“Μήνυμα” ελπίδας προς τους εθισμένους όλων όσων τα κατάφεραν να κάνουν την υπέρβαση, το επόμενο βήμα, στο όνομα της ευθύνης απέναντι στον εαυτό τους και στην οικογένειά τους...
«Ζητήστε βοήθεια, στήριξη, βγείτε από τους τέσσερις τοίχους του σπιτιού σας! Υπάρχει λύση!», διαμηνύουν, μέσω του Ράδιο 9,84, οι δικοί τους άνθρωποι, τα μέλη της οικογένειάς τους που έζησαν τον εφιάλτη... που ξέρουν τι σημαίνει απώλεια αίσθησης χώρου-χρόνου, εκρήξεις θυμού και πόνος. Ξέρουν εν τέλει τι σημαίνει οι ζωές τόσων ανθρώπων σε ένα σπίτι να είναι εγκλωβισμένες σε ένα ποτήρι...
«Ο πατέρας μου έφυγε... Ήταν αλκοολικός. Εγώ έκανα κατάχρηση κι ο αδελφός μου το ίδιο... Περάσαμε στην άλλη πλευρά... Ο θάνατός του με αφύπνισε. Ο αγώνας της μητέρας μου για να μας σώσει αδιάκοπος», είπε η Μαρκησία.
«Δεν έκανα κάτι παράνομο. Μου άρεσε να πίνω στο καφενείο. Με τρόμο είδα το χέρι μου να τρέμει μια μέρα. Μπορούσα να συνεννοηθώ μόνο με πότες (...). Είμαι αλκοολικός, αλλά είμαι καθαρός 15 χρόνια, τρεις μήνες και 28 μέρες! Τις μετρώ, γιατί αυτές τις μέρες ζω», εξομολογήθηκε από την πλευρά του ο Μιχάλης.
Σχεδόν όλα τα μέλη της οικογένειάς μου πίνουν. Βρίσκουν τη χαρά μόνο στο αλκοόλ. Είναι φυσιολογικό γι’ αυτούς. Γίνονται επιθετικοί και μεταξύ τους (...). Η στάση μου και η απόφασή μου να απευθυνθώ σε οργανωμένες δομές τούς επηρέασε. Με λογοκρίνουν αλλά περιόρισαν την κατανάλωσή του. Αλλάζει προς το θετικό η ζωή μου, η ζωή τους...», εξομολογήθηκε η Μαρία.
Από την πλευρά της η Ελένη θα πει: «Ήμουν σε μια θάλασσα. Δεν ήξερα προς τα πού να κολυμπήσω. Πώς να το χειριστώ. Όταν συγγενικό μου πρόσωπο με πλησίασε και μ’ ενημέρωσε για τα Κλαμπ και τη δουλειά που γίνεται (σ.σ. Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ), δεύτερη σκέψη δεν υπήρξε».
«Είμαι καθαρός 4,5 χρόνια. Το αλκοόλ ήταν πάντα δίπλα μου. Με συντρόφευε. Όταν διαπιστώσαμε ότι και το παιδί μας είχε πρόβλημα εθισμού, εκεί σταμάτησαν όλα», εξομολογείται τέλος ο κ. Χρήστος.
Ποσοστό περίπου 40% στην Ελλάδα κάνει χρήση αλκοόλ πολύ τακτικά, απόλυτη εξάρτηση έχει περίπου το 10%, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό απέχει πλήρως.
Αλήθειες που τις κοίταξαν κατάματα για να σωθούν
Η συνειδητοποίηση του αλκοολισμού, κι όχι το ένα ποτηράκι με την παρέα ή στο τραπέζι, έδειξε την αλλαγή πορείας στους ανθρώπους που μίλησαν στο Ράδιο 98,4. Η απώλεια ζωής δικού τους ανθρώπου έθεσε σε εγρήγορση τα εναπομείναντα αντανακλαστικά τους. Το χέρι τους που έτρεμε και το σώμα που πονούσε από την έλλειψη του αλκοόλ σόκαραν και τους ίδιους. Στην αντίστροφη μέτρηση, οι μέρες, οι ώρες και τα λεπτά απέκτησαν άλλο νόημα. Τα χαμόγελα ανακούφισης των μελών της οικογένειάς τους παραμένουν ο δικός τους καθρέπτης ζωής...
«Τίποτα εύκολο», μα και «τίποτα ακατόρθωτο», λένε οι ίδιοι. Στηρίζονται, αλληλοϋποστηρίζονται μέσα από τις Δομές της “Επιστροφής”, των ΚΟΠΑ (Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ) και του Αλκοολογικού Ιατρείου στο Πανεπιστημιακό. Εκπαιδευμένοι υπηρέτες-δάσκαλοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά στις κοινότητες των οικογενειών με προβλήματα από το αλκοόλ.
