Μεθαύριο Πέμπτη ετοιμάζεται ολόκληρη επιχείρηση για τον εντοπισμό και την παγίδευση του κροκόδειλου του Ρεθύμνου, που εξακολουθεί να αποτελεί βασικό θέμα συζήτησης σ' ολόκληρη την Κρήτη. Και ενώ είχαμε μείνει με την εντύπωση ότι πρόκειται για πρωτοφανές περιστατικό, ο εκπρόσωπος της Οργάνωσης Εφαρμογών Βιώσιμης Ανάπτυξης "Φοίνιξ" Δημήτρης Ψαράς αποκαλύπτει ότι δεν είναι...
Video Platform Video Management Video Solutions Video Player
Φόβοι για... γεννητούρια
Το αδέσποτο ερπετό που έχει γίνει το απόλυτο θέμα συζήτησης στην Κρήτη ενδέχεται να μην είναι μόνο αλλά να έχει και ταίρι... Το γεγονός αυτό τρομάζει τους ειδικούς που δε θέλουν ούτε να σκέφτονται τι θα γίνει στο φράγμα των Ποταμών με ένα ζευγάρι κροκόδειλων που θα... αναπαράγεται. Και μάλιστα, τη στιγμή που δε μιλάμε για μια δύσβατη περιοχή, αλλά για τόπο με οικισμό σε απόσταση περίπου μισού χιλιομέτρου. Η ύπαρξη και δεύτερου κροκόδειλου, εικάζεται αλλά δεν έχει μέχρι σήμερα επιβεβαιωθεί. Μετά το γνωστό πρώτο βίντεο των πυροσβεστών, φαίνεται πως υπάρχει και δεύτερο, στα πλάνα του οποίου θα μπορούσε να υπάρχει και δεύτερο ερπετό, που όμως δε φαίνεται ξεκάθαρα.
Μπροστά στο ενδεχόμενο να έχουμε και... γεννητούρια, στήνεται επιχείρηση εντοπισμού και παγίδευσης του ή των κροκόδειλου/ων με τη βοήθεια ομάδας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Η επιχείρηση θα γίνει - εκτός απροόπτου - την ερχόμενη Πέμπτη, ενώ μέχρι τότε η πρόσβαση στο χώρο του φράγματος έχει απαγορευτεί.
Σε κάθε περίπτωση, είτε ο κροκόδειλος είναι ένας, είτε πρόκειται για ζευγάρι, το ενδιαφέρον του κόσμου έχει κεντριστεί σε υπερθετικό βαθμό και η φήμη του... Τζίμη έχει ξεπεράσει τα όρια της Κρήτης. Είναι χαρακτηριστικό πως την... ονοματοδοσία του κροκόδειλου έκανε μέσω στίχων που έγραψε και κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο ο γνωστός μουσικοσυνθέτης Σταμάτης Κραουνάκης.
Όπως θυμάται,ο εκπρόσωπος της Οργάνωσης Εφαρμογών Βιώσιμης Ανάπτυξης "Φοίνιξ" Δημήτρης Ψαράς,πριν από 6 με 7 χρόνια είχε εντοπιστεί στην περιοχή των Καμινίων, κοντά στο γήπεδο του ΟΦΗ, ένας μικρός κροκόδειλος, που είχε σπείρει τον πανικό στους κατοίκους. Το άγριο ερπετό ήταν μικρό ηλικιακά και αναγκαζόταν να κινείται εκτός του φυσικού του περιβάλλοντος μέσα στον αστικό ιστό. Έτσι, μπόρεσε να παγιδευτεί σχετικά εύκολα και να αποσταλεί... "πακέτο" στο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων στην Αίγινα.
Εκεί έχουν καταλήξει και άλλα εξωτικά είδη που αγοράζουν πολίτες χωρίς να το καλοσκεφτούν από τα pet shop και στη συνέχεια τα εγκαταλείπουν στη φύση. Διότι φυσικά δεν υπάρχει κροκόδειλος που να μη μεγαλώνει, ιταλική νυφίτσα που να μη μυρίζει και βουβαλοβάτραχος που να μη διαταράσσει την οικιακή ειρήνη των ιδιοκτητών του... Έχει αποδειχτεί πως αρκετοί συμπολίτες αγοράζουν ζώα εισαγωγής σκεπτόμενοι παρορμητικά και χωρίς να αναλογίζονται τις συνέπειες. Έτσι, όταν δουν τα... σκούρα, ψάχνουν να τα ξεφορτωθούν. Κάποιοι κάνουν τη χειρότερη δυνατή επιλογή: Τα αφήνουν ελεύθερα στη φύση, ευτυχώς όμως υπάρχουν και άλλοι που τα παραδίδουν.
