Μπορεί λόγω επικαιρότητας το θέμα του ελληνικού χρέους να έχει περάσει από τα πρωτοσέλιδα στα μονόστηλα ή την ειδησεογραφική ανυπαρξία, όμως αυτό δε σημαίνει ότι έπαψε να απασχολεί τις αγορές, τους διεθνείς οργανισμούς, την Ευρώπη, και βέβαια το εγχώριο οικονομικό επιτελείο.
Με δεδομένο ότι παραμένει το υψηλότερο στην Ευρώπη και την Ευρωζώνη και από τα υψηλότερα παγκοσμίως, δεν είναι ένα ζήτημα που μπορεί κάποιος τόσο απλά να το ξεχάσει, αφού “στοιχειώνει” και θα “στοιχειώνει” για πολλά ακόμα χρόνια τη ζωή μας.
Τα στοιχεία δεκαετίας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο που αφορούν στο χρέος πολλών χωρών και έχουν γραφικοποιηθεί από τη γνωστή ιστοσελίδα Statista παρουσιάζουν εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά συνολικά, αφού αποκαλύπτουν πολλά πράγματα. Πρώτα απ’ όλα ότι δεν είμαστε παγκόσμιοι πρωταθλητές στο χρέος, αφού τη θέση αυτή έχει κατακτήσει η Ιαπωνία με 238% σε σχέση με το ΑΕΠ για το 2017, όταν η Ελλάδα είχε χρέος στο 182% του ΑΕΠ την ίδια χρονιά. Βέβαια τα φαινόμενα απατούν, καθώς το ελληνικό χρέος με εκείνο της Ιαπωνίας δεν έχουν καμία σχέση. Το μεγαλύτερο μέρος του χρέους της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου είναι εσωτερικό και ευκολότερα διαχειρίσιμο, ενώ με δεδομένη την ανάπτυξη της οικονομίας της Ιαπωνίας, με το κατά κεφαλήν εισόδημα να εκτιμάται για το 2018 στα 39.306 δολάρια και με μια σειρά από κινήσεις του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης του Σίνζο Άμπε, η εικόνα είναι εύκολα αναστρέψιμη... Κάτι το οποίο δύσκολα θα το έλεγε κανείς για την Ελλάδα, με δεδομένη τη σχέση χρέους-ΑΕΠ.
Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο της λίστας με τα... “βουνά” του χρέους είναι το ότι, τη δεκαετία αναφοράς για την εν λόγω στατιστική του ΔΝΤ, σε όλες τις χώρες που περιλαμβάνονται - αν και όχι στον ίδιο βαθμό - το χρέος αυξήθηκε. Αυτό ισχύει ακόμα και για την Ιαπωνία με τους κολοσσούς όπως η Toyota, η Honda, η Sony και η Nintendo, που έχουν κατακτήσει την παγκόσμια αγορά.
Εκτός όμως από τους συνήθεις “υπόπτους” (Ιταλία, Πορτογαλία, Ισπανία και Κύπρο), εντυπωσιακή είναι η σχέση χρέους-ΑΕΠ για τις Ηνωμένες Πολιτείες τα τελευταία χρόνια, με αύξηση από το 65% στο 105% τη δεκαετία 2007-2017. Πάντως, τη μεγαλύτερη αύξηση χρέους είχαν για αυτό το διάστημα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο, σχεδόν διπλασιάζοντας το χρέος που είχαν το 2007.
Για την Ελλάδα δε χρειάζεται να ειπωθούν πολλά, αφού το θέμα του χρέους έχει αναλυθεί με τρόπο εξαντλητικό, ειδικά στα χρόνια που η κρίση κορυφώθηκε, με τις συνεδριάσεις του Εurogroup για πάνω από μια επταετία να έχουν ως μόνιμο θέμα τους τρόπους ελάφρυνσής του.
Για την τρίτη στη λίστα, Ιταλία, η κατάσταση είναι επίσης λίγο ή πολύ γνωστή, με τα “καμπανάκια” να έχουν ηχήσει εδώ και καιρό από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. “Χορός” που συνεχίζεται για το έλλειμμα, και όχι μόνο, που έχει φέρει σε αντιπαράθεση τις Βρυξέλλες και τη Ρώμη. Αν και... βουτηγμένη “ως τον λαιμό” στο χρέος με 132% το 2017, η αύξηση του “βουνού” του ιταλικού χρέους δεν ήταν σε επίπεδα Ιμαλαΐων, αλλά μάλλον Άλπεων. Μένει να φανεί αν στην πορεία θα μετατραπεί σε... ηφαιστειακά όρη, όπως η Αίτνα και ο Βεζούβιος, γεγονός που δεν παύει να ανησυχεί την υπόλοιπη Ευρώπη, με δεδομένη τη θέση της Ιταλίας στην οικονομία της Ευρωζώνης.
Τέταρτη στη λίστα του ΔΝΤ είναι η Πορτογαλία με χρέος 126% του ΑΕΠ, υπενθυμίζοντας το επίσης ανελέητο “χτύπημα” που δέχτηκε από την οικονομική κρίση. Όμως και το Βέλγιο βρίσκεται σε δυσχερή θέση, όπως φυσικά και η Ισπανία και η Κύπρος, χώρες - οι δύο τελευταίες - που δέχτηκαν ισχυρά παλιρροϊκά κύματα από το “τσουνάμι” της οικονομικής κρίσης που “χτύπησε” και τη Γηραιά ήπειρο.
Αξιοσημείωτο είναι και το χρέος της Γαλλίας, μιας χώρας που έχει επίσης τεθεί υπό αυστηρή επιτήρηση από την Ευρωζώνη, κυρίως για το έλλειμμά της, με τις ανησυχίες να αυξομειώνονται κατά καιρούς για την πορεία της οικονομίας της.
Τέλος, ενδιαφέρον έχει και η σχέση χρέους-ΑΕΠ για το Ηνωμένο Βασίλειο, με δεδομένη την πορεία που έχει χαράξει για το Brexit, έστω και αν αυτή είναι στα... τυφλά. Με δεδομένο τον διπλασιασμό του χρέους μέσα σε δέκα χρόνια, είναι εύκολα αντιληπτές οι επιπλέον ανησυχίες για το τι θα σήμαινε μια έξοδος χωρίς συμφωνία τού Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
ΣΤΟ ΜΑΚΑΟ
Κι όμως υπάρχει και χρέος 0%
Υπάρχει όμως και ο αντίποδας σε αυτή την εικόνα: Οι χώρες που, σύμφωνα με τις ανελέητες στατιστικές, βρίσκονται στις χαμηλότερες θέσεις της λίστας με το παγκόσμιο χρέος, πάντα σε σχέση με τα οικονομικά μεγέθη τους.
Το Μακάο με τα διάσημα ανά την υφήλιο καζίνα του έχει χρέος 0%, ενώ η δεύτερη ειδική διοικητική περιφέρεια της Κίνας, το Χονγκ Κονγκ, μόλις 0,1%. Επίσης το χρυσοφόρο μικροσκοπικό σουλτανάτο του Μπρουνέι έχει χρέος μόλις στο 2,8%, γεγονός που το καθιστά (με δεδομένο το ειδικό καθεστώς του Μακάο και του Χονγκ Κονγκ επισήμως τη χώρα με το χαμηλότερο χρέος, παγκοσμίως.
