Σαν... «τσιφλικά στη θέση των τσιφλικάδων» χαρακτηρίζουν σήμερα οι εκπρόσωποι των αγροτών της Κρήτης το ίδιο το κράτος, κάνοντας λόγο για την ανάγκη, όχι εκδηλώσεων επετειακού χαρακτήρα για τη συμπλήρωση των 108 χρόνων από την εξέγερση των κολίγων του Κιλελέρ στη Θεσσαλία, αλλά ενός νέου “Κιλελέρ”, όχι βεβαίως με την έννοια του να χυθεί και πάλι αίμα εξεγερμένων αγροτών, αλλά με την έννοια να ξεσηκωθεί η αγροτιά πριν ξεκληριστεί τελείως.
Και μπορεί να μας φαίνεται ως εξαιρετικά μακρινό το 1910, όταν στις 6 Μαρτίου γράφτηκε η πιο αιματοβαμμένη και συνάμα ένδοξη ιστορία στο Αγροτικό Κίνημα της χώρας, όμως, όπως διαμορφώνονται σήμερα οι συνθήκες, βλέπουμε ότι ο μέσος Έλληνας αγρότης... οδεύει προς την “κολιγοποίηση” και πάλι!
Δεν είναι, όμως, μόνο οι αγρότες που λένε κάτι τέτοιο. Η εφημερίδα “Νέα Κρήτη” απευθύνθηκε στο γνωστό φιλόλογο και ιστορικό συγγραφέα Αντώνη Σανουδάκη, που και ο ίδιος συμφωνεί και κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για συσσώρευση της γεωργικής γης στους λίγους μεγαλογαιοκτήμονες, μέσα από τα μέτρα της σημερινής κυβέρνησης!
Πιο αναλυτικά, ο Αντώνης Σανουδάκης αναφέρει: «Με την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας στον εθνικό κορμό, Έλληνες κεφαλαιούχοι ομογενείς αγόρασαν τα τσιφλίκια από τους Τούρκους, επιμένοντας ότι είχαν δικαιώματα επί των κολίγων. Στο μικρό κλήρο τους οι κολίγοι ήσαν υποχρεωμένοι να δίδουν στον τσιφλικά το 1/2 της παραγωγής, ενοίκιο για τη βοσκή των ζώων τους και να στέλνουν μία γυναίκα στο μεγαλοκτηματία για ζύμωμα του ψωμιού. Ζούσαν, επίσης, την ταπείνωση του μαστιγώματος από τους αφεντάδες και το βιασμό των γυναικών από τους τσιφλικάδες.
Η εξέγερση, όμως, του Κιλελέρ και η δολοφονία του διανοούμενου Μαρίνου Αντύπα, στις 9 Μαρτίου 1907, θεωρείται ως η μεγαλύτερη αγροτική κινητοποίηση και σηματοδοτεί την ιστορία του Αγροτικού Κινήματος στη σύγχρονη Ελλάδα. Αποκορύφωμα του αγροτικού ξεσηκωμού ήταν η 6η Μαρτίου 1910, στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, και η σύγκρουση μεταξύ των δυνάμεων καταστολής και των κολίγων χωρικών, με αποτέλεσμα δύο νεκρούς και πολλούς τραυματίες.
Με τις κυβερνήσεις Ελευθερίου Βενιζέλου και Πλαστήρα, ειδικότερα με τον ερχομό των προσφύγων του 1923, ελήφθησαν ορισμένα μέτρα ανακατανομής της γης. Σήμερα, πάλι, με τα κυβερνητικά μέτρα που θεωρούν τους αγρότες επιχειρηματίες και την υψηλή φορολογία, οι μικροαγρότες δύσκολα θα μπορέσουν να επιβιώσουν και ο κλήρος τους κινδυνεύει να περιέλθει στα χέρια των μεγαλοκτηματιών, με αποτέλεσμα την περαιτέρω εγκατάλειψη και ερημοποίηση της υπαίθρου. Ο λόγος, όμως, του Αντύπα, ότι “πιστεύω ως ομοούσιον και αχώριστον Τριάδα της ευτυχίας και της ειρήνης την Ελευθερία, την Ισότητα και την Αδελφότητα”, ισχύει διαχρονικά».
«Χρειαζόμαστε νέο “Κιλελέρ”»
Μεγάλο ενδιαφέρον έχει η άποψη του παλαίμαχου αγροτοσυνεταιριστή (με πολύχρονη συμμετοχή σε ανώτατα συνεταιριστικά και συνδικαλιστικά όργανα των αγροτών της χώρας), που τα τελευταία χρόνια έχει αποσυρθεί από τα κοινά, Μιχάλη Βουμβουλάκη: «Εργατικό κίνημα δεν υπήρχε. Βιομηχανία δεν υπήρχε. Ό,τι υπήρχε τότε ήταν οι κολίγοι. Οι ρακένδυτοι αγρότες, οι οποίοι επαναστατούσαν για ένα κομμάτι γης. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο είχαμε την εξέγερση του Κιλελέρ. Ήταν μια βαριά δολοφονική επίθεση του οργανωμένου κράτους, το οποίο πάντα εκπροσωπούσε τα συμφέροντα των τσιφλικάδων. Στη συνέχεια ήρθε η μεταρρύθμιση του Ελευθερίου Βενιζέλου να δικαιώσει τον αγώνα των κολίγων. Αυτά ήταν τα γεγονότα εκείνης της εποχής.
