Το “πράσινο φως” για τις αποζημιώσεις των πυρόπληκτων αγροτοκτηνοτρόφων (με την Κρήτη να συμπεριλαμβάνεται στο γενικότερο πακέτο, σύμφωνα με σχετικές διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης) έδωσε με ανακοίνωσή της η διοίκηση του ΕΛΓΑ. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, «ο ΕΛΓΑ με ευαισθησία και υπευθυνότητα στον τομέα των αρμοδιοτήτων του (ασφάλιση φυτικής παραγωγής, ζωικού κεφαλαίου και Κρατικές Οικονομικές Ενισχύσεις) ενημερώνει τους πυρόπληκτους παραγωγούς για μια σειρά μέτρων τα οποία αποφάσισε σε συνεργασία με την πολιτική ηγεσία και τα συναρμόδια υπουργεία, προκειμένου να διευκολυνθούν στις υποβολές δηλώσεων, αμέσως μετά τις αναγγελίες ζημιάς».
«Η υποβολή δηλώσεων ζημίας στο ζωικό κεφάλαιο θα γίνεται ατελώς, θα διαρκέσει τουλάχιστον μια εβδομάδα και τα αντιστοιχούντα τέλη θα παρακρατηθούν κατά την εκκαθάριση της ζημίας. Οι ζημιές αυτές καλύπτονται από τον Κανονισμό Ασφάλισης Ζωικού Κεφαλαίου του ΕΛΓΑ και ήδη διενεργούνται εξατομικευμένες πραγματογνωμοσύνες από τους αρμόδιους υπαλλήλους του ΕΛΓΑ και θα υπάρξει μέριμνα για την άμεση καταβολή των αποζημιώσεων.
Οι ζημιές στο φυτικό και πάγιο κεφάλαιο και στα αποθηκευμένα προϊόντα θα υποβάλλονται στους αρμόδιους ανταποκριτές του ΕΛΓΑ σύμφωνα με τα ισχύοντα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην υποβολή του πάγιου κεφαλαίου και των αποθηκευμένων προϊόντων, προκειμένου να διενεργηθούν άμεσα οι σχετικές πραγματογνωμοσύνες.
Για την υποβολή των σχετικών δηλώσεων θα δοθεί ικανός χρόνος.
Επιπρόσθετα δίνεται η δυνατότητα στους πυρόπληκτους παραγωγούς μέσω ειδικής ηλεκτρονικής πλατφόρμας (arogi.gov.gr), που θα είναι διαθέσιμη από τις 18 Αυγούστου (σ.σ. αύριο), να υποβάλλουν ηλεκτρονική δήλωση για τις αναφερόμενες ζημίες και ό,τι άλλο έχει να κάνει με καταστροφή ή ζημιά από τις πυρκαγιές προκειμένου να εκταμιευτεί άμεσα προκαταβολή από το υπουργείο Οικονομικών μέσω του Ταμείου Κρατικής Αρωγής.
Για την κάλυψη των επιπρόσθετων αυτών αναγκών ο ΕΛΓΑ θα προχωρήσει άμεσα σε πρόσληψη πρόσθετου γεωτεχνικού προσωπικού προκειμένου να ανταποκριθεί στις αυξημένες υποχρεώσεις του έναντι των παραγωγών της χώρας.
Σε αυτές τις κρίσιμες στιγμές πρέπει να επικρατήσει νηφαλιότητα, να υπάρξει συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων πλευρών, ώστε η όλη διαδικασία να ολοκληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα και να σταθεί αρωγός η Πολιτεία στους πυρόπληκτους παραγωγούς της χώρας, με αξιοπιστία και φερεγγυότητα», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του ΕΛΓΑ.
