Η Αθήνα δεν συμφωνεί με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που παρουσιάστηκε χθες για «ψαλίδι» 15% στην κατανάλωση φυσικού αερίου, κάτι που μπορεί να καταστεί υποχρεωτικό εάν το ζητήσουν μόλις τρία κράτη - μέλη. Αυτό ανακοίνωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών σήμερα, Πέμπτη 21 Ιουλίου. Ο κ. Οικονόμου επικαλέστηκε τις προτάσεις, που έχει κάνει εδώ και μήνες ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης για την ανακούφιση από τις άνευ προηγουμένου ενεργειακές ανατιμήσεις, οι οποίες, όπως είπε, προσφέρουν λύσεις στο συγκεκριμένο ζήτημα. Συγκεκριμένα, απαντώντας σε ερωτήσεις είπε ότι «η ελληνική κυβέρνηση δεν συμφωνεί επί της αρχής για μείωση 15% της κατανάλωσης φυσικού αερίου. Έχουμε καταθέσει τις δικές μας προτάσεις».
''Η πρόταση δεν είναι κατ΄ανάγκην ούτε «δίκαιη» ούτε «αποτελεσματική»''
«Ό,τι κι αν συμβεί, οι ισπανικές οικογένειες δεν θα δουν το φυσικό αέριο ή το ρεύμα τους να κόβεται. Ό,τι κι αν συμβεί, η Ισπανία θα υπερασπιστεί τη θέση της ισπανικής βιομηχανίας», δήλωσε η υπουργός Περιβάλλοντος Τερέσα Ριμπέρα σε συνέντευξη Τύπου, προσθέτοντας ότι «λυπάται βαθιά» που πρέπει να διαφωνήσει με την ΕΕ. Επέκρινε, ωστόσο, τις Βρυξέλλες για την έλλειψη συζήτησης και διαφάνειας γύρω από το σχέδιο. Προς το παρόν, η πρόταση σημαίνει μόνο μια νομικά μη δεσμευτική σύσταση προς τα κράτη μέλη της ΕΕ να μειώσουν οικειοθελώς την κατανάλωση αερίου τους.
Ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Φρανς Τίμερμανς, δήλωσε ότι «αν η κατάσταση επιδεινωθεί», η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποχρεωθεί να ζητήσει υποχρεωτικές περικοπές από τα κράτη μέλη της ΕΕ, εάν το προσχέδιο εγκριθεί.
«Η Ισπανία έχει κάνει την εργασία της όσον αφορά τη διαφοροποιημένη ενέργεια. Το έκανε με συνέπεια και πληρώνει υψηλότερο τίμημα από άλλους ευρωπαίους εταίρους», είπε η Ριμπέρα «Η κατάσταση κάθε χώρας είναι μοναδική και είναι το αποτέλεσμα ιστορικών προσπαθειών που έχουν πληρωθεί από τους καταναλωτές».
Η Ισπανία εξήγησε φιλοξενεί περίπου το ένα τρίτο της συνολικής χωρητικότητας αποθήκευσης και διύλισης υγροποιημένου φυσικού αερίου της ΕΕ και έχει επενδύσει πολλά σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η Μαδρίτη πρόσθεσε ζητά από την ΕΕ να τηρήσει τις δεσμεύσεις της σχετικά με τις ενεργειακές διασυνδέσεις, εδώ και δύο δεκαετίες.
«Παρά το αίτημα, υπήρξε βαθιά αδράνεια από την πλευρά της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Ιβηρική Χερσόνησος είναι ουσιαστικά ένα ενεργειακό νησί, το οποίο περιορίζει επίσης την ικανότητά μας να βοηθήσουμε άλλες χώρες της ΕΕ». Πρόσθεσε ότι τα ενεργειακά αποθέματα της Ισπανίας είναι πλήρη κατά 80%, σε σύγκριση με περίπου 50% στην υπόλοιπη Ευρώπη.
«Σε αντίθεση με άλλες χώρες, δεν ζούμε πάνω από τις δυνατότητές μας όσον αφορά την ενέργεια», πρόσθεσε. «Θέλουμε να βοηθήσουμε… αλλά θέλουμε μια ειλικρινή συζήτηση αντί να επιβάλλουμε λύσεις που δεν πιστεύουμε ότι είναι δίκαιες ή αποτελεσματικές».
Όχι και από την Πορτογαλία
Η Πορτογαλία συντάσσεται έτσι με τη θέση της Ισπανίας, η υπουργός Οικολογικής μετάβασης της οποίας, Τερέσα Ριμπέρα, εναντιώθηκε στην πρόταση αυτή εκτιμώντας πως δεν είναι κατ΄ανάγκην ούτε "δίκαιη" ούτε "αποτελεσματική".
Η πορτογαλική κυβέρνηση επίσης δεν θα υποστηρίξει το σχέδιο που πρότειναν χθες, Τετάρτη, οι Βρυξέλλες, δήλωσε αναπληρωτής υπουργός, αρμόδιος για την Ενέργεια, Ζοάου Γκαλάμπα. «Η Πορτογαλία θα αντιτεθεί» στο «δυσανάλογο» αυτό μέτρο, δήλωσε ο κ. Γκαλάμπα, σε συνέντευξη στην εφημερίδα Publico που δημοσιεύεται σήμερα.
