Αν και επισήμως δεν έχει ανακοινωθεί κάτι, εντούτοις αποκαλυπτικά κεντρικά δημοσιεύματα θέλουν την ελληνική πρόταση για χρηματοδότηση του μεγάλου αναπτυξιακού έργου της Κρήτης από το πολυσυζητημένο Ταμείο Ανάκαμψης να έχει "φάει" κοινώς... "πόρτα"!
Σύμφωνα με τα όσα είδαν το φως της δημοσιότητας, οι Βρυξέλλες φέρονται να έχουν ανάψει ήδη "κόκκινο" για τον ΒΟΑΚ, τουλάχιστον σε σχέση με το Ταμείο Ανάκαμψης, και πλέον αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον την επίσημη κυβερνητική ενημέρωση ώστε να αποσαφηνιστούν δύο κρίσιμα ερωτήματα.
Πρώτο κρίσιμο ερώτημα, εφόσον ισχύει όντως το σενάριο της απόρριψης από το Ταμείο Ανάκαμψης, είναι ότι πρέπει να αποσαφηνιστεί αν το "κόκκινο" αφορά στην κρατική χρηματοδότηση επί του μεγάλου τμήματος από Κίσσαμο Χανίων έως Νεάπολη Λασιθίου που προωθείται προς υλοποίηση μέσω δύο διαγωνισμών(παραχώρησης και ΣΔΙΤ), ή αν αφορά και στο οδικό τμήμα Νεάπολης-Αγίου Νικολάου, το οποίο, θυμίζουμε, σχεδιάζεται να υλοποιηθεί ως δημόσιο έργο με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Ειδικά για το τμήμα αυτό, Νεάπολης-Αγίου Νικολάου, που έχει μείνει εκτός των δύο διεθνών διαγωνισμών και προωθείται ως αμιγώς δημόσιο έργο, το υπουργείο Υποδομών, όπως γράψαμε πρόσφατα, έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου ώστε το έργο να αποκτήσει πλήρη μελετητική ωριμότητα, να καταστεί έγκαιρα έτοιμο προς δημοπράτηση και άρα να μπορέσει να ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Το δεύτερο κρίσιμο ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί από την κυβέρνηση, εφόσον ισχύει πράγματι το σενάριο της απόρριψης, είναι το κατά πόσον μιλάμε για οριστικό "κόψιμο" του νέου ΒΟΑΚ από το Ταμείο Ανάκαμψης ή αν υπάρχουν κάποια μικρά έστω περιθώρια ανατροπής του αρνητικού σκηνικού.
Πώς έχει όμως το θέμα με το «όχι» των Βρυξελλών για χρηματοδότηση του έργου ανακατασκευής του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης από το Ταμείο Ανάκαμψης;
Όπως αναφέρει το capital.gr, ολοκληρώνεται το έργο της περικοπής έργων προϋπολογισμού 12 δισ. ευρώ από οδικές, σιδηροδρομικές και ενεργειακές υποδομές "παλιάς γενιάς" από το σχέδιο του Εθνικού Προγράμματος Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ώστε τα έργα που θα ενταχθούν στο τελικό πρόγραμμα να πληρούν τα κριτήρια συμβατότητας της Ελλάδας αλλά και της Ε.Ε.
Η αρχική πρόταση της Ελλάδας περιείχε δημόσια έργα εθνικής σημασίας προϋπολογισμού 28 δισ. ευρώ, έναντι δεσμευμένων επιχορηγήσεων για την Ελλάδα ύψους 16,4 δισ. ευρώ. Η "υπερδέσμευση" πόρων κατά 12 δισ. ευρώ έγινε σκόπιμα, με στόχο να μπορούν να αφαιρεθούν εκ των υστέρων έργα, τα οποία δε θα εξυπηρετούν τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για 20% ψηφιακά έργα και 37% έργα της "πράσινης" μετάβασης, αλλά και τα "ελληνικά" κριτήρια. Ότι, δηλαδή, κάθε έργο θα πρέπει να έχει ωριμάσει σε ό,τι αφορά την προετοιμασία του και να είναι εφικτό να ολοκληρωθεί στο χρονοδιάγραμμά του και με τον αρχικό προϋπολογισμό.
