Είναι και οι τρεις πολύτεκνες και επιχειρούν μέσα από αυτή τη συνέντευξη να “ζωγραφίσουν” τη μέρα τους, τη ζωή τους, την οικογένειά τους. Είναι μητέρες, σύζυγοι, εργαζόμενες...
«Είναι η αγάπη για την οικογένειά τους που τους δίνει τη δύναμη ν’ αντέχουν την πίεση των ημερών, ν’ ανταποκρίνονται στις αυξημένες απαιτήσεις της εποχής, είναι η καρδιά της οικογένειας που ζει κι αναπνέει στο σχολείο, στη γειτονιά, στη δουλειά...».
Μιλούν για την αγάπη, την κακοποίηση μικρών-μεγάλων, το μεγαλείο τού να ανατρέφεις ένα παιδί... Αφιερώνουν τις κουβέντες τους στη μάνα που γιορτάζει μία φορά το χρόνο, αλλά η καρδιά της χτυπά όλες τις ημέρες του χρόνου...
Επιλέγουν τα χρώματα της αγάπης, της γαλήνης και της σταθερότητας για να “χρωματίσουν” τον καμβά της καθημερινότητας των παιδιών τους, ενώ για τον δικό τους επιλέγουν αυτά της φωτιάς, που συνοδεύονται από αγωνίες, ευθύνες, κούραση...
Λέω «μαμά» όταν είμαι μόνη και τη νιώθω κοντά μου
Κοντά τους, μια πιτσιρίκα 9 ετών ακούει προσεκτικά τι λέγεται και καταγράφει τι κρύβεται πίσω από τις λέξεις, τους μορφασμούς, τα βλέμματα και τις κινήσεις τους σώματός τους. Την παρατηρώ και τη ρωτώ τι νιώθει όταν λέει τη λέξη “μαμά”. Με εκπλήσσει, καθώς η απάντησή της έχει αμεσότητα: «Την αγαπώ, ενδιαφέρομαι για το τι κάνει... Λέω “μαμά” όταν είμαι μόνη και τη νιώθω κοντά μου... Νιώθω ασφάλεια δίπλα της... Νιώθω δυνατή... Όταν είναι στη δουλειά και κλείνει γρήγορα το τηλέφωνο, νομίζω ότι δε θέλει να μου μιλήσει... Ξέρω ότι στεναχωριέται όταν δεν την ακούω κάποιες φορές... Μου μαθαίνει τις υποχρεώσεις μου και με άκουσε όταν της είπα ότι δε θέλω φωνές αλλά συζήτηση... Στη Γιορτή της Μητέρας τής έφτιαξα μόνο καρδιές...».
Μάνα ετών 75 μιλά για τη δική της μάνα
Η κυρία Ασημένια έχει βιώσει στη ζωή της ό,τι αυτή της προσέφερε. Η χαρά, ο πόνος, η αγωνία και η ελπίδα εναλλάσσονταν καθημερινά. Έχασε και έκλαψε τους δικούς της ανθρώπους. Στάθηκε στα πόδια της, λύγισε και ξανασηκώθηκε. Οπλίστηκε με θάρρος, καλοσύνη, υπομονή και επιμονή. Έφτασε στα 75 κατασταλαγμένη. Ξέρει ποια είναι και τι κάνει. Απορρίπτει τη βία σε κάθε της μορφή, ενώ εξοργίζεται με τα έργα των ανθρώπων που ντροπιάζουν την ύπαρξή Του. Προσπέρασε τις κλασικές συνήθειες των γιαγιάδων και περνά το χρόνο της διαβάζοντας...
Χαράζει τη γραμμή της κουβέντας μας η ίδια, και απαντά στο κλασικό ερώτημα «πώς είναι να είσαι σήμερα μάνα» ως εξής: «Ρωτήστε τα παιδιά που μεγάλωσαν χωρίς μητέρα πώς νιώθουν... Ρωτήστε τις μανάδες-θύματα κακοποίησης των παιδιών τους πώς νιώθουν. Ρωτήστε τις πόσο συχνά νοιάζονται τα παιδιά τους για το αν πονάει το μυαλό και η ψυχή τους, πώς καταφέρνει μια μάνα να πολεμά με τους εφιάλτες των παιδιών της... Θεωρείται αυτονόητο και δεδομένο ότι αντέχουμε; Λάθος. Ποιος σας είπε ότι έχουμε απαλλαγεί από τους δικούς μας εφιάλτες; Τα “θέλω” μας πολλά σε αυτή την εποχή, οι αξίες ξεπεσμένες... Το να μεγαλώσεις ένα παιδί θέλει αντοχή, επιμονή, υπομονή και ψυχραιμία για να ’σαι κοντά του... Αγάπη για να συγχωρείς. Θέληση για να παραμείνεις δίπλα του»...