Δεκάδες οι οικογένειες που έχουν “σωθεί”
Στις 980 ανέρχονται οι οικογένειες που μέχρι σήμερα έχουν απευθυνθεί στο Αλκοολογικό Ιατρείο του ΠΑΓΝΗ και κοντά στις 80 εκείνες που παραμένουν ενεργές εντός των δομών του Δικτύου. Το πλέον παρήγορο όλων είναι ότι οι πόρτες των σπιτιών στις κλειστές κοινωνίες ανοίγουν και η “ντροπή” για το πρόβλημα οδεύει προς τη λύση του.
«Τα ταμπού και τα μυστικά δε χωρούν σε τέτοιες περιπτώσεις», λέει το μέλος της “Επιστροφής” Αντώνης Πουλάκης στον 98,4. Αλκοολικός κι ο ίδιος, υπηρέτης δάσκαλος στη συνέχεια. Τα 11 ΚΟΠΑ σε όλο το νησί είναι «αδιάψευστος μάρτυρας», συνεχίζει.
Στις 980 ανέρχονται οι οικογένειες που μέχρι σήμερα έχουν απευθυνθεί στο Αλκοολογικό Ιατρείο του ΠΑΓΝΗ και κοντά στις 80 εκείνες που παραμένουν ενεργές εντός των δομών του Δικτύου.
«Εθνικό» πρόβλημα το αλκοόλ
Υψηλά ποσοστά κατανάλωσης αλκοόλ έχει η Ελλάδα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. «Τακτική χρήση αλκοόλ κάνει το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού στη χώρα μας. Ποσοστό περίπου 40% κάνει χρήση αλκοόλ πολύ τακτικά, απόλυτη εξάρτηση έχει περίπου το 10%, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό απέχει πλήρως.
Από επιδημιολογικές μελέτες (Πανεπιστήμιο Ηρακλείου, ΤΕΙ, “Επιστροφή”, ΠΑΓΝΗ) έχει διαπιστωθεί ότι επίσης σημαντικός είναι ο αριθμός των οικογενειών που αντιμετωπίζει προβλήματα στον νομό Ηρακλείου...
Καθώς σταδιακά δημιουργούνται και οξύνονται τα προβλήματα, συχνά τα άτομα που κάνουν προβληματική χρήση αλκοόλ και τα μέλη των οικογενειών τους φτάνουν σε ακραία σημεία κοινωνικής πίεσης και προσωπικού ψυχικού άλγους πριν ζητήσουν βοήθεια για το πρόβλημά τους...
Η “Επιστροφή”
Ο κορμός του Δικτύου Αλκοολογίας αποτελείται από τον Σύλλογο Στήριξης Ατόμων με Προβλήματα από το Αλκοόλ “Η Επιστροφή”, το Αλκοολογικό Ιατρείο του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ), τις ομάδες αυτοβοήθειας ΚΟΠΑ (Κλαμπ Οικογενειών με Προβλήματα από το Αλκοόλ) και το Ερευνητικό Εργαστήριο Αλκοολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Σκοπός η πρόληψη και η αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με την κατανάλωση αλκοόλ στην Κρήτη, καθώς ο αλκοολισμός είναι κοινωνικό πρόβλημα και το να κλείνεις τα μάτια απλά δεν επιτρέπεται.
Ο Σύλλογος Στήριξης Ατόμων με Προβλήματα από το Αλκοόλ λειτουργεί σε εθελοντική βάση από ευαισθητοποιημένους επαγγελματίες υγείας, γιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, και ευαισθητοποιημένους πολίτες, εκπαιδευόμενους εθελοντές και νηφάλιους αλκοολικούς. Οι υπηρεσίες, μάλιστα, που προσφέρει ο Σύλλογος, όπως και όλο το Δίκτυο Αλκοολογίας, παρέχονται δωρεάν, με σεβασμό στο απόρρητο και στην ανωνυμία.
Έντεκα είναι τα ΚΟΠΑ που λειτουργούν σε όλο το νησί, με το τελευταίο να ανοίγει τις πύλες του στην περιοχή των Μοιρών. Συγκεκριμένα πρόκειται για τη δεύτερη κοινότητα οικογενειών για το αλκοόλ που λειτουργεί στην ευρύτερη περιοχή της Μεσαράς και την ενδέκατη ομάδα στην Κρήτη (Αγία Βαρβάρα, Ασήμι, Σχοινιάς, Γάζι, Ηράκλειο - τέσσερα - Ρέθυμνο και Κουτσουράς Λασιθίου).
