Όχι μόνο βλέπει θετικά και αποδέχεται, έστω και με εμφανή καθυστέρηση, το αίτημα των τοπικών φορέων για την κατασκευή σήραγγας στο Κακό Όρος, στο πλαίσιο του νέου ΒΟΑΚ, το υπουργείο Υποδομών-Μεταφορών - όπως αποκάλυψε χθες Τρίτη, στο neakriti.gr - αλλά κάνει μάλιστα λόγο και για ένα τεχνικό έργο χωρίς ουσιαστικό τελικά κόστος, αφού, όπως επισημαίνει στη σχετική πολυσέλιδη τεχνική έκθεσή του, θα βγάλει κατευθείαν τα λεφτά που θα δαπανηθούν...
Οι εξελίξεις, που αναμένεται να επισφραγιστούν και στη σημερινή συνάντηση του υφυπουργού Υποδομών Γιώργου Καραγιάννη με τον περιφερειάρχη Σταύρο Αρναουτάκη, φέρνουν εύλογα ένα αίσθημα ανακούφισης αλλά και δικαίωσης των τοπικών φορέων. Φορέων οι οποίοι, παρά την πρώτη “κρυάδα” με την προβληματική αρχική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αλλά και την παρατεταμένη “σιγή ασυρμάτου” από πλευράς κυβέρνησης επέμειναν (όπως αποτυπώθηκε στις σχετικές αποφάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, του Δήμου Ηρακλείου, του ΤΕΕ/ΤΑΚ κ.τ.λ.) στο αίτημα να προστεθεί στον σχεδιασμό για τον νέο ΒΟΑΚ η κατασκευή σήραγγας στο Κακό Όρος, όπως και στα αιτήματα για τη βελτίωση των προβλεπόμενων παρεμβάσεων σε σχέση με υφιστάμενους ή νέους κόμβους από το Γάζι ως το Κοκκίνη Χάνι.
Ειδικά για το θέμα του τούνελ στο Κακό Όρος, στο υπουργείο Υποδομών, έστω και εκ των υστέρων, αντιλήφθηκαν τη σημαντική παράλειψη που υπήρχε στην αρχική περιβαλλοντική μελέτη για την παράκαμψη Ηρακλείου του νέου ΒΟΑΚ με τη μη πρόβλεψη μιας τέτοιας λύσης για το κομμάτι αυτό με τις στροφές και τη δύσκολη γεωμετρία του δρόμου, και μάλιστα αντιλήφθηκαν και κάτι εξόχως σημαντικό: Ποιο είναι αυτό; Μα ότι η κατασκευή του τούνελ που θα παρακάμπτει τις στροφές στο Κακό Όρος όχι μόνο είναι επιβεβλημένη, ώστε ο ΒΟΑΚ να διατηρεί προδιαγραφές διεθνούς αυτοκινητοδρόμου με υψηλές ταχύτητες στο συγκεκριμένο σημείο, αλλά δε θα κοστίσει στην πράξη σχεδόν τίποτε!
Ναι, όσο κι αν μοιάζει να ξενίζει σε πρώτη όψη αυτό, ισχύει! Όπως διαπίστωσαν στο υπουργείο Υποδομών, βάζοντας στο “μικροσκόπιο” το αίτημα των τοπικών φορέων για τη σήραγγα, για το οποίο μάλιστα εξέτασαν τέσσερα διαφορετικά τεχνικά σενάρια-παραλλαγές, το τούνελ μπορεί να γίνει με ελάχιστο έως μηδενικό στην πράξη κόστος. Και αυτό πολύ απλά διότι, κατά την εκσκαφή και διάνοιξη της σήραγγας, θα προέλθουν εξαιρετικής ποιότητας αδρανή υλικά τα οποία θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του οδοστρώματος του νέου ΒΟΑΚ, και με τον τρόπο αυτό θα γίνει σε πολύ μεγάλο βαθμό απόσβεση της επιπλέον δαπάνης - κάποιων δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ σίγουρα - που θα απαιτηθεί για την πρόσθετη αυτή παρέμβαση με το τούνελ στο Κακό Όρος.
Η τεχνική έκθεση
Η αποκάλυψη έρχεται μέσα από την πολυσέλιδη τεχνική έκθεση του υπουργείου Υποδομών με τις απαντήσεις επί των θεμάτων που τέθηκαν κατά τη διαδικασία δημόσιας διαβούλευσης της ΜΠΕ παρακάμψεων Χανίων -Ρεθύμνου- Ηρακλείου του ΒΟΑΚ από την Περιφέρεια Κρήτης.