Η ζουρίδα
Όπως είπε ο κ. Ψαρράς, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της ιταλικής μεγαλόσωμης ζουρίδας, που του παραδόθηκε τον Ιούλιο του 2008. Ο ιδιοκτήτης της, ένας κύριος από τις Πατέλες, είχε απηυδήσει καθώς το χαριτωμένο ζωάκι, που έμοιαζε με λούτρινο όταν το αγόρασε από pet shop του Ηρακλείου, είχε μεταλλαχθεί: Είχε παραμεγαλώσει, μύριζε και δάγκωνε! Μεγάλο πρόβλημα έχει δημιουργηθεί επίσης με το βουβαλοβάτραχο και χελώνες εισαγωγής που έχουν διαλύσει τους υγροβιότοπους. Σύμφωνα με τον κ. Ψαρρά, τα ζώα αυτά εκτοπίζουν άλλα είδη, καθώς καταναλώνουν μεγαλύτερες ποσότητες τροφής και μάλιστα με πιο επιθετικό τρόπο. Ακόμα προκαλούν ζημιές σε καλαμιώνες και αμμοθίνες.
Έκκληση
Έκκληση προς τους πολίτες να μην αγοράζουν εισαγόμενα είδη ζώων απηύθυνε ο εκπρόσωπος της Οργάνωσης Εφαρμογών Βιώσιμης Ανάπτυξης "Φοίνιξ" κ. Δημήτρης Ψαρράς. Όπως είπε, «απ' τη στιγμή που οι θεσμοί δε λειτουργούν, πρέπει να λειτουργήσει η κοινή λογική. Πρέπει οι πολίτες να μην αγοράζουν τέτοια είδη, τα οποία είναι καταδικασμένα να ζήσουν εκτός του περιβάλλοντός τους, αν όχι σε αιχμαλωσία σε περιβάλλον που δεν είναι δικό τους και στο οποίο θα κάνουν ζημιά».
Οι κροκόδειλοι στα αζήτητα
Οι - κυριολεκτικά - ιστορίες για αγρίους που έχουν μονοπωλήσει το ενδιαφέρον τις τελευταίες ημέρες με το κυνήγι του κροκόδειλου στο Ρέθυμνο επαναφέρουν στο προσκήνιο ένα μείζον ζήτημα, το οποίο δυο χρόνια πριν, στις 24 Ιουλίου 2012, είχε αποτελέσει το θέμα ρεπορτάζ της «Νέας Κρήτης». Είχε τον προφητικό τίτλο «κροκόδειλοι και ιγκουάνα στα αζήτητα» και η ειρωνεία της τύχης ήθελε το φινάλε του ρεπορτάζ, όπου αναφερόταν η εγκατάλειψη «άγριων... θηρίων» και εξωτικών ειδών στην ύπαιθρο από τους πρώην ιδιοκτήτες τους, να επισημαίνει ότι «ευτυχώς τουλάχιστον για όλους μας, ζώα σαν κι αυτά, ακόμα κι αν αφήνονταν ελεύθερα, θα ήταν δύσκολο να επιβιώσουν στο περιβάλλον του νησιού μας».
Τώρα πώς ακριβώς συμβαίνει με αυτόν τον μυστηριώδη κροκόδειλο είναι καθαρά θέμα τύχης, καθώς, σύμφωνα με το διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Μωυσή Μυλωνά, δύσκολα θα τα έβγαζε για καιρό πέρα αφού δε θα τον «σήκωνε» το περιβάλλον.
Τα βαριούνται
Το σίγουρο είναι ότι και αυτόν, όπως και πολλά άλλα είδη, κάποιος τον είχε σπίτι του και τον πέταξε στη λίμνη, φαινόμενο γνώριμο για πολλούς ιδιοκτήτες τροπικών ή εξωτικών ειδών που μόλις τα βαρεθούν ή μεγαλώσουν και... αγριέψουν ή απλά διαπιστώσουν ότι δεν έχουν τη δυνατότητα να τα συντηρήσουν θεωρούν ως καλύτερη λύση να τα αφήσουν αδέσποτα στη φύση, χωρίς να γνωρίζουν ή απλά αδιαφορώντας για τους κινδύνους που κάτι τέτοιο ενέχει. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, άλλωστε, γνωρίζει πολύ καλά το «φαινόμενο», αφού φιλοξενεί αρκετά ιγκουάνα, καθώς και άλλα ζώα τα οποία έχει κληθεί να περισυλλέξει το προσωπικό του. Από τα πλέον «κλασικά» παραδείγματα, εκτός από τη γνωστή φυτοφάγα σαύρα, από την Αμερική, ιγκουάνα, είναι χελώνες και βατράχια ή άλλοι κροκόδειλοι, πλην του... Ρεθυμνιώτη, καθώς και σπάνια εξωτικά είδη ενυδρείου έως πουλιά.
