Μείζον θέμα έχει δημιουργηθεί φέτος με τα μαθήματα που γίνονται επί πληρωμή, εκτός διδακτικού ωραρίου, στα δημόσια σχολεία του Ηρακλείου. Η απροθυμία της Πολιτείας να θέσει σαφείς κανόνες και να λύσει το θέμα έχει πολλαπλές αρνητικές συνέπειες: Διακίνηση μαύρου χρήματος στα σχολεία, είσοδο ιδιωτών στα διδακτήρια με αδιαφανείς διαδικασίες, επιβάρυνση των λειτουργικών εξόδων των σχολείων σε μια περίοδο δημοσιονομικής κρίσης.
Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθεί να οργανώνονται τα απογεύματα στα σχολεία διάφορες εξωσχολικές δραστηριότητες, συνήθως με ευθύνη των Συλλόγων Γονέων και των διευθυντών. Οι εξωσχολικές δραστηριότητες μπορεί να είναι από σκάκι και βόλεϊ, μέχρι θεατρικό παιχνίδι και παραδοσιακοί χοροί. Οι εκπαιδευτικοί ή οι Σύλλογοι που αναλαμβάνουν τα μαθήματα αυτά πληρώνονται κατά περίπτωση από 15 ως 25 ευρώ το μήνα ανά μαθητή και κατά κανόνα δεν κόβουν αποδείξεις.
Σε σχολείο του Ηρακλείου, για παράδειγμα, 40 παιδιά κάνουν το απόγευμα μια εξωσχολική δραστηριότητα και πληρώνουν 25 ευρώ το κεφάλι. Καταλήγουν, λοιπόν, στην τσέπη του ιδιώτη που κάνει τη δραστηριότητα αυτή 1.000 ευρώ το μήνα, πολλές φορές "μαύρα", μόνο από ένα σχολείο. Αν, όπως μαθαίνουμε, το ίδιο πρόσωπο, ο ίδιος σύλλογος ή ο ίδιος φορέας μπορεί να δραστηριοποιείται σε περισσότερα από ένα σχολεία, το πράγμα σταματάει να είναι απλό. Τότε έχουμε "μπίζνες" στα σχολεία.
Εκτός από το ότι δεν είναι νόμιμο, δεν είναι και ηθικό: Υπάρχουν επαγγελματίες, οι οποίοι ζουν παραδίδοντας εξωσχολικά μαθήματα και βιώνουν τα τελευταία χρόνια ένα αθέμιτο ανταγωνισμό. Μισθώνουν κτήρια, πληρώνουν υπαλλήλους, εφορία, δημοτικά τέλη, λογαριασμούς, αναλώσιμα, προκειμένου να κάνουν ένα είδος μαθήματος σε κάποια παιδιά, π.χ. καράτε. Πληρώνονται με 30-40 ευρώ το κεφάλι ανά παιδί. Και έρχεται κάποιος άλλος συνάδελφός τους, ο οποίος με αδιαφανείς διαδικασίες έχει "μπει μέσα" σε ένα δημόσιο σχολείο και τους ανταγωνίζεται με τρόπο αθέμιτο. Ζητάει 20-30 ευρώ από κάθε παιδί, ποσό το οποίο καταλήγει καθαρό στην τσέπη του, αφού διαθέτει "τσάμπα μαγαζί γωνία" και δεν αποδίδει τίποτα σε κανέναν.
Η διαδικασία
Η διαδικασία παραχώρησης του σχολείου γίνεται από το Δήμο. Κάθε ιδιώτης που επιθυμεί να "μπει μέσα" ή κάθε Σύλλογος Γονέων που θέλει να "εκμεταλλευτεί" το απόγευμα το χώρο για δραστηριότητες των παιδιών πρέπει να υποβάλει μια αίτηση. Συχνά στην αίτηση αναγράφεται ότι η εκμετάλλευση του χώρου θα γίνεται χωρίς οικονομικό όφελος του παραδίδοντος τα όποια μαθήματα, αλλά στη συνέχεια αποδεικνύεται ότι αυτό δεν ισχύει. Και καλούνται οι γονείς να πληρώσουν "εθελοντικά" μια συνεισφορά, χωρίς απόδειξη φυσικά, και με την υπόσχεση ότι μέρος της θα αποδοθεί στο σχολείο για τα λειτουργικά του έξοδα...
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο του Ηρακλείου, ούτε μόνο της Κρήτης. Πρόκειται για πρόβλημα πανελλαδικό, μόνο που στη "φτωχή" κυρίως Ελλάδα τα απογευματινά μαθήματα κοστίζουν 5 και 6 ευρώ. Κοστίζουν δηλαδή το 1/3 της ελάχιστης ταρίφας, που συνήθως ισχύει στην "πλούσια" Κρήτη. Το ότι το πράγμα "μυρίζει" το γνωρίζουν όλοι. Κανείς δε θέλει να το πιάσει, όμως. Και είναι επίτηδες τόσο μπερδεμένο ώστε να μην μπορεί να βρει άκρη κανείς...
Έστω ότι ένας από τους ιδιώτες που με αδιαφανείς διαδικασίες μπαίνει μέσα σ' ένα σχολείο παρενοχλεί ένα μαθητή. Έστω ότι γίνεται ένα σοβαρό ατύχημα. Και μήνυση να θέλει να κάνει ο γονέας, δεν ξέρει από πού να αρχίσει: Από το Δήμο; Από το Σύλλογο Γονέων; Από τη διεύθυνση του σχολείου; Από το υπουργείο Παιδείας;
Σύλλογοι Γονέων
Οι Σύλλογοι Γονέων λειτουργούν καλόπιστα. Προσπαθούν να διευκολύνουν τους υπόλοιπους γονείς, που τους εξυπηρετεί να κάνουν απογευματινά μαθήματα τα παιδιά τους στο σχολείο της γειτονιάς, αντί να επιβαρύνονται οι ίδιοι με το ρόλο του σοφέρ. Επίσης, το κόστος στο σχολείο συχνά είναι μικρότερο, απ' ό,τι αν απευθύνονταν για το ίδιο μάθημα σε κάποιον ιδιώτη εκτός σχολείου.