Η Περιφέρεια Κρήτης, σε συνέχεια της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου “Υφιστάμενα τμήματα παράκαμψης Χανίων -Ρεθύμνου- Ηρακλείου του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ)”, ανάρτησε χθες προς ενημέρωση των φορέων και του ενδιαφερόμενου κοινού την “Τεχνική Έκθεση-Υπόμνημα” της Διεύθυνσης Συγκοινωνιακών Υποδομών του υπουργείου Υποδομών & Μεταφορών (ΥΠΟΜΕ), με απόψεις, διευκρινίσεις, απαντήσεις και τεχνικές λύσεις επί των θεμάτων που τέθηκαν κατά τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης της μελέτης.
Η τεχνική έκθεση έρχεται να επιβεβαιώσει απόλυτα το χθεσινό, αναλυτικό ρεπορτάζ του neakriti.gr, στο οποίο αποκαλύψαμε τα θετικά μηνύματα που εκπέμπει το υπουργείο Υποδομών, έστω και τώρα, στο νήμα, επί των προτάσεων των τοπικών φορέων (Περιφέρειας Κρήτης, Δήμου Ηρακλείου, ΟΑΚ Α.Ε., ΤΕΕ/ΤΑΚ κ.ά.) και αποκαλύπτει και τη σημαντική αυτή λεπτομέρεια για την απόσβεση ακριβώς του κόστους του τούνελ από τα αδρανή υλικά που θα προκύψουν κατά τις εργασίες εκσκαφής.
Στην ίδια τεχνική έκθεση, που φέρνει αναλυτικά στο φως σήμερα Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου, το neakriti.gr, και η οποία θα τεθεί αναλυτικά επί τάπητος στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης την επόμενη Τετάρτη 14 Δεκεμβρίου, παρατίθεται αναλυτικά και η αλλαγή πλεύσης του υπουργείου Υποδομών στο μέτωπο των κόμβων της παράκαμψης Ηρακλείου.
Το υπουργείο αναγνώρισε το βάσιμο των επιχειρημάτων και έκανε αποδεκτά τα σχετικά αιτήματα των τοπικών φορέων, προεξέχοντος του αιτήματος να μην καταργηθεί ο κόμβος της Φοινικιάς, κάτι που θα είχε πολύ οδυνηρές επιπτώσεις στην τοπική επιχειρηματικότητα, αλλά και του αιτήματος να συνδεθεί ο κόμβος του αεροδρομίου με τη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου.
Αντιθέτως, όπως είχαμε επισημάνει χθες Τρίτη, και επιβεβαιώνεται μέσω της επίσημης δημοσιοποίησης της τεχνικής έκθεσης, απορρίπτεται σε αυτή τη χρονική φάση τουλάχιστον το αίτημα των τοπικών φορέων για την εν μέρει υπογειοποίηση της παράκαμψης Ηρακλείου μέσω στεγάστρων σε τέσσερα αμιγώς αστικά σημεία...
Οι τέσσερις εναλλακτικές
«Η υφιστάμενη αλλά και η προτεινόμενη χάραξη με την ΜΠΕ της παράκαμψης Ηρακλείου στην περιοχή του Κακού Όρους (Χ.Θ. 138+500 έως Χ.Θ. 140+500) είναι πολύ υποβαθμισμένη οριζοντιογραφικά με τις αντίστοιχες επικλήσεις, καθώς στην περιοχή αυτή οι ακτίνες οριζοντιογραφίας είναι περί τα 200 μ., με συνέπεια η ταχύτητα κυκλοφορίας να μην μπορεί να υπερβεί με ασφάλεια τα 70-80 χλμ./ώρα. Η συγκεκριμένη χάραξη έχει σοβαρά μειονεκτήματα οδικής ασφάλειας, καθώς δεν ικανοποιούνται οι οριακές τιμές των στοιχείων μελέτης της οδού που αναγράφονται στον πίνακα 6-1 της Τεχνικής Έκθεσης της ΜΠΕ. Το συγκεκριμένο οδικό τμήμα αναβαθμίστηκε με διατομή αυτοκινητόδρομου και παραδόθηκε σε χρήση το 2005, σε εφαρμογή παλαιάς μελέτης που δεν ικανοποιεί πλέον τις οριακές τιμές των ΟΜΟΕ και RAA. Ο κυκλοφοριακός φόρτος (ΕΜΗΚ) του συγκεκριμένου τμήματος τη θερινή περίοδο και για το μεσαίο σενάριο για τα έτη 2025 και 2055 είναι 38.861 και 50.845 αυτοκίνητα/ημέρα, αντίστοιχα, και είναι μακράν ο μεγαλύτερος φόρτος από όλα τα οδικά τμήματα του ΒΟΑΚ. Επίσης το μήκος ευθυγραμμίας (L) πριν τις στροφές του Κακού Όρους είναι περίπου 3.000 μ. > L επιτρεπόμενο, max=2.000 μ., συνεπώς δεν ικανοποιείται και η οριακή τιμή του ελάχιστου επιτρεπόμενου μήκους ευθυγραμμίας. Για τους παραπάνω γεωμετρικούς λόγους η χάραξη στη συγκεκριμένη περιοχή μειονεκτεί από πλευράς οδικής ασφάλειας και παρουσιάζει ατυχήματα, παρά:
