Η κατάληψη του Βερολίνου από τον Κόκκινο Στρατό δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Θύλακες φανατισμένων ναζί, αντιστάθηκαν μέχρι της τελικής τους εξόντωσης ακριβώς επειδή δεν προσδοκούσαν τον παραμικρό οίκτο από τους στρατιώτες ενός έθνους, στο οποίο αυτοί οι ίδιοι προκάλεσαν πάνω από 20 εκατομμύρια θανάτους μέσα σε τρία χρόνια.
Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο ρους της ιστορίας δεν μπορούσε να ανατραπεί...
Τα ξημερώματα της 16ης Απριλίου 50.000 βαριά πυροβόλα δύο σοβιετικών Ομάδων Στρατού, του 1ου "Ουκρανικού Μετώπου" του στρατάρχη Ιβάν Κόνιεφ και του 1ου "Λευκορωσικού Μετώπου" του στρατάρχη Γκιόργκι Ζούκοφ, άνοιγαν πυρ από απόσταση λίγων χιλιομέτρων εναντίον της πρωτεύουσας του Ράιχ. Καθώς οι εκρήξεις από τις οβίδες σάρωναν την πόλη, οι εγκλωβισμένοι Βερολινέζοι αντιλήφθηκαν αμέσως τη διαφορά από τις αεροπορικές βόμβες. Ο εχθρός δε χρειαζόταν πια αεροπλάνα για να χτυπήσει. Το τέλος ήταν κοντά... Σε απόσταση βολής πυροβόλου. Το έβλεπαν όλοι. Ακόμη και οι αποφασισμένοι να θαφτούν στα ερείπια της πόλης φανατικοί. Όλοι πλην ενός.
Ο Αδόλφος Χίτλερ επέμεινε στην άμυνα μέχρις εσχάτων. Στο ίδιο ακριβώς μοτίβο από τη μάχη του Στάλινγκραντ το 1943. Βέβαια, δεν είχε άλλη επιλογή. Το να διαφύγει και να κρυφτεί ήταν αδύνατο. Το να νικήσει ήταν αδύνατο. Η τελευταία του ελπίδα για "συμβιβασμό" με τους δυτικούς συμμάχους είχε συντριβεί μαζί με την τελευταία οργανωμένη αντεπίθεση της Βέρμαχτ στις Αρδένες, στα τέλη του 1944. Αμερικανοί, Βρετανοί και Γάλλοι προήλαυναν από τα δυτικά σφίγγοντας τη μέγγενη. Η σοβιετική πλημμυρίδα ερχόταν ακατάσχετη από την Ανατολή. Ο Φίρερ επέμεινε στην άμυνα. Η τελευταία "εμμονή" του στοίχισε ακόμη ένα εκατομμύριο ανθρώπινες ζωές. Γερμανών και Ρώσων. Μέσα σε 15 μέρες. Όμως στις 27 Απριλίου οι δύο ρωσικές στρατιές συναντήθηκαν στην Αλεξαντερπλάς, στο κέντρο του Βερολίνου. Τρεις μέρες αργότερα ο Χίτλερ αυτοκτονούσε στο καταφύγιο της Καγκελαρίας. Στις 9 Μαΐου ο "διάδοχός" του, ναύαρχος Καρλ Ντένιτς, υπέγραφε την άνευ όρων παράδοση... Η "φωλιά του φιδιού" είχε μετατραπεί σε φλεγόμενα ερείπια...