Υπεύθυνη για το ΚΟΠΑ Μοιρών είναι η εκπαιδευμένη εθελόντρια κ. Χρυσάνθη Ζορμπά-Καλαϊτζάκη, η οποία έχει προσωπική εμπειρία, καθώς στήριξε τον αδερφό της να ξεπεράσει την εξάρτηση από το αλκοόλ. «Ο αλκοολισμός δεν είναι αρρώστια. Είναι τρόπος ζωής και αντιμετωπίζεται ακόμα και στις κλειστές κοινωνίες», είναι το μήνυμα της κ. Χρυσάνθης Ζορμπά-Καλαϊτζάκη. Στις επισημάνσεις της περί αλλαγής τρόπου ζωής, το κάλεσμα που δεν περιλαμβάνει το φαγητό εξαρχής αλλά το ποτηράκι με το “κρασί” και τη “ρακή”...
Μαρία: «Πίνουν ο άνδρας κι οι γιοι μου»
«Σε κρίσεις πανικού... “βλέπω” και τις κηδείες τους»
«Ήμουν σε απόγνωση... Οι άνδρες της οικογένειάς μου - ο άνδρας μου κι οι γιοι μου - έπιναν, γιατί έτσι περνούσαν καλά. Αυτό έλεγαν πως ήταν διασκέδαση. Ενίοτε τσακωνόντουσαν μεταξύ τους και δεν μπορούσε άνθρωπος να τους μιλήσει. Στον δρόμο προκαλούσαν, έφευγαν από το σπίτι και στο μυαλό μου σε κρίσεις πανικού ως μάνα άκουγα τηλέφωνα να χτυπούν, να με καλούν από τα νοσοκομεία και να με ενημερώνουν για τον τραυματισμό και τον θάνατό τους. Εικόνες κηδειών “παρέλαυναν” μπροστά στα μάτια μου... Φώναζα, έκλαιγα, έτρεμα... Τους φόβους μου δεν τους κατάλαβαν ποτέ», λέει η κ. Μαρία, μητέρα μιας οικογένειας.
Κι όλα αυτά μέχρι την ώρα που άκουσε η ίδια το μέλος της “Επιστροφής” μέσα από τον τηλεοπτικό αέρα της “ΚΡΗΤΗ TV”, κ. Αντώνη Πουλάκη, να αναφέρεται στις Δομές και στη βοήθεια που αυτές παρέχουν στους αλκοολικούς και στις οικογένειές τους. «Τώρα ήξερα πού να απευθυνθώ», λέει. «Η αλλαγή της δικής μου στάσης τούς θορύβησε. Μπορεί να με κορόιδεψαν για τις επισκέψεις μου στα ΚΟΠΑ, να με ειρωνεύτηκαν, να με λογόκριναν, όμως κάτι διαφορετικό συμβαίνει σήμερα κι εγώ... πιστεύω ότι θα αλλάξουν τώρα τα πράγματα»...
«Είμαι καθαρός 4,5 χρόνια. Το αλκοόλ ήταν πάντα δίπλα μου. Με συντρόφευε. Όταν διαπιστώσαμε ότι και το παιδί μας είχε πρόβλημα εθισμού, εκεί σταμάτησαν όλα»
«Ζω 15 χρόνια, 3 μήνες και 28 ημέρες»
«Με λένε Μιχάλη, είμαι αλκοολικός και σε αποχή 15 χρόνια, τρεις μήνες και 28 ημέρες...». Με τα παραπάνω στοιχεία μάς συστήνεται ο κ. Μιχάλης, και με την επισήμανση ότι μετρά την κάθε μέρα της αποχής του, καθώς οι μέρες αυτές είναι αυτές που πραγματικά ζει... «Δεν κατάλαβα πως εγκλωβίστηκα σε μια ουσία που τη λένε “αλκοόλ”, σε ένα ποτήρι που έγινε προέκταση του χεριού μου και το είδα με τρόμο να τρέμει. Δεν έκανα κάτι παράνομο... Νόμιζα ότι ήξερα να πίνω. Οι κοινωνικές μου συναναστροφές περιορίστηκαν μόνο με πότες. Δημιούργησα προβλήματα στο σπίτι μου, έχασα κάθε επαφή με τη σύζυγό μου, ενώ τα παιδιά μου μόλις έβαζα το κλειδί στην πόρτα κλείνονταν στα δωμάτιά τους.
Το χτύπημα κάτω από τη ζώνη το δέχτηκα όταν, για να αποφύγω τις υποχρεώσεις του σπιτιού, πήρα ένα μεγάλο δώρο στο παιδί μου, που μου το επέστρεψε λέγοντάς μου πως έχει ανάγκη τον πατέρα της κι όχι τα δώρα του»...