Στη συνέχεια, το 1926, άρχισε ο κόσμος να οργανώνεται μέσα στο πλαίσιο του συνεταιρισμού σαν του μοναδικού εργαλείου στην ανάπτυξη και τη μεταρρύθμιση της ελληνικής αστικής τάξης, σε αυτές τις μεταρρυθμίσεις της λεγόμενης Βιομηχανικής Επανάστασης, οπότε και αναπτυσσόταν ο καπιταλισμός. Και πάλι τότε ο αγρότης, παρότι κατέκτησε γη, έπρεπε να οργανωθεί με τους ηγέτες της εποχής εκείνης, του συνεταιριστικού κινήματος. Και να οργανώνεται ο συνεταιρισμός στην Ελλάδα σαν το μοναδικό εργαλείο αντίστασης του ρακένδυτου αγρότη απέναντι στην εκμετάλλευση που υφίστατο από τον Καπιταλισμό...».
Στο σημείο αυτό, ο Μιχάλης Βουμβουλάκης λέει ότι «τα ίδια έχουμε και σήμερα. Το εμπόριο κυριαρχεί. Ποιος νοιάζεται αν το εμπόριο κλέβει τον παραγωγό; Η κυβέρνηση της Αριστεράς; Εντάξει, οι άλλες κυβερνήσεις κατά την Αριστεράς ήταν “του κεφαλαίου”. Σήμερα όμως ποιος νοιάζεται αν έχει καταδικαστεί ο αγρότης, που ενώ το εμπόριο ανθεί αυτός είναι καταχρεωμένος, με τις τράπεζες κυρίαρχες; Και τα πράγματα χειροτερεύουν καθημερινά. Και βλέπεις το πολιτικό μας σύστημα να είναι στο τετράγωνο του Κολωνακίου και δεν τους ενδιαφέρει τίποτα. Σου λέει “να βγάλουμε ακόμα ένα χρόνο βουλευτές” και τίποτε άλλο δεν τους ενδιαφέρει...».
Καταλήγοντας, ο Μιχάλης Βουμβουλάκης λέει στους αγρότες: «Οργανωθείτε και πάλι στους συνεταιρισμούς σας. Και αν δε σας αρέσουν αυτοί που υπάρχουν, φτιάξτε άλλους»!
«Είναι και σήμερα επίκαιρη η ανάγκη ξεσηκωμού»
«Η ανάγκη του αγώνα των κολίγων είναι το ίδιο επίκαιρη και σήμερα», λέει από την πλευρά του ο Στάθης Φραγκιαδάκης, παλιός αγροτοσυνδικαλιστής και ο ίδιος. «Τότε μπορεί να μην είχαν χωράφια να δουλέψουν. Τώρα έχουν χωράφια, αλλά δεν έχουν εισοδήματα. Μια απ’ τα ίδια, δηλαδή. Είναι και σήμερα επιτακτική η ανάγκη να ξαναγωνιστούμε. Και να ξαναοργανωθούμε, γιατί δίνουμε το αίμα και τον ιδρώτα μας αλλά τα κέρδη που παράγονται καταλήγουν στο κράτος μέσα από τις φορολογίες. Πιστεύω ότι ο αγώνας αυτός τότε σιγά-σιγά, με την ευθύνη της Πολιτείας, είχε την πρώτη συμβολή στην ανάταξη της εθνικής οικονομίας, μέσω της αγροτικής παραγωγής, και έμελλε να μεσολαβήσει και η βιομηχανία. Και τώρα, στην Ελλάδα, από την κρίση η γεωργία μπορεί να τη βγάλει κατά πολύ μεγάλο βαθμό, διότι, όταν δεν είσαι αυτάρκης στα τρόφιμα, δεν μπορείς να επιβιώσεις. Όταν δεν έχουμε πρωτογενή παραγωγή, δεν έχουμε τη δύναμη να ξανασταθούμε στα πόδια μας...».
«Το κράτος παίζει σήμερα το ρόλο του μεγαλοτσιφλικά», λέει από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΟΑΣΝΗ Γιώργος Τζωρτζάκης. «Διότι κάνει ανακατανομή εισοδημάτων. Και είναι πιο επιτακτική η ανάγκη τώρα για ένα “νέο Κιλελέρ”. Αυτή τη στιγμή τίθεται πιο επιτακτικά η ανάγκη για τον αγρότη να υπερασπίσει τα εισοδήματά του, διότι βλέπουμε ότι η αναλγησία του κράτους δεν έχει κανένα προηγούμενο!».
Καταλήγοντας, ο συνδικαλιστής τονίζει ότι «αυτή τη στιγμή μπορεί να μην έχουμε τους τσιφλικάδες που όριζαν τη γη, αλλά έχουμε το κράτος με τις τράπεζες να παίζουν αυτό το ρόλο και, αν ο κόσμος δεν αντιδράσει, πολύ σύντομα η γη του θα συγκεντρωθεί ξανά στο κράτος ή στις τράπεζες, που από κοινού θα αποφασίσουν σε ποια funds θα τη διαθέσουν»...
Συλλαλητήριο από την Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων
Την ερχόμενη Κυριακή στο Κιλελέρ, η Πανελλαδική Επιτροπή των Μπλόκων θα οργανώσει συλλαλητήριο, για να τιμηθεί η 108η επέτειος της εξέγερσης των Θεσσαλών κολίγων.
Τα μέλη της Επιτροπής στο νομό Ηρακλείου, την ίδια μέρα, θα προχωρήσουν σε διαμαρτυρία στον κόμβο των Πεζών στις 11 το πρωί, με απόφαση των Αγροτικών Συλλόγων Καζαντζάκη, Ηρακλείου και Αστερουσίων και των Επιτροπών Αγώνα Αγροτών Τυμπακίου και Αρκαλοχωρίου.