Ωστόσο, στη διαβούλευση που ξεκίνησε εντός και εκτός Ελλάδας προέκυψαν και θέματα που δεν ήταν από την αρχή γνωστά. Προβλήματα που αφορούν τη συμβατότητα έργων μεγάλου προϋπολογισμού, τα οποία θεωρούνται "κλασικές" δημόσιες επενδύσεις οι οποίες δεν έγιναν καταρχήν δεκτές από την Ε.Ε. Συγκεκριμένα:
Το πρώτο θέμα αφορά τις οδικές υποδομές. Οι Βρυξέλλες δε θέλουν να χρηματοδοτήσουν μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης τέτοιου είδους έργα. Η Ελλάδα είχε ήδη προτείνει έργα για χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης όπως ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης και ο Β65, συναντώντας την άρνηση των κοινοτικών Αρχών. Σε αυτήν τη φάση συνεχίζεται η διαβούλευση, αλλά κανείς δεν ξέρει τι θα ενταχθεί τελικά στις χρηματοδοτήσεις και τι θα μείνει απ' έξω.
Το δεύτερο θέμα αφορά τους σιδηροδρόμους. Έγινε καταρχήν αποδεκτός ο εξηλεκτρισμός σε τμήματα του βασικού δικτύου, αλλά κρίνονται μη συμβατές προς χρηματοδότηση οι επεκτάσεις του.
Το τρίτο θέμα αφορά το φυσικό αέριο. Προτάσεις για επέκταση των δικτύων φυσικού αερίου απορρίφθηκαν από τις επιλεξιμότητες του Ταμείου Ανάπτυξης, καθώς η αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου δε συνάδει με τις κατευθύνσεις της "πράσινης" ατζέντας της Ε.Ε.
Το εσωτερικό ξεκαθάρισμα - Εξετάζονται περίπου 200 έργα
Παράλληλα, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, ο σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών, η εταιρεία Grant Thorton, έχει αναλάβει το έργο του εσωτερικού ξεκαθαρίσματος των έργων. Τα περίπου 200 έργα της ελληνικής πρότασης εξετάζονται ένα προς ένα σε ό,τι αφορά όχι πια την ωρίμανση (αυτό εξετάστηκε πριν ενταχθούν στο αρχικό σχέδιο), αλλά τον ρεαλισμό σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσής τους αλλά και τον προϋπολογισμό τους.
Ως γνωστό, στα έργα που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης υπάρχουν αυστηρές προδιαγραφές σε ό,τι αφορά τις κατευθύνσεις χρηματοδότησης και το τελικό αποτέλεσμα. Επίσης, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αλλάξει η Ελλάδα και οι άλλες χώρες της Ε.Ε. ένα ενταγμένο έργο. Τούτο διότι για να γίνει μια αλλαγή δε φτάνει η έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά χρειάζεται επίσης η έγκριση και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Για όλους αυτούς τους λόγους γίνεται η προετοιμασία, για να μη χαθεί χρόνος και χρήμα.
Χάρης Μαμουλάκης: «Η κυβέρνηση οφείλει να ξεκαθαρίσει το τοπίο και να παρουσιάσει εναλλακτική πρόταση»
Με αφορμή πληθώρα δημοσιευμάτων ανάμεσα τους και αυτό από το neakriti, τα οποία αναφέρουν ότι απορρίπτεται η χρηματοδότηση του ΒΟΑΚ από το Ταμείο Ανάκαμψης, ο αν. Τομεάρχης Ανάπτυξης, Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Ηρακλείου, Χάρης Μαμουλάκης, προχώρησε στην ακόλουθη δήλωση:
«Οι προειδοποιήσεις μας για τους περιορισμούς του Ταμείου Ανάκαμψης σχετικά με τη χρηματοδότηση του ΒΟΑΚ δεν εισακούστηκαν και όπως μαρτυρούν τα σχετικά δημοσιεύματα, πιθανότατα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμα αδιέξοδο. Η κυβέρνηση οφείλει να ξεκαθαρίσει άμεσα το τοπίο και να παρουσιάσει τόσο την εναλλακτική της πρόταση ως προς το χρονοδιάγραμμα της χρηματοδότησης, όσο και τον ευρύτερο σχεδιασμό της, όπως μας «υπόσχεται» από τον Σεπτέμβριο του ‘19. Αν υπάρχει.
Ο Κ. Μητσοτάκης, πρέπει επιτέλους να πει την αλήθεια στους πολίτες της Κρήτης. Να πάψει να καθυστερεί κρυπτόμενος πίσω από προφάσεις, να αποδεχθεί ότι συνεχίζει όλα όσα ξεκίνησαν επί ΣΥΡΙΖΑ και να «αποκαλύψει», επιτέλους, την πηγή χρηματοδότησης για το εμβληματικό έργο της Κρήτης. ».