α) τις επισημάνσεις του ορίου ταχύτητας 70 χλμ./ώρα,
β) των οριοδεικτών επί των στηθαίων ασφαλείας και
γ) της αντιολισθηρής στρώσης κυκλοφορίας, που έχουν ήδη εφαρμοστεί στο αναφερόμενο οδικό τμήμα», αναφέρεται στην πολυσέλιδη τεχνική έκθεση του υπουργείου Υποδομών σε σχέση με το ζήτημα κατασκευής σήραγγας στο Κακό Όρος και στη συνεχεία παρατίθενται «τέσσερα σενάρια-παραλλαγές που εξετάστηκαν τεχνικά:
- Εναλλακτική Α: Η χάραξη καταλαμβάνει μέρος του Οικοδομικού Συνεταιρισμού (που αναπτύσσεται στην περιοχή της 1ης καμπύλης). Συγκεκριμένα καταλαμβάνει ολόκληρο το ΒΔ οικοδομικό τετράγωνο και μέρος του ΒΑ οικοδομικού τετραγώνου. Μεταξύ 1ης και 2ης καμπύλης κατασκευάζεται “δίδυμη” σήραγγα μήκους 607 μ. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, κατασκευάζεται όρυγμα ύψους 19 μ. στον άξονα (εναλλακτικά κατασκευάζεται cut and cover). Μετά από την 3η καμπύλη, η χάραξη δεν τροποποιείται, παρά το γεγονός ότι οι ακτίνες καμπυλότητας υπολείπονται των απαιτούμενων. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, νότια του αυτοκινητόδρομου, απαιτείται τροποποίηση της υφιστάμενης τοπικής οδού.
- Εναλλακτική Β: Η χάραξη καταλαμβάνει μέρος του Οικοδομικού Συνεταιρισμού (που αναπτύσσεται στην περιοχή της 1ης καμπύλης). Συγκεκριμένα καταλαμβάνει το ήμισυ περίπου του ΒΔ οικοδομικού τετραγώνου. Στο τέλος της 1ης καμπύλης, προς την πλευρά της θάλασσας, προβλέπεται τοίχος αντιστήριξης ύψους περίπου 10 μ., προκειμένου να παραμείνει λειτουργική η παλαιά εθνική οδός. Μεταξύ 1ης και 2ης καμπύλης κατασκευάζεται “δίδυμη” σήραγγα μήκους 586 μ. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, κατασκευάζεται όρυγμα ύψους 19 μ. στον άξονα (εναλλακτικά κατασκευάζεται cut and cover). Μετά από την 3η καμπύλη, η χάραξη δεν τροποποιείται, παρά το γεγονός ότι οι ακτίνες καμπυλότητας υπολείπονται των απαιτούμενων. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, νότια του αυτοκινητόδρομου, απαιτείται τροποποίηση της υφιστάμενης τοπικής οδού.
- Εναλλακτική Γ: Η χάραξη καταλαμβάνει μικρό τμήμα του Οικοδομικού Συνεταιρισμού (που αναπτύσσεται στην περιοχή της 1ης καμπύλης). Συγκεκριμένα καταλαμβάνει μικρό τμήμα του ΒΔ οικοδομικού τετραγώνου. Στο τέλος της 1ης καμπύλης, προς την πλευρά της θάλασσας, προβλέπεται η κατασκευή γέφυρας μήκους περίπου 100 μ. (ενός ανοίγματος), προκειμένου να παραμείνει λειτουργική η παλαιά εθνική οδός. Μεταξύ 1ης και 2ης καμπύλης κατασκευάζεται “δίδυμη” σήραγγα μήκους 579 μ. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, κατασκευάζεται όρυγμα ύψους 20 μ. στον άξονα (εναλλακτικά κατασκευάζεται cut and cover). Μετά από την 3η καμπύλη, η χάραξη δεν τροποποιείται, παρά το γεγονός ότι οι ακτίνες καμπυλότητας υπολείπονται των απαιτούμενων. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, νότια του αυτοκινητόδρομου, απαιτείται τροποποίηση της υφιστάμενης τοπικής οδού.