Γυρίζει τη σκέψη της στη δική της μητέρα, ταξιδεύοντας σε πραγματικό χρόνο στα χρόνια της φτώχιας και της πείνας. «Η ζωή μας δεν ήταν εύκολη, χάρη στη μάνα μας, όμως, τέσσερα κορίτσια τα καταφέραμε. Έφευγε το πρωί και γύριζε αργά το βράδυ. Πότε δούλευε στο σταφιδεργοστάσιο που λειτουργούσε στα Λιοντάρια και πότε ως εργάτρια σε αμπέλια στη Φοινικιά. Ό,τι διαθέταμε στο σπίτι ήταν λίγο, μα είχε τόση φροντίδα, τόση αξιοπρέπεια!», θυμάται.
«Το πρωινό μας ήταν το γάλα που μας έδιναν στο σχολείο. Τα μεσημέρια τρώγαμε συχνά από ένα αβγουλάκι - είχαμε κοτούλες - και το απόγευμα το γλύκισμα για την πείνα μας ήταν μία φέτα ψωμί, με μπόλικο νερό για να φουσκώσει, πασπαλισμένο με ζάχαρη. Ήταν η αγαπημένη συνταγή της μαμάς, η οποία “απαντούσε” στα περίσσια σχόλια των περίεργων της γειτονιάς που μετρούσαν τον πλούτο τους με τη φτώχια μας»...
Η 75χρονη γυναίκα θέλει για την ίδια να μιλήσουν τα δικά της παιδιά, ελπίζει με αξιοπρέπεια, συνεχίζει να μιλά για τη δική της μητέρα, σκέφτεται εκείνα που δεν μπόρεσε και δεν πρόλαβε να της δώσει, αναφέρεται στις έννοιες των λέξεων που χρησιμοποιούσε, τον τρόπο που χειριζόταν τις οικογενειακές τους υποθέσεις, μα το πιο σημαντικό απ’ όλα, ακόμα και σήμερα, μυρίζει το άρωμα της μητέρα της...
«Κάθε μου λέξη και αναφορά σ’ εκείνη, ανάλογα με το τι συζητώ, μου φέρνει θύμησες και μυρωδιές του πατρικού μου σπιτιού, των ρούχων της, της κατσαρόλας της, εντέλει της αγάπης μου και της αγάπης της για εμάς», αναφέρει.
Στις δύσκολες αναφορές για την κ. Ασημένια, η ακατανόητη στάση-τάση πολλών παιδιών να κακοποιούν τους γονείς τους λεκτικά, ψυχολογικά, οικονομικά... Στις δύσκολες αναφορές της η κακοποίηση των παιδιών από τους γονείς. «Είναι από κείνα που δεν αντέχω», λέει και δακρύζει...
Κατερίνα Στρατάκη: «Δύναμή μου το “εμείς”»
Μάνα τεσσάρων παιδιών, σύζυγος και εργαζόμενη από 29 χρόνων, η Κατερίνα Στρατάκη “ζωγραφίζει” τη ζωή της με τα χαμόγελα των αγοριών, των κοριτσιών της και του συνοδοιπόρου-συζύγου της στη ζωή Μιχάλη Θειακάκη. Με ωράριο που ξεκινά στις 5:30 κάθε πρωί και τελειώνει κοντά στα μεσάνυχτα, έξι μέρες την εβδομάδα, το οποίο περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις της προς τα παιδιά σε σχολικές και εξωσχολικές δραστηριότητες, την εργασία της και την επιμέλεια του σπιτιού, ενώ εμπλουτίζεται με την καλλιέργεια των κηπευτικών, τη φροντίδα των οικόσιτων και την παραγωγή των γαλακτοκομικών προϊόντων για την κάλυψη των αναγκών τους. Βοηθοί της όλοι. Μικροί-μεγάλοι.
