Ούτε φέτος αναμένεται να πέσει στα εδάφη της Κρήτης για τις ανάγκες των ελαιοκαλλιεργειών και των αμπελοκαλλιεργειών το λίπασμα εκείνο το οποίο απαιτείται για να μπορέσουν τα φυτά να παράγουν και του χρόνου. Αυτή την εικόνα καταγράψαμε χθες, με αγρότες, γεωπόνους και συνδικαλιστές να εξηγούν ότι οι παραγωγοί θέλουν να βάλουν λίπασμα και φέτος λόγω των καλών τιμών παραγωγού ελαιολάδου θα γίνει λίπανση σε κάποιο βαθμό. Όμως, το εισόδημα από τις ελιές δεν "περισσεύει" για σωστή λίπανση.
«Εμείς πρώτα θα κοιτάξουμε», λένε χαρακτηριστικά, «τι θα φάνε τα παιδιά μας και μετά θα δούμε τι χρειάζονται για να "φάνε" οι ελιές και τα αμπέλια μας»! «Δε θα βάλει λίπασμα ο κόσμος ούτε φέτος. Εγώ αυτό ακούω να λένε όλοι», τονίζει στη "Ν. Κρήτη" ο αγροτοκτηνοτρόφος Γιώργος Τζουλιαδάκης. «Και δεν είναι ότι δε θέλουν να βάλουν. Όμως δεν μπορούν. Πληρώνοντας όλα τα υπόλοιπα που πρέπει να πληρώσουν, πού θα βρουν τα χρήματα να βάλουν και λιπάσματα; Και θα σας πω και κάτι άλλο. Παρότι η διεθνής τιμή του πετρελαίου, που είναι πρώτη ύλη για την παραγωγή των λιπασμάτων, έχει υποχωρήσει, η τιμή των λιπασμάτων σε σχέση με πέρυσι έχει αυξηθεί. Δεν υπάρχει έλεγχος στην αγορά και η κάθε εταιρεία εκμεταλλεύεται τους αγρότες προσπαθώντας να κερδίσει όσο περισσότερο μπορεί», λέει ο κ. Τζουλιαδάκης.
«Οι αγρότες το πρώτο πράγμα που κοιτάζουν είναι να βγάλουν τροφή για να ζήσουν. Και όλα τα άλλα έπονται», καταλήγει ο ίδιος, εκτιμώντας πάντως ότι φέτος θα πέσει παραπάνω λίπασμα στη γη απ' ό,τι έπεσε (ή δεν έπεσε) κατά τα προηγούμενα χρόνια.
Χωρίς πιστώσεις
«Το πρόβλημα έχει να κάνει με το γεγονός ότι οι εταιρείες πλέον άλλαξαν την πολιτική τους και έχουν κόψει τις πιστώσεις στην εμπορία του λιπάσματος προς τις ενώσεις και τους γεωπόνους. Κι έτσι πρέπει και ο αγρότης να πληρώνει μετρητοίς», εξηγεί από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Ν. Ηρακλείου Μιχάλης Καμπιτάκης.
Ο ίδιος, ωστόσο, διευκρινίζει ότι, όπου προχώρησε η Συμβολαιακή Γεωργία, το πρόβλημα λύθηκε, αφού έρχεται η τράπεζα και χρηματοδοτεί όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας από την παραγωγή μέχρι και τη μεταποίηση και εξαγωγή του προϊόντος. Και έτσι, τα γεωργικά εφόδια τα καλύπτει η τράπεζα βάζοντας ενέχυρο τα προϊόντα των μελών της Ομάδας Παραγωγών. Όμως, τέτοιες ενέργειες είναι μέχρι στιγμής λίγες σε επίπεδο Ελλάδας.
«Το πρόβλημα του αγρότη», καταλήγει ο συνδικαλιστής, «είναι ότι μετά από δύο χρονιές χωρίς εισόδημα έχει πρόβλημα επιβίωσης. Δεν έχει "μία" στην τσέπη. Και ό,τι εισόδημα βγάλει φέτος από τις ελιές του, θα το δώσει στον ΕΝΦΙΑ και τα υπόλοιπα χρέη του. Εδώ βλέπετε ότι μένουν τα λιόφυτα άσκαφτα ακόμα και ανθρώπων που έχουν τρακτέρ, αφού δεν έχουν χρήματα να βάλουν πετρέλαιο για να σκάψουν τη γη τους».
Υπάρχουν λύσεις
«Υπάρχουν λύσεις λίπανσης της γης με φυσικό τρόπο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε χρειάζεται το λίπασμα για τη σωστή θρέψη του φυτού», λέει και ο πρόεδρος του Παραρτήματος Κρήτης του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος Αλέκος Στεφανάκης, αναφερόμενος στην παραδοσιακή λίπανση με τη φύτευση ψυχανθών μέσα στις καλλιέργειες. «Μιλάμε για θρέψεις. Να μην μπερδεύουμε την κατάχρηση, την υπερλίπανση ή οτιδήποτε άλλο με τη σωστή θρέψη των φυτών. Οι παλιοί μάς λέγανε ότι "αν δεν ξοδιάσεις δεν σοδιάζεις". Μεγάλη κουβέντα. Άρα είτε ζώο είναι, είτε φυτό είναι, είτε ελιά είναι ή αμπέλι, αν δεν το περιποιηθείς, αν δεν το λιπάνεις σωστά, με δεδομένη την προστασία του περιβάλλοντος, ασφαλώς δε θα πάρεις εισόδημα».