Το τέλος του Ράιχ
Η πρωτεύουσα του Ράιχ αποτελούσε το μεγάλο "βραβείο" για τους συμμάχους που από τις αρχές του 1945 είχαν ανατρέψει τις έσχατες αμυντικές γραμμές του γερμανικού στρατού και είχαν εισβάλει πια στο μητροπολιτικό έδαφος του Ράιχ. Πολλοί ιστορικοί μιλούν για "αγώνα δρόμου" μεταξύ των Δυτικών συμμάχων και των Σοβιετικών με "έπαθλο" το Βερολίνο. Δεν είναι έτσι. Τα πάντα είχαν συμφωνηθεί στη Γιάλτα. Αυτοί που θα έμπαιναν πρώτοι στην "καρδιά του κτήνους" θα ήταν οι Ρώσοι. Είχαν το ιστορικό δικαίωμα. Η "μοιρασιά" της πρωτεύουσας θα γινόταν μετά. Είναι γεγονός πως οι ίδιοι οι Γερμανοί "προτιμούσαν" τους Δυτικούς. Από τους Ρώσους είχαν πολλά να φοβούνται. Όχι άδικα. Η εισβολή της Βέρμαχτ στη Ρωσία υπήρξε μια ιστορία σφαγών, εκτελέσεων, βιασμών, εμπρησμών και λεηλασίας. Πληρώθηκαν με το ίδιο νόμισμα. Με τη σύμφωνη γνώμη Αμερικανών, Γάλλων και Βρετανών...
Η ιστορία μιας φωτογραφίας
Η πλέον ιστορική φωτογραφία του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Η σημαία με το σφυροδρέπανο υψώνεται στο Ράιχστανγκ. Η πλέον εμβληματική εικόνα της συντριβής του ναζισμού. Όπως όλες οι ιστορικές φωτογραφίες, έχει κι αυτή τη δική της "μικρή" ιστορία. Στις 30 Απριλίου ο ίδιος ο Στάλιν πίεζε για την κατάληψη του ιστορικού κτηρίου, ώστε η επόμενη ημέρα της Εργατικής Πρωτομαγιάς να λάβει θριαμβικό χαρακτήρα. Εκείνη τη μέρα στο επιτελείο του στρατάρχη Ζούκοφ έφτασε η πληροφορία πως δύο λόχοι του είχαν καταλάβει το Ράιχστανγκ. Οι πολεμικοί ανταποκριτές έσπευσαν. Αλλά οι υπερασπιστές του κτηρίου τούς υποδέχτηκαν με σφοδρά πυρά.
Στη διάρκεια της νύχτας ένας Σοβιετικός στρατιώτης από το Νταγκσετάν, ο Ραχιμτζάν Κασκαρμπάεφ, σκαρφάλωσε στην πρόσοψη και κρέμασε τη κόκκινη σημαία στο άγαλμα της "Γερμανίας". Ήταν βράδυ, δεν υπήρξαν φωτογραφίες και οι Γερμανοί έβγαλαν τη σημαία το πρωί. Ο Κόκκινος Στρατός απέκτησε τον πλήρη έλεγχο του κτηρίου στις 2 Μαΐου. Εκείνο το πρωί ο πολεμικός ανταποκριτής Ευγκένι Κχαλντέι ανέβηκε στην οροφή κρατώντας μια κόκκινη σημαία. Τρεις στρατιώτες ήταν εκεί. Ζήτησε να τη στήσουν για τη φωτογραφία.
Ήταν ο Ουκρανός Αλεξέι Κοβάλιοβ από το Κίεβο, ο Αμπντουλχακίμ Ισμαήλοβ από το Νταγκεστάν και ο Λευκορώσος ανθυπολοχαγός Λεονίντ Γκορίτσεβ. Ο 18χρονος Αμπντουλχακίμ Ισμαήλοβ σκαρφάλωσε στην άκρη ενός αγάλματος και ο Γκορίτσεβ τον βοήθησε. Ο Κχαλντέι τράβηξε πέντε-έξι ιστορικά "καρέ". Μόνο που από τα χέρια του Γκορίτσεβ έπρεπε να "σβήσει" το ένα από τα... δύο ρολόγια. Για να μη φανεί πως ο σοβιετικός στρατός λεηλατούσε τον ηττημένο. Αν και είχε κάθε δικαίωμα...
Γιώργος Παπαδάκης, Σταύρος Μουντουφάρης