«Θα αποζημιωθούν όλοι»
Όπως γράφαμε και χθες, ούτε οι πυρόπληκτοι παραγωγοί του Αγίου Θωμά στον νομό Ηρακλείου ή άλλων περιοχών της Κρήτης θα εξαιρεθούν από τις διαδικασίες αποζημιώσεων που θα ακολουθήσει ο ΕΛΓΑ, σύμφωνα με απάντηση που έχει λάβει από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, μετά από σχετικό της έγγραφο, η Οργάνωση Αμπελουργών και Ελαιοκαλλιεργητών Κρήτης.
Στο μεταξύ, η “Ύπαιθρος Χώρα” γράφει ότι, εκτός από τις προκαταβολές και τις αποζημιώσεις που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, η στόχευση της διοίκησης του ΕΛΓΑ «επικεντρώνεται στο απολεσθέν εισόδημα των παραγωγών, λόγω της καταστροφής των δέντρων τους, και ιδιαίτερα των ελαιώνων. Όπως επισημάνθηκε, θα εφαρμοστεί ό,τι προβλέπεται για την αναπλήρωση αυτών των εισοδημάτων μέσω των ΚΟΕ».
Η διοίκηση του ΕΛΓΑ έχει στείλει επιστολή προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με προτάσεις της διοίκησης για την αναπλήρωση της απώλειας εισοδήματος για τις καταστροφές στις δενδρώδεις καλλιέργειες. Η πρόταση περιλαμβάνει τη χορήγηση στήριξης 22 ευρώ ανά δενδρύλλιο για αντικατάσταση των δέντρων που απώλεσαν οι πυρόπληκτοι παραγωγοί. Επιπλέον, προτείνεται η χορήγηση 40 ευρώ/δέντρο σε ορίζοντα τετραετίας, για την απώλεια εισοδήματος. Η καταβολή των χρημάτων θα γίνεται σε δύο πληρωμές, μία ανά διετία (20 ευρώ/δέντρο την πρώτη διετία και 20 ευρώ/δέντρο τη δεύτερη διετία).
ΤΙ ΝΑ ΠΡΟΣΕΧΟΥΝ ΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ
Συμβουλές για τις καμένες ελιές
Την ίδια ώρα, η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας επισημαίνει σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο μεταχείρισης των εδαφών, των καμένων ελαιοδέντρων και την άμεση αποζημίωση των πληγέντων ελαιοπαραγωγών.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, «η ελιά είναι γνωστό ότι έχει μεγάλη ικανότητα αναβλάστησης και ανανέωσης ή και αναγέννησης από τους βλαστούς, τους βραχίονες, τον κορμό ή ακόμη και από τους γόγγρους και το ριζικό σύστημα. Οι παραγωγοί θα πρέπει να δείξουν αυτοσυγκράτηση και να περιμένουν την ένδειξη αναβλάστησης ή όχι των δένδρων. Η αναβλάστηση μπορεί να ξεκινήσει από το φθινόπωρο αλλά να ολοκληρωθεί την ερχόμενη άνοιξη ή ακόμη και το ερχόμενο καλοκαίρι. Για παράδειγμα, στις πυρκαγιές του 2007, η εμπειρία έδειξε ότι η αναβλάστηση από το έδαφος καμένων δέντρων στην Ηλεία ξεκίνησε περίπου 15-20 ημέρες μετά τη σοβαρή ζημιά τους από τη φωτιά. Η αναβλάστηση όμως στο υπέργειο μέρος των δέντρων ξεκίνησε πολύ αργότερα (αρχές άνοιξης) και συνεχίστηκε μέχρι και αρχές καλοκαιριού. Επομένως, θα πρέπει να γίνει συστηματική παρακολούθηση της αναβλάστησης μέχρι την ολοκλήρωσή της, πριν να ληφθούν αποφάσεις για τον τρόπο αποκατάστασης των καμένων δέντρων. Με βάση τα παραπάνω και την εμπειρία της αποκατάστασης των καμένων ελαιώνων το 2007 και τη μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, προτείνονται τα ακόλουθα:
