Αν και η οικονομική ύφεση την τελευταία δεκαετία είχε κρίσιμη επίδραση σε πολλές οικονομικές δραστηριότητες και στο κόστος που συνδέεται με την υγεία, τα συστήματα υγείας συνεχίζουν να αναπτύσσονται ακολουθώντας την πρόοδο στην έρευνα στον τομέα της υγείας και στις τεχνολογίες που σχετίζεται με αυτήν.
Οι τελευταίες, μάλιστα, προκάλεσαν νέες προόδους στις υπηρεσίες υγείας με αναπόφευκτο αυξανόμενο κόστος. Αυτό ήταν το συμπέρασμα μελέτης για τις δαπάνες υγείας του ΟΟΣΑ σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν από αρκετά χρόνια (2009) με στόχο την πρόβλεψη δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη.
Η έρευνα, όπως τονίζει ο δρ. Γεώργιος Ματαλλιωτάκης, διδάσκων Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών στον τομέα Διοίκησης Μονάδων Υγείας, τ. διοικητής Νοσοκομείου Ιεράπετρας, περιφερειακός σύμβουλος Κρήτης και πολιτευτής της Ν.Δ. στον νομό Ηρακλείου, είχε ως επίκεντρο τη “Μεθοδολογία για τη βέλτιστη κατανομή των δαπανών υγείας”.
Ένα άλλο σημείο της έρευνας σχετίζεται με τη μακροζωία και τη σταθερή αύξηση του προσδόκιμου ζωής μαζί με το προσδόκιμο υγιούς ζωής, τα έτη δηλαδή που αναμένεται να ζήσει ένα άτομο σε καλή κατάσταση υγείας.
Το κύριο συμπέρασμα, ωστόσο, είναι ότι τα έτη μη υγιούς ζωής, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο προσδόκιμο ζωής και το προσδόκιμο υγιούς ζωής, τείνουν να αυξάνονται, καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, με αποτέλεσμα την υπέρβαση των δαπανών για την υγεία, καθώς επεκτείνεται η διάρκεια της ζωής.
Ας δούμε, όμως, τα αποτελέσματα της έρευνας...
Αναφορικά με το ποσοστό δαπανών υγείας ανά ηλικιακή ομάδα για την Ελλάδα το 2009, το ποσοστό της συνολικής δαπάνης ανά ηλικιακή ομάδα αρχίζει από το πρώτο έτος της ηλικίας, όπου ένα πρόσθετο κόστος σχετίζεται με τα νεογέννητα.
Το κύριο συμπέρασμα είναι ότι τα έτη μη υγιούς ζωής, δηλαδή η διαφορά ανάμεσα στο προσδόκιμο ζωής και το προσδόκιμο υγιούς ζωής, τείνουν να αυξάνονται, καθώς το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται, με αποτέλεσμα την υπέρβαση των δαπανών για την υγεία καθώς επεκτείνεται η διάρκεια της ζωής.
Δρ. Γεώργιος Ματαλλιωτάκης
Ακολουθεί μειωμένο κόστος για τα επόμενα χρόνια με ελάχιστο όριο ηλικίας 10-14 ετών και στη συνέχεια το κόστος αυξάνεται σταθερά με μια απότομη εκθετική ανάπτυξη μετά την ηλικία 45-49 ετών, φτάνοντας σε ένα μέγιστο επίπεδο στα 75-79 έτη.
Στη συνέχεια, παρατηρείται μείωση του κόστους λόγω του μειούμενου αριθμού ατόμων για τις ακόλουθες ηλικιακές ομάδες. Σημαντικό σημείο αφορά το ελάχιστο επίπεδο δαπάνης ανά ομάδα ηλικιών στο 1,95%, που αντιστοιχεί στην ηλικιακή ομάδα 10-14 ετών, όπου εμφανίζεται η ελάχιστη θνησιμότητα.
Αυτή είναι και η εκτίμηση του ελάχιστου επιχειρησιακού κόστους του συστήματος υγείας της Ελλάδας.
Γεννήσεις ανά 1.000 γυναίκες
Στους υπολογισμούς ελήφθησαν υπόψη τα κόστη για τις γεννήσεις και την αντίστοιχη περίθαλψη. Τα στοιχεία παρέχονται από τη Δημογραφική Στατιστική Υπηρεσία της Eurostat. Όπως τονίζεται, το 2009 η μέση ηλικία της γυναίκας κατά τον τοκετό ήταν 30,4 έτη και η μέση ηλικία της μητέρας κατά την πρώτη γέννα ήταν 29 έτη.
Μικρές αλλαγές εμφανίζονται από το 2009 έως το 2016 από τη μείωση της γονιμότητας από 301,4 το 2009 σε 275,6 το 2016. Αντ' αυτού, η γονιμότητα το 1960 ήταν 446,2 γεννήσεις ανά 1.000 γυναίκες, ενώ, όπως σημειώνεται, η κατανομή των γεννήσεων το 1960 ήταν μετατοπισμένη προς τις νεότερες ηλικίες.
ΕΛΛΑΔΑ
Οι δαπάνες υγείας για το 2009
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της έρευνας, το 6,9% των δαπανών για την υγεία στην Ελλάδα για το 2009 διατέθηκε στον πληθυσμό ηλικίας 1-14 ετών, το 28,6% κατανεμήθηκε στον πληθυσμό ηλικίας 15-49 ετών, συμπεριλαμβανομένου του κόστους για τη γυναικεία αναπαραγωγική ηλικία, και άλλα 21,1% δαπανήθηκαν για τα άτομα ηλικίας 50-64 ετών. Σημαντικό κόστος, 28,1%, δαπανήθηκαν για άτομα ηλικίας 65-79 ετών και το υπόλοιπο 15,3% αφιερώθηκε σε άτομα ηλικίας άνω των 80 ετών. Ενδιαφέρουσα παρατήρηση είναι ότι οι δαπάνες για την υγεία για τα 35 έτη, από 15 έως 49, είναι σχεδόν ίσες με τις δαπάνες για τα 15 χρόνια που κυμαίνονται από 65 έως 79 ετών.
Οι υπόλοιπες δαπάνες για τις πολύ μεγάλες ηλικίες 80+ είναι ελαφρώς υψηλότερες από το διπλάσιο από τις δαπάνες που δαπανώνται για τα έτη 1-14. Ωστόσο, οι πραγματικές δαπάνες για την υγεία για τις πολύ μεγάλες ηλικίες, που περιλαμβάνουν τις προσωπικές και οικογενειακές δαπάνες για υγειονομική περίθαλψη, δεν περιλαμβάνονται στις κύριες στατιστικές για την υγεία.
Σύμφωνα με την Eurostat, το 2015 η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω από τις χώρες του ΟΟΣΑ “25” για τα έτη υγιούς ζωής που χάθηκαν στην ηλικία των 65 ετών, με 7,9 έτη υγιούς ηλικίας για τους άνδρες και 7,7 έτη για τις γυναίκες. Αντ' αυτού, οι εκτιμήσεις του ΠΟΥ παρέχουν 17,28 έτη υγιούς ζωής για τους άνδρες και 19,89 υγιή έτη για τις γυναίκες ηλικίας 60 ετών κατά το 2015.
