Ο καρκίνος του πνεύμονα ή βρογχογενής καρκίνος αποτελεί μία από τις συχνότερες μορφές καρκίνου και είναι η κύρια αιτία θανάτου από καρκίνο.
Στις Η.Π.Α υπολογίζεται ότι η πιθανότητα ένας άνδρας να νοσήσει από καρκίνο των πνευμόνων είναι περίπου 8% και μια γυναίκα περίπου 6%.
Το κάπνισμα είναι ο κύριος προδιαθεσικός παράγοντας και υπολογίζεται ότι το 85% των καρκίνων των πνευμόνων οφείλεται σε αυτό. Ο κίνδυνος αυξάνεται με την αύξηση του αριθμού των τσιγάρων και τη διάρκεια του καπνίσματος.
Υπολογίζεται σε πακέτα-έτη (pack-years), όπου ένα πακέτο-έτος αντιστοιχεί στο κάπνισμα ενός πακέτου τσιγάρων, την ημέρα για ένα χρόνο.
Ο κίνδυνος αυξάνεται επίσης με την ηλικία του ατόμου, αφού οι περισσότεροι καρκίνοι του πνεύμονα συμβαίνουν μετά τα 55 έτη.
Το 90% αυτών που θα νοσήσουν από τη νόσο θα πεθάνουν από αυτήν και τις επιπλοκές της, κυρίως λόγω της καθυστερημένης ανίχνευσης του.
Η πρώιμη ανίχνευση του καρκίνου του πνεύμονα και ιδίως του μη μικροκυτταρικού τύπου συνδέεται με καλύτερη πρόγνωση.
Μετά από μια σημαντική μελέτη από μια ανεξάρτητη ομάδα ειδικών τις Η.Π.Α (USPSTF - US. Preventive Services Task Force) που ασχολείται με την πρόληψη στις Η.Π.Α, η οποία αφορούσε 53.454 άτομα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, άτομα από 55 μέχρι 80 ετών με ιστορικό καπνίσματος περισσότερο από 30 πακέτα-έτη που καπνίζουν ή διέκοψαν το κάπνισμα λιγότερο από 15 έτη, θα πρέπει να υποβάλλονται ετησίως σε αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης, για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Ογκολογικής Εταιρείας (American Cancer Society), πλέον όλοι οι καπνιστές ή αυτοί που διέκοψαν το κάπνισμα λιγότερο από 15 χρόνια με ιστορικό καπνίσματος 30 πακέτα-έτη και περισσότερο, ηλικίας από 55 μέχρι 74 ετών, θα πρέπει να υποβάλλονται προληπτικά ετησίως σε υπολογιστική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης (low dose lung CT) και μάλιστα η εξέταση καλύπτεται πλήρως από τα ασφαλιστικά ταμεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου είναι γνωστό πόσο μεγάλη σημασία δίδεται στις δαπάνες για την υγεία.
Ο ετήσιος έλεγχος θα πρέπει να διακόπτεται μετά από 15 έτη από τη διακοπή του καπνίσματος, όταν εμφανιστεί άλλο σοβαρό πρόβλημα υγείας ή όταν η γενική κατάσταση του ασθενούς δεν επιτρέπει στον εξεταζόμενο να υποβληθεί σε ενδεχόμενο χειρουργείο στον πνεύμονα.
Δυστυχώς, αντίστοιχες κατευθυντήριες οδηγίες δεν έχουν εκδοθεί από την Ευρωπαϊκή Ογκολογική Εταιρεία, αν και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν ήδη εθνικά προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η δόση της ιοντίζουσας ακτινοβολίας από την υπολογιστική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης υπολογίζεται περίπου πέντε με δέκα φορές περισσότερη από την απλή ακτινογραφία θώρακος δύο προβολών (οπισθοπρόσθια/πλάγια), δηλαδή όχι και τόσο υψηλή σε σχέση με τη διαγνωστική αξία της εξέτασης.
Ελπίζουμε στο άμεσο μέλλον να εφαρμοστεί συστηματικά και στη χώρα μας αντίστοιχο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου στα άτομα που το έχουν ανάγκη σε συνδυασμό με αντίστοιχα προγράμματα διακοπής του καπνίσματος, ώστε να περιοριστεί η θνητότητα από τον καρκίνο του πνεύμονα, που εξελίσσεται σε μάστιγα.
Σπυριδάκης Νικόλαος,
Ιατρός Ακτινολόγος, Ασκληπιος Διάγνωσις (Μάχης Κρήτης 10)
Wiener R. S., Gould M. K., Arenberg D. A., Au D. H., Fennig K., Lamb C. R., Mazzone P. J., Midthun D. E., Napoli M., Ost D. E., Powell C. O., Rivera P., Slatore C. J., Tanner N. T., Vachani A., Wisnivesky J. P. and Yoon H. S.; on behalf of the ATS/CHEST Committee on Low-Dose CT Lung Cancer Screening in Clinical Practice (2015) An Official American Thoracic Society/American College of Chest Physicians Policy Statement: Implementation of Low-Dose Computed Tomography Lung Cancer Screening Programs in Clinical Practice. American Thoracic Socety Documents. 192 (7) p. 881-891.