Ωστόσο, από την άλλη, ο γνωστός κτηνίατρος αναφέρεται και στις παγκόσμιες συνθήκες που προκαλούν τη συνεχή αύξηση στις τιμές των λιπασμάτων. «Ο πληθυσμός της γης αυξάνει, οι φυσικοί πόροι τελειώνουν, εξαντλούνται. Και τα λιπάσματα βγαίνουν από ορυκτά, όπως το πετρέλαιο, το άζωτο. Και αυτά σιγά-σιγά μειώνονται, άρα ανεβαίνουν οι τιμές τους. Αυτή είναι μια πραγματικότητα. Κατά συνέπεια, εμείς, σαν κοινωνία, πρέπει να προχωρήσουμε σε καινούργια πράγματα, που σημαίνει ότι πρέπει ασφαλώς να πούμε πώς θα βγάλουμε ένα ποιοτικό προϊόν, είτε ζωικό είτε φυτικό. Και για να το κάνουμε αυτό, θα πρέπει στην καλλιέργειά μας να βάλουμε και άλλα ποιοτικά πράγματα. Ασφαλώς το λίπασμα, το οποίο είναι απαραίτητο. Αλλά, στη μικρότερη δυνατή ποσότητα. Και θα πρέπει να προχωρήσουμε και σε καλλιέργειες ψυχανθών μέσα στις ελιές, για να μειώσουμε το λίπασμα, που έτσι κι αλλιώς αποτελεί μία πολύ ακριβή εισροή».
Σταθερές τιμές, με τάση αύξησης...
Ο τεχνολόγος γεωπόνος Άρης Κοζής επιβεβαιώνει και αυτός τις εκτιμήσεις και την εικόνα που έχουν όλοι όσοι μας μίλησαν, λέγοντας πως «ο κόσμος ούτε φέτος θα βάλει το λίπασμα που πρέπει». Μάλιστα, ο ίδιος κάνει λόγο για τιμές που έχουν μείνει σταθερές σε σχέση με πέρυσι, αλλά που υπάρχει για τη νέα περίοδο λίπανσης, μια τάση αύξησης.
Έτσι μας λέει ποιες τιμές ισχύουν από πέρυσι, χωρίς να έχουν ακόμα δοθεί από τις εταιρείες λιπασμάτων προς τους γεωπόνους που τα διακινούν οι νέες τιμές σε συσκευασίες λιπασμάτων των 40 κιλών.
Πρόκειται για τις εξής τιμές: Στο 11-15-15 23 ευρώ. Στο 15-15-15 25 ευρώ. Στη θειική αμμωνία με τάση ανόδου 13 ευρώ. Στην ουρία 23 ευρώ. Στη νιτρική αμμωνία 21 ευρώ. Στην αζωτούχα νιτρική 20 ευρώ. Στο θειικό κάλιο 28 ευρώ. Και στα σύνθετα λιπάσματα οι τιμές είναι 26, 30 έως και 32 ευρώ.
«Είναι λάθος να μη βάζουμε λίπασμα στις καλλιέργειές μας. Χωρίς λίπασμα, με σκέτο νερό μόνο, το φυτό δεν μπορεί να μας δώσει ούτε ποσότητα ούτε ποιότητα», λέει ο κ. Κοζής. Και προσθέτει ότι αν αποφασίσουμε να βάλουμε λίπασμα την περίοδο Δεκεμβρίου-Ιανουαρίου στη διάρκεια της συγκομιδής του ελαιοκάρπου, καλό είναι να βάλουμε ένα λίπασμα βραδείας αποδέσμευσης του αζώτου, το οποίο δεν ξεπλένεται από τις βροχές. Δε φεύγει. Και το παίρνει σιγά-σιγά μετά η ρίζα, όταν ξεκινήσει το δέντρο να "δουλεύει". Διαφορετικά αν έχουμε ολοκληρώσει το λιομάζωμα και έχουμε κλαδέψει τις ελιές μας, πρέπει να χρησιμοποιούμε αζωτούχα λιπάσματα. Και το καλύτερο θα ήταν να βάλουμε ένα σύνθετο λίπασμα με πολύ άζωτο. Ενώ αν περιμένουμε βεντέμα για του χρόνου, πάμε σε μία σύνθετη λίπανση με περισσότερο κάλιο.
Τέλος, σε ό,τι αφορά τα ψυχανθή, ο κ. Κοζής συμφωνεί με τον κ. Στεφανάκη για την ανάγκη συνδυασμού της χλωρής λίπανσης και της λίπανσης με τα λιπάσματα, αφού φυτεύοντας ψυχανθή εμπλουτίζουμε το έδαφος μόνο με το άζωτο, που διοχετεύουν στο χώμα τα φυτά αυτά.
Του Χριστόφορου Παπαδάκη