Το πρόβλημα
Τα καταστήματα που πουλούν κατοικίδια, σύμφωνα με τον κ. Μυλωνά, φέρνουν διάφορα τέτοια είδη, τα οποία τα αγοράζει ο κόσμος και κάποια στιγμή αποφασίζει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει να τα έχει σπίτι του. Το αποτέλεσμα είναι, αν έχουν τη σχετική περιβαλλοντική συνείδηση, να τα δίνουν στο Μουσείο προς φύλαξη ή αναζήτηση... ανάδοχων οικογενειών ή έστω ζωολογικών κήπων, που είναι και η πιο πρόσφορη λύση, και στη χειρότερη περίπτωση να τα εγκαταλείπουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το πρόβλημα έχει γιγαντωθεί, σύμφωνα με τον επικεφαλής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος επισημαίνει ότι υπάρχει ο κίνδυνος τα είδη αυτά να αρχίσουν να εγκλιματίζονται στο φυσικό περιβάλλον της Κρήτης, με δραματικές επιπτώσεις σε βάρος της ντόπιας πανίδας και χλωρίδας, όπως κατ' αναλογία συνέβη με τα λεγόμενα λεσεψιανά. Είδη που «δραπέτευσαν» στη Μεσόγειο με το άνοιγμα της διώρυγας του Σουέζ από τον Λεσέψ (απ' όπου το όνομα των ειδών), με πιο γνωστό για την Κρήτη το δηλητηριώδες ψάρι «λαγοκέφαλο».
Το «κροκοδειλάκι»
Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα που μας ανέφερε ο κ. Μυλωνάς για ένα είδος το οποίο εισήχθη στην Κρήτη από τη Νάξο, την Πάρο και τα γειτονικά νησιά, γνωστό ως «κροκοδειλάκι», το οποίο έχει εγκατασταθεί στη Σητεία, κοντά στο αεροδρόμιο και έχει δημιουργήσει το δικό του πληθυσμό. Αν και δεν είναι εξωτικό ή επικίνδυνο, εντούτοις είναι ξένο προς την Κρήτη.
Οι χελώνες
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στο Ακρωτήρι αλλά και κοντά στην Ιεράπετρα, με «πρωταγωνιστές» χελώνες που εγκαταλείφθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους και έχουν φτιάξει τα τελευταία 10-15 χρόνια έναν μεγάλο πληθυσμό, ενώ χελωνάκια από τη νότια Αμερική που κάποιοι αγόρασαν για κατοικίδια και μετά τα βαρέθηκαν και τα άφησαν στη φύση έχουν δημιουργήσει σοβαρό πρόβλημα στη λίμνη της Αγιάς και του Κουρνά, καθώς είναι αδηφάγα ζώα, τρώνε τα πάντα, με αποτέλεσμα να απειλούνται πλέον τα γηγενή είδη που ζουν εκεί. Μέχρι και πουλιά που από κατοικίδια βρέθηκαν να είναι ελεύθερα στο περιβάλλον έχουν καταγραφεί από τους ειδικούς, που συνήθως ειδοποιούνται από το Δασαρχείο, ενώ περιστατικά με ψάρια έχουν βάλει το δικό τους λιθαράκι στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η φύση. Κυρίως ένα είδος, το λεγόμενο κοκκινόψαρο, που από τις γυάλες έχει βρεθεί στη λίμνη του Κουρνά, όπως σημείωσε ο διευθυντής του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας. Το ψάρι αυτό, που φτάνει τα 20-30 εκατοστά όταν μεγαλώσει, αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα στην περιοχή, με αποτέλεσμα να τρώει τα ντόπια είδη.
Η ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ
Ξέφραγο αμπέλι η Ελλάδα (και σε αυτό)
Η ρίζα του κακού βρίσκεται, σύμφωνα με το διευθυντή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο γεγονός ότι, ως συνήθως, η Ελλάδα είναι ξέφραγο αμπέλι, με αποτέλεσμα ο καθένας να μπορεί να φέρνει ό,τι ζώο ή φυτό θέλει χωρίς έλεγχο. Και φυσικά με την ίδια ευκολία να το αφήνει ελεύθερο στη φύση. Το νησί μας πρέπει να θωρακιστεί απέναντι σε αυτό το σοβαρό πρόβλημα, εφαρμόζοντας το νομικό πλαίσιο που υπάρχει σε διάφορες «σοβαρές» χώρες. Στην Κύπρο, για παράδειγμα, ή την Αυστραλία δεν μπορεί κανείς να εισάγει ή να εξάγει φυτά και ζώα αν δεν προηγηθεί εξονυχιστικός έλεγχος. Στα κυπριακά αεροδρόμια υπάρχουν σχετικές πινακίδες, ενώ στην Κόστα Ρίκα, την πιο πράσινη χώρα του κόσμου, οι ταξιδιώτες συμπληρώνουν ειδικά έντυπα και υπογράφουν δήλωση ότι δε μεταφέρουν φυτά και ζώα, περνώντας από ειδικό έλεγχο στις πύλες εισόδου.
Ελένη Σταυρουλάκη-Σταύρος Μουντουφάρης
