Πριν από ακριβώς έναν αιώνα, στις 10 Απριλίου του 1919, εκτελείται εν ψυχρώ ο σπουδαίος Μεξικανός επαναστάτης Εμιλιάνο Ζαπάτα. Ο Ζαπάτα γεννήθηκε στις 8 Αυγούστου του 1879 στο Ανενκουίλκο του Μεξικού και ήταν γόνος ευκατάστατης κτηνοτροφικής οικογένειας. Ωστόσο, στα 16 του χρόνια έμεινε ορφανός και αναγκάστηκε να ξεκινήσει να εργάζεται ως εκπαιδευτής αλόγων. Ανέπτυξε από νωρίς αντιπολιτευτική δράση, μη μπορώντας να αποδεχτεί ότι το 85% της γης του Μεξικού ανήκε στο... 2% του πληθυσμού της χώρας.
Όταν τον Νοέμβριο του 1910 ξέσπασε αγροτική εξέγερση υπό τον Μαδέρο, ο Εμιλιάνο τάχθηκε στο πλευρό του παίρνοντας τα όπλα. Με το σύνθημα «Γη και Ελευθερία», ο Ζαπάτα συγκέντρωσε στις γραμμές του όλο και περισσότερους Μεξικανούς, ενώ οι θέσεις του υποστηρίχτηκαν και από μαρξιστές διανοούμενους.
Τον Φεβρουάριο του 1913 ο Ζαπάτα συμμαχεί με τον Πάντσο Βίλα, ο οποίος αγωνιζόταν στο μεξικανικό Βορρά, και συνεχίζουν μαζί την προσπάθειά τους.
Ο Εμιλιάνο σκοτώνεται τελικά στις 10 Απριλίου του 1919, όταν εκτελείται εν ψυχρώ σε ενέδρα που του είχαν στήσει κυβερνητικοί. Για τους τελευταίους, ήταν ένας κοινός ληστής και μηδενιστής, ωστόσο για τους φτωχούς αγρότες και τους αυτόχθονες λαούς του Μεξικού είχε γίνει θρύλος ενόσω ακόμη βρισκόταν στη ζωή...
Τι άλλο συνέβη σαν σήμερα;
1821: Ο απαγχονισμός του Πατριάρχη στο Φανάρι
Το ημερολόγιο έδειχνε 10 Απριλίου του 1821 όταν απαγχονίζεται στη μεσημβρινή πύλη του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’. Η φυσική εξόντωση του Γρηγορίου αποφασίστηκε από τον σουλτάνο, προκειμένου να πληγεί ανεπανόρθωτα το ηθικό και η ορμητικότητα των πρόσφατα εξεγερμένων Ελλήνων.
Συγκεκριμένα, ο Πατριάρχης θεωρήθηκε ότι ήταν ανάξιος εμπιστοσύνης του σουλτάνου, λόγω του ξεσηκωμού των Ρωμιών. Ωστόσο, από πολλούς συγχρόνους του, θεωρείται ότι ο Πατριάρχης Γρηγόριος ήταν από επιφυλακτικός έως και αρνητικός στην Επανάσταση του ’21. Εξάλλου, στις 23 Μαρτίου ο Πατριάρχης είχε αφορίσει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη λόγω της κήρυξης της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία. Από πολλούς θεωρήθηκε, πάντως, τότε ότι ο Πατριάρχης αφόρισε τους επαναστάτες κάτω από την πίεση της Πύλης. Ο ίδιος ο Υψηλάντης έγραψε σε επιστολή του προς τους Σουλιώτες ότι «ο Πατριάρχης βιαζόμενος υπό της Πόρτας σας στέλλει αφοριστικά [...]. Εσείς, όμως, να τα θεωρείτε αυτά ως άκυρα, καθότι γίνονται με βίαν και δυναστείαν και άνευ της θελήσεως του Πατριάρχου...». Ωστόσο, στα απομνημονεύματά του, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε γράψει ότι ο Πατριάρχης «έκανεν ό,τι του έλεγεν ο σουλτάνος».
Φαίνεται ότι ο αφορισμός του Γρηγορίου προκάλεσε αρχικά “μούδιασμα” στους Ρωμιούς, οι οποίοι, ωστόσο, δεν πτοήθηκαν. Η Επανάσταση βάρυνε πάρα πολύ το κλίμα για τον Γρηγόριο στην Κωνσταντινούπολη: Τελικά, το πρωί της 10ης Απριλίου του 1821, ανήμερα του Πάσχα, ο Γρηγόριος συλλαμβάνεται και οδηγείται στη φυλακή, όπου υποβάλλεται σε άγρια βασανιστήρια. Το μεσημέρι της 10ης Απριλίου οδηγείται πίσω στο Φανάρι φρουρούμενος: Καθ’ όλη τη διαδρομή, ο συγκεντρωμένος όχλος τον χλεύαζε και τον προπηλάκιζε.
Ο Πατριάρχης απαγχονίστηκε στη μεσημβρινή πύλη του Πατριαρχείου, αφού πρώτα του αφαιρέθηκαν το εγκόλπιο, το ράσο και γενικότερα οτιδήποτε πολύτιμο έφερε μαζί του. Ήταν 76 ετών.