- Εναλλακτική Δ: Η χάραξη δεν καταλαμβάνει τμήμα του Οικοδομικού Συνεταιρισμού (που αναπτύσσεται στην περιοχή της 1ης καμπύλης). Στο τέλος της 1ης καμπύλης, προς την πλευρά της θάλασσας, προβλέπεται η κατασκευή γέφυρας μήκους περίπου 120 μ., προκειμένου να παραμείνει λειτουργική η παλαιά εθνική οδός. Μεταξύ 1ης και 2ης καμπύλης κατασκευάζεται “δίδυμη” σήραγγα μήκους 565 μ. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, κατασκευάζεται όρυγμα ύψους 19 μ. στον άξονα (εναλλακτικά κατασκευάζεται cut and cover). Μετά από την 3η καμπύλη, η χάραξη δεν τροποποιείται, παρά το γεγονός ότι οι ακτίνες καμπυλότητας υπολείπονται των απαιτούμενων. Στην περιοχή της 3ης καμπύλης, νότια του αυτοκινητόδρομου, απαιτείται τροποποίηση της υφιστάμενης τοπικής οδού».
Η εναλλακτική Β που προκρίθηκε - Ο ασβεστόλιθος από το σπάσιμο των βράχων στο οδόστρωμα του ΒΟΑΚ
Όπως επισημαίνεται στην τεχνική έκθεση του υπουργείου Υποδομών, «μετά τις προτάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου Κρήτης, προτείνεται τελικά η εφαρμογή της εναλλακτικής λύσης Β. Με εφαρμογή της λύσης αυτής, εκτός από τη βελτίωση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών της οδού, επέρχεται μείωση του μήκους της οδού κατά 170 μ. Επίσης, λόγω της εξαιρετικής ποιότητας των υλικών που θα προέλθουν τόσο από τη διάνοιξη της σήραγγας όσο και από το μεγάλο όρυγμα που ακολουθεί (καθαρός ασβεστόλιθος), θα είναι ευχερής η χρησιμοποίησή τους για την κατασκευή του οδοστρώματος του ΒΟΑΚ και, συνεπώς, η επιπλέον δαπάνη για την κατασκευή της σήραγγας θα απορροφηθεί - σε μεγάλο βαθμό - από το μειωμένο κόστος προμήθειας αδρανών για την κατασκευή του οδοστρώματος».
“Πράσινο φως” και για τους κόμβους
Κατασκευή νέων και αναβάθμιση υφιστάμενων
Στην τεχνική έκθεση αναφέρονται για τους κόμβους τα εξής:
- Ανισόπεδος κόμβος Μεσαράς (Γιόφυρου): «Η βελτίωση των συμβολών της Ε.Ο. 97 με τις οδούς Ευαρέστου και Αγίου Μεθοδίου, όπως προτάθηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί στα πλαίσια της υλοποίησης των έργων παράκαμψης Ηρακλείου. Είναι δυνατή, διατηρούμενης της μορφής του κόμβου της εναλλακτικής Α, και με ενέργειες του Δήμου, η δημιουργία κυκλικού κόμβου στη συμβολή Ε.Ο. 97 και οδού Αγίου Μεθοδίου (υπάρχει διαθέσιμος χώρος για την ανάπτυξή του), θα απαιτηθεί όμως επέκταση της οδού Αγίου Μεθοδίου μέχρι την οδό Ευαρέστου (απαιτείται απαλλοτρίωση αφενός μεν για την εξασφάλιση του απαιτούμενου πλάτους για οδό διπλής κατεύθυνσης της οδού Αγίου Μεθοδίου και αφετέρου της αναγκαίας λωρίδας για την επέκτασή της σε μήκος 50 μ. περίπου)».
- Κόμβος Φοινικιάς: Για τον κόμβο της Φοινικιάς, τελικά το υπουργείο αποφάσισε να εγκαταλείψει τον αρχικό σχεδιασμό που προέβλεπε κατάργησή του, προξενώντας έντονες αντιδράσεις. Όπως επισημαίνει σχετικά, «παρά το γεγονός ότι ο κόμβος Φοινικιάς χωροθετείται σε μικρή απόσταση από τον κόμβο Μεσαράς, το Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, ο Δήμος Ηρακλείου και ο Σύνδεσμος Εγκατεστημένων Επιχειρήσεων Φοινικιάς-Μαλάδων κ.λπ. θεωρούν ότι πρέπει να διατηρηθεί. Προς τούτο διαμορφώθηκε ανισόπεδος κόμβος, με χρήση της υπάρχουσας άνω διάβασης στη Χ.Θ. (χιλιομετρική θέση) 127+800. Προβλέπεται είσοδος και έξοδος στον ΒΟΑΚ τόσο ανατολικά όσο και δυτικά της άνω διάβασης. Οι κλάδοι εισόδου και εξόδου καταλήγουν στους υφιστάμενους SR. Προτείνεται η ρύθμιση της κυκλοφορίας με φωτεινή σηματοδότηση.