H Πορτογαλία είναι «εντελώς αντίθετη» στην πρόταση της ΕΕ να μειώσουν τα κράτη μέλη τη χρήση φυσικού αερίου μέχρι τον Μάρτιο, επειδή κάτι τέτοιο θα παρεμπόδιζε την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας μέσω σταθμών που λειτουργούν με φυσικό αέριο όταν η χώρα αντιμετωπίζει μια ακραία ξηρασία, δήλωσε την Πέμπτη (21 Ιουλίου) ο υπουργός Ενέργειας Ζοάο Γκαλάμπα.
Ο Γκαλαμπά είπε στην εφημερίδα Expresso ότι η πρόταση της ΕΕ δεν έλαβε υπόψη τις ειδικές ανάγκες υδροηλεκτρικής ενέργειας της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, οι οποίες λόγω της τρέχουσας ξηρασίας αναγκάστηκαν να παράγουν περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια μέσω σταθμών πυρκαγιάς αερίου.
Είπε ότι η πρόταση «είναι δυσανάλογη και μη βιώσιμη», διότι θα οδηγούσε σε διακοπές ρεύματος. «Η Πορτογαλία είναι εντελώς αντίθετη στην πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, γιατί δεν λαμβάνει υπόψη τις διαφορές μεταξύ των χωρών. Αυτό δεν μπορεί να ισχύει για την Πορτογαλία», είπε.
Η Ιβηρική τόνισε, η οποία δεν εξαρτάται από το φυσικό αέριο που διοχετεύεται από τη Ρωσία, παραμένει ένα ενεργειακό «νησί» με μικρή ενεργειακή διασύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Τον Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέτρεψε στην Ισπανία και την Πορτογαλία να θέσουν προσωρινό ανώτατο όριο στις τιμές αναφοράς για το φυσικό αέριο και τον άνθρακα που χρησιμοποιούν οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής.
Στο τέλος Ιουνίου, πριν από το πρόσφατο κύμα καύσωνα, η ηπειρωτική Πορτογαλία είχε ήδη το 96% της επικράτειάς της σε σοβαρή ή ακραία ξηρασία, σύμφωνα με το εθνικό ινστιτούτο μετεωρολογίας IPMA, και τα φράγματα παρουσίασαν μεγάλη πτώση στην αποθήκευση νερού, η οποία βλάπτει την παραγωγή ηλεκτρική ενέργεια.
Δεν είναι, ωστόσο, μόνο η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα που αντιδρούν.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο ευρωπαϊκές πηγές, τουλάχιστον 12 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ έχουν εκφράσει ανησυχίες και ενστάσεις αναφορικά με το σχέδιο του 15% που ανακοινώθηκε.
Για πολλούς, το βασικό αγκάθι έχει να κάνει με το εάν η ΕΕ μπορεί να έχει την εξουσία να επιβάλλει κάποιους στόχους ως δεσμευτικούς. Σύμφωνα με το Reuters, η Δανία, η Γαλλία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Ολλανδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία ήταν μεταξύ των κρατών που δήλωσαν ότι οι Βρυξέλλες δεν γίνεται να κάνουν κάτι τέτοιο χωρίς να έχουν προηγουμένως λάβει υπόψη τις θέσεις (και τα ενδεχόμενα βέτο) όλων των μεμονωμένων κρατών μελών.
«Τα κράτη μέλη θέλουν να έχουν τη δυνατότητα να ενεργοποιούν μόνα τους μηχανισμούς αντιμετώπισης κρίσεων. Αυτό δεν είναι κάτι που θα ήθελαν να εκχωρήσουν στην Κομισιόν», εξηγεί ένας Ευρωπαίος αξιωματούχος μιλώντας στο Reuters.
Το σχέδιο της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζήτησε χθες από τους «27» να μειώσουν εθελοντικά τη ζήτησή τους για αέριο τους επόμενους οκτώ μήνες, ανακοινώνοντας μια δέσμη μέτρων που αποσκοπούν να επιτρέψουν στην ΕΕ να αντιμετωπίσει μια ενδεχόμενη διακοπή του ρωσικού εφοδιασμού.
Το σχέδιο αυτό, που αναμένεται να συζητηθεί στις 26 Ιουλίου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προβλέπει πως κάθε χώρα θα κάνει «ό,τι μπορεί» προκειμένου να μειώσει τουλάχιστον κατά 15% από τον Αύγουστο του 2022 έως τον Μάρτιο του 2023 την κατανάλωση αερίου σε σχέση με τον μέσο όρο των πέντε τελευταίων ετών.
Σε περίπτωση «σημαντικού κινδύνου μεγάλης έλλειψης ή ασυνήθιστα υψηλής ζήτησης», και αν οι εθελοντικές προσπάθειες δεν επαρκούν, ένας μηχανισμός συναγερμού μπορεί να ενεργοποιηθεί, έπειτα από διαβούλευση των κρατών, προκειμένου να ορίσει τους «υποχρεωτικούς στόχους», κάτι που θα επιτρέψει να καταστεί «υποχρεωτικός» ο στόχος του 15%.
(Φωτογραφία AP/Michael Probst)
