Στην υιοθέτηση και προώθηση παρεμβάσεων με στόχο τη θωράκιση των εκτελούμενων και δημοπρατούμενων έργων προχωράει άμεσα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Η αντιμετώπιση της αύξησης στις τιμές των υλικών αποτέλεσε το αντικείμενο της σημερινής και τελευταίας συνάντησης που είχαν ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Κώστας Καραμανλής και ο υφυπουργός, αρμόδιος για τις υποδομές κ. Γιώργος Καραγιάννης, με εκπροσώπους των εργοληπτών.
Στη συνάντηση, ο Υπουργός ενημέρωσε τους εκπροσώπους των εταιρειών ότι άμεσα προωθείται διπλό πακέτο παρεμβάσεων: τέσσερεις θεσμικές για τη συνέχιση των έργων και μια τεχνικής φύσεως-με επιμήκυνση προθεσμιών.
Οι τέσσερεις θεσμικές παρεμβάσεις είναι:
- Έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για το Δ’ τρίμηνο του 2021 εντός Μαΐου
- Τιμολόγηση ασφάλτου, PVC και πολυαιθυλενίου με απολογιστικό τρόπο
- Θέσπιση πριμ ολοκλήρωσης έργων
- Ενεργοποίηση επιτροπής διαπίστωσης τιμών Δημοσίων έργων.
Επίσης, επιμηκύνεται η προθεσμία εκτέλεσης των έργων έως 6 μήνες.
Με τις κινήσεις αυτές, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, κινητροδοτεί τους αναδόχους να συνεχίσουν και να ολοκληρώσουν τα έργα, αφού το πριμ θα δίνεται μόνο σε ολοκληρωμένα και χωρίς καθυστερήσεις έργα. Παράλληλα, με τις πέντε παρεμβάσεις, παρέχεται η αναγκαία ανάσα στην αγορά με την επιμήκυνση των έργων χωρίς τον κίνδυνο δικαστικών εμπλοκών.
Υπενθυμίζεται ότι καμπανάκι» για επικείμενο «κραχ» στον κατασκευαστικό τομέα της χώρας είχε κρούσει ο εργοληπτικός κόσμος της χώρας, και ζητούσε άμεσα μέτρα από την κυβέρνηση για να αντιμετωπιστεί το εκρηκτικό μείγμα που έχουν διαμορφώσει η παρατεταμένη πανδημία, η ενεργειακή κρίση και ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Χαρακτηριστικό είναι το ομόφωνο ψήφισμα στο οποίο κατέληξε κατά τη γενική συνέλευσή του ο ΣΑΤΕ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Τεχνικών Εταιρειών) και το οποίο απέστειλε στον πρωθυπουργό Κ. Μητσοτάκη και τους υπουργούς Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτη, Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα, Ανάπτυξης και Επενδύσεων Αδ. Γεωργιάδη, Εσωτερικών Μ. Βορίδη και Υποδομών και Μεταφορών Κ. Καραμανλή.
Στο ψήφισμά του ο ΣΑΤΕ έκανε λόγο για γενικότερη καταστροφή του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου. Και μάλιστα προειδοποιήσε ευθέως πως, εάν δεν υιοθετηθούν άμεσα οι προτάσεις που έχουν κατατεθεί, «οι ανάδοχοι της συντριπτικής πλειοψηφίας των δημοσίων συμβάσεων έργων της χώρας θα υποχρεωθούν σε πλήρη παύση εργασιών και διάλυση συμβάσεων».
Το ψήφισμα
Ο ΣΑΤΕ, εκπροσωπώντας τη μεγάλη πλειοψηφία των τεχνικών εταιρειών της χώρας, έχοντας εγγεγραμμένα και ενεργά μέλη πάνω από 500 εταιρείες όλων των τάξεων (από 7η έως Α1), τεχνικές εταιρείες που εκτελούν το μεγαλύτερο κομμάτι των έργων υποδομής της χώρας, διαπιστώσε - μαζί με όλους τους θεσμικούς εκπροσώπους αναθετουσών Αρχών, ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων) και ΕΝΠΕ (Ένωση Περιφερειών Ελλάδας) που εμπλέκονται στην παραγωγή δημοσίων έργων και με την Αντιπροσωπία του ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδος: απόφαση της Αντιπροσωπίας στην τακτική συνεδρίαση στις 2/4) - την «αντικειμενική αδυναμία εκτέλεσης των δημόσιων συμβάσεων έργων που είναι σε εξέλιξη, αλλά και αυτών που πρόκειται να υπογραφούν με τους όρους και τις τιμές που έχουν δημοπρατηθεί, διαπίστωση την οποία επιβεβαιώνει και το υπ’ αριθμ. 2040/13.4.2022 έγγραφο της ΕΑΑΔΗΣΥ (Ενιαία Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων).
Το αρμόδιο υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε όλο αυτό το διάστημα:
- Εξέδωσε ορισμένους - λίγους - συντελεστές αναθεώρησης για εργασίες που εκτελέστηκαν τα τρία τρίμηνα του 2021, οι οποίοι όμως σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνονται στις διαπιστωμένες αυξήσεις τιμών, λόγω της απαρχαιωμένης ανάλυσης τιμών (τελευταία τροποποίηση ανάλυσης το 1974).