Η σύνδεση των περιοχών βόρεια και νότια του ΒΟΑΚ είναι δυνατόν να πραγματοποιείται με τη δημιουργία δύο κυκλικών κόμβων, οι οποίοι θα χωροθετηθούν: ο μεν βόρειος στη συμβολή των οδών Αγίου Ιωάννη Χωστού και Λυκείου (σε απόσταση 110 μ. από τον ΒΟΑΚ), ο δε νότιος στη συμβολή των οδών Αγίου Ιωάννη Χωστού και Μάνου Κατράκη (σε απόσταση 480 μ. από τον ΒΟΑΚ). Η οδός Αγίου Ιωάννη Χωστού είναι διαμορφωμένη. Σημειώνεται ότι στην περιοχή του βόρειου κόμβου στην οδό Λυσιστράτης δημιουργείται θλάση, με τις οδούς Λυσιστράτης και Αγίου Ιωάννη Χωστού, και θα βελτιωθεί η συμβολή τους στον κυκλικό κόμβο.
Το σύνολο των έργων βρίσκεται εντός ιδιοκτησίας Δήμου-Δημοσίου».
- Κόμβος αεροδρομίου: «Μετά τις προτάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου και του Σωματείου Αστικού Δικαίου με την επωνυμία “Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Βιομηχανικής Περιοχής Ηρακλείου”, και προκειμένου να εξασφαλίζεται η σύνδεση τόσο του Βιομηχανικού Πάρκου όσο και της παλαιάς εθνικής οδού με τον ΒΟΑΚ, προβλέπονται δύο ισόπεδοι κυκλικοί κόμβοι, ένας νότια και ένας βόρεια του ΒΟΑΚ. Ο νότιος κυκλικός κόμβος “παραλαμβάνει” τις κινήσεις εξόδου και εισόδου στον ΒΟΑΚ των κινουμένων από Χανιά προς Λασίθι, καθώς και του SR που βρίσκεται νοτίως του ΒΟΑΚ (ο οποίος εξυπηρετεί και το Βιομηχανικό Πάρκο). Ο βόρειος κυκλικός κόμβος “παραλαμβάνει” τις κινήσεις εξόδου και εισόδου στον ΒΟΑΚ των κινουμένων από Λασίθι προς Χανιά, των κινουμένων από και προς το αεροδρόμιο, καθώς και της παλαιάς εθνικής οδού. Η υφιστάμενη κάτω διάβαση της παλαιάς εθνικής οδού καταργείται», επισημαίνεται στην τεχνική έκθεση.
- Κόμβος Καρτερού: «Μετά τις προτάσεις του Περιφερειακού Συμβουλίου, διαμορφώθηκε η εναλλακτική Γ του Ανισόπεδου Κόμβου (Α/Κ) Καρτερού, διατηρουμένου του βόρειου ημικόμβου σύμφωνα με την εναλλακτική Α και αναπτύσσοντας τον νότιο ημικόμβο απέναντι από τον βόρειο, δημιουργώντας έτσι Α/Κ μορφής ρόμβου. Επιτυγχάνεται έτσι η άμεση σύνδεση του Α/Κ τόσο με την παλαιά εθνική οδό όσο και με την εθνική οδό Καρτερού-Μονής Αγκαράθου.
Εναλλακτική Γ πρόταση διαμόρφωσης Ανισόπεδου Κόμβου Καρτερού: Για την εξυπηρέτηση των ιδιοκτησιών νότια του ΒΟΑΚ, προβλέπεται η δημιουργία παράπλευρης οδού, τόσο ανατολικά όσο και δυτικά της εθνικής οδού Καρτερού-Μονής Αγκαράθου. Για την εξασφάλιση της ομαλής κίνησης των οχημάτων στις συμβολές των κλάδων του Α/Κ και των παράπλευρων οδών με την εθνική οδό Καρτερού-Μονής Αγκαράθου, διαμορφώνονται κυκλικοί κόμβοι επί της εθνικής οδού Καρτερού-Μονής Αγκαράθου, τόσο βόρεια όσο και νότια του ΒΟΑΚ», σημειώνει το υπουργείο.