Κάποιοι Σύλλογοι, αν και μη διοικητικά όργανα των σχολείων, έχουν αντιληφθεί τη δύναμη που διαθέτουν στο θέμα των απογευματινών μαθημάτων. Φροντίζουν, λοιπόν, να επιβάλουν όρους, ώστε να μην κινδυνεύσουν να βρουν τον μπελά τους, λόγω του ασαφούς θεσμικού πλαισίου. Μεταξύ των όρων που θέτουν λίγοι "ψαγμένοι" Σύλλογοι Γονέων είναι πως ο ιδιώτης ή το σωματείο που δραστηριοποιείται μέσα στο σχολείο πρέπει: α) Να κόβει υποχρεωτικά απόδειξη, β) να παρέχει δωρεάν το μάθημα σε άπορους μαθητές, γ) να αποδίδει ποσό ενός ευρώ ανά μαθητή για την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων που προκύπτουν απ' τη χρήση του σχολείου...
Το παράδοξο του πράγματος…
Για να αντιληφθεί κανείς σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια το παράδοξο του πράγματος, αναφέρουμε το εξής παράδειγμα. Είναι σαν να έχετε ένα ακίνητο. Το παραχωρείτε δωρεάν σε κάποιους ανθρώπους ως επαγγελματική στέγη και όχι μόνο δεν τους ζητάτε ενοίκιο... αλλά πληρώνετε από την τσέπη σας, στους ανθρώπους αυτούς, φως, νερό, θέρμανση και όλα τα υπόλοιπα λειτουργικά έξοδα για να κάνουν τη δουλειά τους. Θα ήταν ποτέ δυνατόν; Φυσικά και όχι. Αλλά αυτό που είναι αδύνατο για την ιδιωτική περιουσία, είναι δυνατό για τη δημόσια. Γι' αυτό και έχουμε φτάσει εδώ που έχουμε φτάσει...
Τα δημόσια σχολεία σε πολλές γειτονιές πυκνοκατοικημένων αστικών κέντρων είναι οι μόνοι ελεύθεροι χώροι που υπάρχουν. Είναι επιθυμητό να είναι ανοιχτά στην τοπική κοινωνία. Με τη διαφορά ότι οι όροι και οι προϋποθέσεις του "ανοίγματός" τους αυτού θα είναι σαφείς και δε θα ερμηνεύονται από τον καθένα κατά το δοκούν. Πρέπει να υπάρξει ένα συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο, το οποίο θα διασφαλίζει τα συμφέροντα των πολλών και όχι των λίγων. Και όσοι από τους εμπλεκόμενους σηκώνουν μέχρι σήμερα αδιάφορα τους ώμους... Όσοι αρκούνται στο να επικαλούνται τις ασάφειες του νόμου, προκειμένου να βγάλουν από πάνω τους την όποια ευθύνη, καλό είναι να πιέσουν εκεί που πρέπει ώστε να αλλάξει αυτή η κατάσταση. Με δεδομένο ότι έχουμε για πρώτη φορά κυβέρνηση αριστεράς, ο χρόνος είναι κατάλληλος...
Εκπρόσωποι εκπαιδευτικών: «Καμία δραστηριότητα επί πληρωμή μέσα στο σχολείο…»
Όπως δήλωσε ο Γιώργος Μακράκης, πρόεδρος Συλλόγου Εκπαιδευτικών Νομού Ηρακλείου "Δ. Θεοτοκόπουλος", «το ιδανικό - που είναι και η θέση των εκπαιδευτικών - θα ήταν ότι όλες οι δραστηριότητες που γίνονται το απόγευμα στο χώρο του δημόσιου σχολείου να πραγματοποιούνται δωρεάν. Αναγνωρίζουμε ότι αυτές υπάρχουν. Είναι, όμως, ευθύνη των αρμοδίων και της Πολιτείας να αλλάξει αυτό το ασαφές καθεστώς. Στις περιπτώσεις, μάλιστα, που υπάρχει - αν υπάρχει - διακίνηση μαύρου χρήματος, το καταδικάζουμε απερίφραστα».
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος των καθηγητών, μέλος διοίκησης ΕΛΜΕ Ηρακλείου και επικεφαλής της "Αγωνιστικής Παρέμβασης" Αρετή Σπαχή ήταν εξίσου κατηγορηματική: «Με τέτοιες τακτικές, το δημόσιο σχολείο ιδιωτικοποιείται από το παράθυρο. Το δημόσιο σχολείο είναι περιουσία του λαού και δεν μπορεί να προσφέρεται δωρεάν σε ιδιώτες, αντί να προσφέρεται δωρεάν στα παιδιά του λαού. Το εξοργιστικό είναι, μάλιστα, ότι όλο αυτό εμφανίζεται ως ευεργετική δράση για τους μαθητές, την ώρα που το δημόσιο σχολείο έπρεπε να καλύπτει δωρεάν και για όλα τα παιδιά αθλητική, μουσική και καλλιτεχνική παιδεία. Καλούμε τους Συλλόγους Γονέων να συγκροτήσουν μαζί με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές ένα μέτωπο αντίστασης απέναντι στην αντιλαϊκή πολιτική ιδιωτικοποίησης του δημόσιου σχολείου. Επιπλέον, θέτουμε και το θέμα της σίτισης από το Δήμο όλων των παιδιών».
Ελένη Σταυρουλάκη