«Θέλω τα παιδιά μου να μάθουν ν’ αγωνίζονται. Να δουλεύουν και να εκτιμούν τον κόπο τους και κατ’ επέκταση τον κόπο των άλλων. Θέλω να μάθουν ότι πρέπει να στηρίζονται στις δικές τους δυνάμεις και γι’ αυτό συμμετέχουν ενεργά σε αυτή την παραγωγική αλυσίδα, το καθένα όπως κι όταν μπορεί», διευκρινίζει.
Με δύο γιους στην εφηβεία, τον Γρηγόρη, 15, και τον Γιάννη, 14 ετών, και δύο κορίτσια, την Ευαγγελία και την Άννα, δίδυμες 10 ετών, που ξέρει ότι επηρεάζονται από το αδελφικό πρότυπο, η Κατερίνα και ο Μιχάλης αποφάσισαν πως πρέπει να δουλέψουν παραπάνω, προκειμένου να καταφέρουν το στόχο τους. Όπλα τους η υπομονή και η επιμονή. Επιμένουν στην ηρεμία, τη συζήτηση... Στέκονται δίπλα τους με κανόνες και όχι απέναντί τους πεισματικά. Αποφεύγουν με όποιο τρόπο μπορούν την ένταση και τις αψιμαχίες. Αφιερώνουν το χρόνο τους στο “εμείς” κι όχι στο “εγώ”. Σε ένα σπίτι άλλωστε με τέσσερα παιδιά, κόντρες, διαφορετικές απόψεις και σκανταλιές πάνε κι έρχονται από λεπτό σε λεπτό...
«Με το “εγώ” δε θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε. Η σχέση μας με το σύζυγό μου και με τα παιδιά θα ήταν μοιρασμένη σε έξι διαφορετικά κομμάτια. Προτάξαμε το “εμείς” και πέτυχε. Πώς αλλιώς να αντιμετωπίσεις οικονομικές δυσκολίες, πώς να αντιμετωπίσεις τις αυξημένες υποχρεώσεις του καθενός από εμάς εντός κι εκτός σπιτιού, πώς να αντιμετωπίσεις την εφηβεία, πώς να σχεδιάσεις, πώς να ονειρευτείς;...», λέει η Κατερίνα.
«Στο μεγάλωμά τους τίποτα δεν είναι εύκολο κι απλό. Ξεκινώ κάθε μέρα από την αρχή. Τα παρατηρώ. Βλέπω στο πρόσωπο και τη συμπεριφορά τους εμένα και το σύζυγό μου. Είναι τελικά ό,τι εμείς τους δίνουμε και τους μαθαίνουμε με τη στάση μας, τους χειρισμούς μας και τη συμπεριφορά μας. Πάνε όπου εμείς τα οδηγούμε. Μόλις εγώ ξεφύγω, αντιλαμβάνομαι αμέσως τη διαφορά... Μιλώ συχνά στην Κατερίνα μπροστά στον καθρέπτη... Με ρωτώ συχνά “γιατί;”... Κάθε φορά κι άλλο λάθος... Δε γεννήθηκα γονιός ούτε το σπούδασα, άρα πρέπει να μάθω να ακούω, να παραδέχομαι τα λάθη μου και να προχωράμε»...
Το ραντεβού της οικογένειας πραγματοποιείται κάθε βράδυ την ίδια ώρα γύρω από το τραπέζι. Θεωρείται ιερή υποχρέωση για τους γονείς. Οι νεότεροι μαθαίνουν μέσα από αυτή τη διαδικασία. Ακολουθεί η συζήτηση: τα έργα του καθενός στην πορεία της ημέρας, οι προβληματισμοί, οι αγωνίες, τα λάθη του, οι σκανταλιές του...
Η γραμμή των γονιών πάντα κοινή και πάντα ενήμεροι ο ένας ή ο άλλος για τυχόν αλλαγή.
«Παιδιά πολύτεκνων οικογενειών, τόσο εγώ όσο και ο σύζυγός μου, μάθαμε να λειτουργούμε έτσι. Να δίνουμε όλοι μαζί ένα ραντεβού κάθε μέρα για να τα πούμε, να ειδωθούμε, να προγραμματίσουμε και να προχωρήσουμε στην επόμενη ημέρα. Με σεβασμό ο ένας για τον άλλο. Έτσι θέλουμε να λειτουργούν και τα παιδιά μας», επισημαίνει η Κατερίνα.
Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, μιλά για το ρόλο των γονιών και εκφράζει ανησυχία και φόβο για τα μηνύματα του μοντέλου πατέρας-πατέρας, μητέρα-μητέρα.
«Με πονάει αυτό που βλέπω σήμερα στις οικογένειες. Με πονά που οι σύζυγοι ή σύντροφοι αναζητούν τον δικό τους μόνο χρόνο και χώρο για να ηρεμήσουν, να γεμίσουν τις μπαταρίες τους. Με πονά που τα παιδιά είναι απέναντί τους ανταγωνιστές κι όχι συναγωνιστές στη ζωή. Με πονά που στην πορεία του μοναχικού καφέ ξέχασαν την απόφασή τους να προχωρήσουν μαζί, τόσο γρήγορα και εύκολα. Με πονά, και τα παιδιά μου θέλω να το ξέρουν»...
Εργαζόμενη γυναίκα η 45χρονη Κατερίνα Στρατάκη, λέει πως αν δεν είχε τη στήριξη του Μιχάλη της δε θα μπορούσε να προχωρήσει. Είναι εκείνος που κρατούσε τέσσερα παιδιά για να ολοκληρώσει τις σπουδές της το Τμήμα Λογιστικής του ΤΕΙ Κρήτης. Είναι εκείνος που της δίνει τη δύναμη να είναι σύζυγος, μητέρα, κηπουρός, τυροκόμος, φίλη, άνθρωπος!
Στον ορισμό της λέξης “μάνα”, που ζήτησα στο τέλος, από αυτή τη δυναμική γυναίκα η απάντηση που πήρα έχει ως εξής: « Μάνα σημαίνει Αγκαλιά, Τρυφερότητα, Ευαισθησίες, Φροντίδα, Φαγάκι... Είναι ωραίο να είσαι Μαμά, να ακούς το παιδί σου να σου λέει “Σ’ αγαπώ”»...
Ελένη Ορφανού: «Οι ευθύνες της μάνας σε κυνηγούν και στον ύπνο σου»
Ζει με πέντε άνδρες σε ένα σπίτι και καλείται να διαχειριστεί μόνο ανδρικές υποθέσεις. Είναι μόλις 41 χρόνων και δίνει καθημερινά τη μάχη της προκειμένου να προλάβει τις ανάγκες των ανδρών της ζωής της: του συζύγου και των τεσσάρων αγοριών της, σε ηλικίες- “φωτιά” για την ψυχοσύνθεσή τους. Στο δρόμο για τη χρυσή δεκαετία της ζωής του ο σύζυγος, στο Πολυτεχνείο ο μεγάλος, στην εφηβεία οι δύο μεσαίοι - λύκειο και γυμνάσιο - στο δημοτικό ο μικρότερος...
Επιχειρεί σε καθημερινή βάση, ακόμα κι αν χρησιμοποιεί «πολεμικές ιαχές», να βάλει σε τάξη τις αταξίες των πέντε, που «υποστηρίζονται» με ανδρική αλληλεγγύη.
Περηφανεύεται, όμως, όταν τα παιδιά της μέσα από τις δικές τους “μάχες” εκτός σπιτιού επιλέγουν να απαντήσουν με σωφροσύνη.
«Συμπεριφέρονται με αρχές. Έμαθαν μέσα στο σπίτι μας τι σημαίνει να είναι ειλικρινείς, αληθινοί, τίμιοι, καθαροί. Περηφανεύομαι γι’ αυτό. Ξεχνάς τον κόπο, τον πόνο».
Αμετανόητα πιστή στο θεσμό της οικογένειας, εργαζόμενη περιοδικά προκειμένου να ενισχύσει το οικογενειακό εισόδημα, τρέχει σε 24ωρη βάση, ξενυχτά και καρδιοχτυπά για κάθε μέλος της χωριστά και για όλους μαζί. Αφήνει τις υποχρεώσεις να αναζητούν επίλυση ακόμα και στον ύπνο της.
Μιλά για το ρόλο της μάνας και της γυναίκας με σεβασμό και όντως μόνη σε μια ανδροκρατούμενη οικογένεια γίνεται όλο και πιο ευαίσθητη όταν οι θέσεις της δε βρίσκουν την ανταπόκριση που εκείνη θα ήθελε. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι άνδρες της ζωής της την κοιτούν στα μάτια, αντιστέκονται και τελικά πράττουν αυτό που η ίδια είπε!