Οι παραγωγοί δεν πρέπει να βιαστούν και να εφαρμόσουν κλαδέματα, οργώματα ή ακόμη χειρότερα εκρίζωση των δέντρων μέχρι τις αρχές της ερχόμενης άνοιξης. Το φθινόπωρο και τον χειμώνα προέχει η προστασία του εδάφους. Το πρώιμο φθινοπωρινό όργωμα και η εκρίζωση των ελιών θα προκαλέσουν έντονη διάβρωση των εδαφών με τις πρώτες φθινοπωρινές μπόρες. Το άμεσο αποτέλεσμα αυτών θα είναι η ολοκλήρωση της καταστροφής των πυρκαγιών, ενώ ταυτόχρονα θα μεγεθύνει και τις ζημιές από τις πλημμύρες στις περιοχές αυτές. Το ριζικό σύστημα των δέντρων θα βοηθήσει στην αποφυγή διαβρώσεων και τη συγκράτηση του επιφανειακού εδάφους, που είναι πολύτιμο για τις ελιές και τις καλλιέργειες γενικότερα. Η κόμη των δέντρων, αυτών που δεν έχουν καεί ολοσχερώς, θα βοηθήσει στον μετριασμό των αρνητικών επιδράσεων της βροχής στις καμένες εκτάσεις. Τονίζεται ακόμη ότι τα δέντρα και ιδιαίτερα η ελιά μπορούν εύκολα να ανανεωθούν ή αναγεννηθούν μέσα σε λίγα χρόνια, το έδαφος όμως που αποτελεί ένα εθνικό κεφάλαιο, αν χαθεί, δύσκολα θα δημιουργηθεί ξανά. Ακόμη και τα καμένα αιωνόβια δέντρα ελιάς στις Ροβιές Εύβοιας, όπως η υπερ-αιωνόβια ελιά “Νύμφη”, υπάρχει πιθανότητα να αναβλαστήσουν, αρκεί να προστατευτούν. Μία ήπιου χαρακτήρα παρέμβαση που μπορούν να κάνουν οι παραγωγοί, όπου είναι εφικτό, είναι η σπορά φθινοπωρινών φυτών, κυρίως ψυχανθών, μετά τις πρώτες βροχές, που θα συμβάλουν στην αποφυγή της διάβρωσης των εδαφών και την αύξηση της οργανικής ουσίας και του αζώτου στο έδαφος. Οι εκτιμήσεις μας είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των καμένων ελαιοδέντρων θα αναβλαστήσει είτε από το υπέργειο μέρος (βλαστούς, βραχίονες, κορμό) είτε από το υπόγειο μέρος του, τις ρίζες. Το 2007, για παράδειγμα, στην Ηλεία, το 90% των ελαιοδέντρων αναβλάστησε και μόνο το 10% περίπου κάηκε ολοσχερώς και εκριζώθηκαν τα καμένα δένδρα. Ο βαθμός της ζημιάς δε θα είναι ίδιος σε όλα τα καμένα ελαιόδεντρα, γιατί η ζημιά επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Για τους λόγους αυτούς προτείνεται να γίνει προσεκτική εξέταση των δέντρων, από ειδικούς γεωπόνους, σε συνεργασία με τους παραγωγούς και τοπικούς γεωπόνους, στο τέλος χειμώνα με αρχές άνοιξης, ώστε να προσδιοριστεί ο βαθμός της ζημιάς των δέντρων. Επομένως και η διαχείριση των καμένων δέντρων θα διαφέρει ανάλογα με τον βαθμό της ζημιάς, την περιοχή και άλλους εδαφοκλιματικούς παράγοντες. Στη συνέχεια θα δοθούν οι κατάλληλες οδηγίες στους παραγωγούς για τη σωστή και αποτελεσματική αποκατάσταση των δέντρων», αναφέρει μεταξύ άλλων η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας.