- Συνυπέγραψε ΚΥΑ για το “Ενιαίο Σύστημα Τιμολόγησης Τεχνικών Έργων και Μελετών και Τεχνικών Προδιαγραφών”, 13 μήνες μετά τη θέσπιση της σχετικής πρόβλεψης, η οποία όμως για να λειτουργήσει θα χρειαστεί να υπογραφούν νέες αποφάσεις και να υλοποιηθούν νέες ενέργειες, με άγνωστο χρονικό ορίζοντα.
- Δεν προχώρησε σε καμία άλλη ενέργεια που ο ΣΑΤΕ αλλά και άλλες εργοληπτικές οργανώσεις έχουν προτείνει ως άμεσης απόδοσης, δεν έχει δώσει εκδώσει κατευθυντήριες οδηγίες προς τις υπηρεσίες του αλλά και στις υπόλοιπες αναθέτουσες Αρχές για την αντιμετώπιση των ακραίων αυτών ανατιμήσεων στις τιμές των υλικών και δεν έχει λάβει καμία δέσμευση για ταχεία νομοθετική παρέμβαση εξεύρεσης λύσης με στόχο την υλοποίηση των συμβάσεων δημοσίων έργων που το κράτος, σε όλες τις εκφάνσεις του, έχει υπογράψει.
- Έχει καθυστερήσει σημαντικά (3 χρόνια) την ενεργοποίηση του ΠΔ71/2019 που αφορά στα πολύ σημαντικά ζητήματα λειτουργίας του Μητρώου Εργοληπτικών Επιχειρήσεων», αναφέρει στο ψήφισμά της η γενική συνέλευση των εταιρειών-μελών του ΣΑΤΕ.
Τα αιτήματα - Τι ζητά ο ΣΑΤΕ με το ψήφισμά του
Στο ίδιο ψήφισμα η πλευρά του ΣΑΤΕ ομόφωνα ζητούσε «αναγνώριση από το υπουργείο ότι έχει επέλθει ριζική ανατροπή της οικονομικής ισορροπίας των συμβάσεων δημοσίων έργων λόγω απρόβλεπτων συνθηκών, όπως η ενεργειακή κρίση, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι συνεχιζόμενες συνέπειες του COVID-19, τόσο στο εγχώριο όσο και στο διεθνές οικονομικό περιβάλλον». Παράλληλα ζητούσε άμεσα να πραγματοποιηθούν τα εξής:
- «Υιοθέτηση νέων αναλύσεων τιμών εργασιών που να ανταποκρίνονται στον σύγχρονο τρόπο κατασκευής και εκτέλεσης έργων.
- Νομοθετική ρύθμιση για την παράταση των τμηματικών και συνολικών προθεσμιών.
- Ταχεία ανάληψη ουσιαστικών δράσεων από το υπουργείο, δηλαδή δράσεις που θα καλύπτουν τα έργα κάθε προϋπολογισμού, τύπου δημοπράτησης και τρόπου πληρωμής (π.χ. κατ’ αποκοπή) - ιδιαίτερα δε για τα εκτελούμενα έργα των Δήμων και Περιφερειών που έχουν αναληφθεί με μεγάλες εκπτώσεις, εξαιτίας του γεγονότος ότι διαχρονικά η Πολιτεία δεν έχει υιοθετήσει καμία πρόταση των εργοληπτικών οργανώσεων που θα οδηγούσε στην επικράτηση υγιών συνθηκών ανταγωνισμού.
- Άμεση αξιοποίηση του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, σύμφωνα και με την πρόσφατη παρέμβαση της ΕΑΑΔΗΣΥ (2040/13.4.2022) που ανέδειξε όλα όσα υποστήριζαν ο ΣΑΤΕ και άλλες εργοληπτικές οργανώσεις και το υπουργείο δεν έχει υιοθετήσει.
- Απολογιστική πληρωμή (για όσο καιρό διαρκούν οι ανώμαλες συνθήκες) της προμήθειας των κρίσιμων και υποκειμένων σε σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές τους υλικών: άσφαλτος, χάλυβας οπλισμού, και γενικότερα παράγωγα του σιδήρου (όπως χαλυβδοσωλήνες κ.ά.), πετρέλαιο και παράγωγα πετρελαίου (PVC, πολυαιθυλένιο κ.λπ.), χαλκός και αλουμίνιο, όπως έχει ήδη εφαρμοστεί στο παρελθόν για την άσφαλτο.
- Θέσπιση πλαισίου επαναδιαπραγμάτευσης των όρων όλων των εν εξελίξει και υπό υπογραφή δημοσίων συμβάσεων έργων ώστε να γίνει με αντικειμενικά κριτήρια διαχωρισμός τους σε όσες μπορούν να συνεχιστούν και σε όσες δεν μπορούν και πρέπει να διαλυθούν. Διαμόρφωση σχετικών κατευθύνσεων προς τις αναθέτουσες Αρχές.
- Πλήρης επανενεργοποίηση της αυτόματης αναθεώρησης και των προβλέψεων του άρθρου 153 του Ν. 4412/2016 και άμεση έκδοση συντελεστών αναθεώρησης για όλα τα άρθρα τιμολογίων.
- Επικαιροποίηση των προϋπολογισμών μελετών όλων των υπό δημοπράτηση έργων, ώστε να συμβαδίζουν με την οικονομική συγκυρία».
