έχουν τζάκι; Ελάχιστα. Αν δει κανείς τα καυσαέρια των αυτοκινήτων που κυκλοφορούν αυτή τη στιγμή στους δρόμους, θα καταλάβει πως βγάζουν περισσότερα καυσαέρια απ’ όσα βγάζουν όλα τα τζάκια μαζί...».
Καταλήγοντας, ο Δημήτρης Χρηστάκης συνιστά στους χρήστες των τζακιών «να υπάρχει ένα κούφωμα ανοιχτό για να μπαίνει αέρας φρέσκος μέσα. Και ανοίγουμε πάντα τα παράθυρα εναντίον των οποίων φυσάει ο αέρας. Δηλαδή, αν φυσάει βοριάς ανακουφώνουμε λίγο-λίγο το παράθυρο το βορεινό. Δηλαδή, φροντίζεις ώστε να μπαίνει αέρας στο σπίτι και να μη βγαίνει αέρας, γιατί άμα βγαίνει, ρουφάει τον αέρα του τζακιού. Και επίσης δε βάζουμε απορροφητήρα την ώρα που ανάβει το τζάκι, γιατί θα ρουφήξει τον αέρα του τζακιού μες στο σπίτι και θα μας φέρει τον καπνό. Και να καθαρίζουμε την καμινάδα το πολύ κάθε δύο με τρία χρόνια και βέβαια τα ξύλα μας να είναι καλά και ξερά...».