Για τον κ. Μιχάλη εκείνη η στιγμή ήταν το σημείο αναφοράς για τη χάραξη της νέας πορείας του... Του επίπονου αγώνα για τη σωτηρία του ίδιου και της οικογένειάς του. Έμαθε για την “Επιστροφή”, βρήκε τη στήριξη, αγκαλιάστηκε, άκουσε τις συμβουλές, έμαθε, γι’ αυτό και θεωρεί ακόμα και σήμερα απαραίτητη τη συμμετοχή του στα Κλαμπ κάθε εβδομάδα. «Στηρίζω και στηρίζομαι», λέει ενδεικτικά. «Οι πειρασμοί είναι πάντα δίπλα μας και η δουλειά που γίνεται σε αυτούς τους χώρους μάς κρατά σε εγρήγορση».
Μαρκησία: «Έγινα αλκοολική χωρίς να το καταλάβω»
Με λένε Μαρκησία, έχασα τον πατέρα μου από το αλκοόλ, πίνει ο αδελφός μου, έπινα εγώ. Αποφάσισα όμως να «σωθώ».
«Έγινα αλκοολική χωρίς να το καταλάβω. Έφτασα στην κατάχρηση μέσα σε ένα χειμώνα. Πίναμε για να ζεσταθούμε την ώρα της δουλειάς... Δε μέτρησα σωστά τον κίνδυνο, αν και μέσα στο σπίτι μου αντιμετωπίζαμε προβλήματα», λέει η Μαρκησία. «Οι χαρές μάς εγκατέλειψαν, οι φίλοι επίσης, όπως κι οι συγγενείς. Στο σπίτι μας εγκαταστάθηκαν η ένταση, οι φωνές... Ο άνθρωπος που υπέφερε κοντά μας, αλλά επιχειρούσε για χρόνια ηρωικά να μας σώσει ήταν η μητέρα μου, που επισκεπτόταν τα Κλαμπ αντί για εμάς. Έφτασε στο σημείο να με διώξει από το σπίτι στην προσπάθειά της να με κάνει να δω διαφορετικά τα πράγματα. Έφυγα. Όταν όμως έφυγε από τη ζωή ο πατέρας μου, το σοκ ήταν τόσο δυνατό που αποφάσισα να με σώσω»... «Μου έμαθαν τον τρόπο να χειρίζομαι τις δύσκολες ώρες. Να πιστεύω στον εαυτό μου. Και τα καταφέρνω. Ό,τι άλλαξα δε θέλω να το χάσω»... Καθαρή εδώ και πολλά χρόνια, ωστόσο επιμένει πως μόνο με τη βοήθεια των Κλαμπ-οικογενειών μπορεί να συνεχίσει, καθώς από ’κει αντλεί τη δύναμη που της χρειάζεται.
Ο Χρήστος και η Ελένη
Χθες ήταν απέναντι, σήμερα είναι μαζί
Ζευγάρι ο Χρήστος και η Ελένη, δοκιμάστηκαν οι ίδιοι, μα δοκίμασαν και τις αντοχές των παιδιών τους για αρκετά χρόνια.
Πότης για 25 χρόνια ο σύζυγος, απέναντί του με φωνές, παρατηρήσεις, παράπονα, μουρμούρα η κ. Ελένη. Ο συνδυασμός εντός κι εκτός σπιτιού εκρηκτικός ενίοτε...
«Ήμουν σε μια θάλασσα. Δεν ήξερα προς τα πού να κολυμπήσω. Πώς να το χειριστώ. Όταν συγγενικό μου πρόσωπο με πλησίασε και με ενημέρωσε για τα Κλαμπ και τη δουλειά που γίνεται, δεύτερη σκέψη δεν υπήρξε. Όπως δεύτερη σκέψη δεν υπήρξε για την επίσκεψή μου στο ΚΕΘΕΑ, με τη διαπίστωση ότι ο εθισμός είχε χτυπήσει για δεύτερη φορά την πόρτα του σπιτιού μου, με το παιδί μου να κάνει χρήση χασίς»...
«Είμαι καθαρός 4,5 χρόνια. Το αλκοόλ ήταν πάντα δίπλα μου. Με συντρόφευε. Δεν κάνω κάτι παράνομο, έλεγα. Όταν όμως ξεκίνησα να πίνω από το πρωί, τότε κατάλαβα ότι είχα περάσει στην άλλη πλευρά. Όταν διαπιστώσαμε ότι και το παιδί μας είχε πρόβλημα εθισμού, εκεί σταμάτησαν όλα», εξομολογείται ο κ. Χρήστος.
«Σήμερα μιλάμε δημόσια γιατί λύσεις σε αυτά που μας συμβαίνουν πάντα υπάρχουν, αρκεί να το θέλουμε», λένε και οι δύο. «Δεν μπορείς να βοηθήσεις τον εαυτό σου και την οικογένειά σου, αν το κρύβεις πίσω από την κλειστή πόρτα».
