Μπορεί σε κάθε πυξίδα ο Βορράς να δείχνει το δρόμο, για το νέο αεροδρόμιο Καστελίου, όμως, το δρόμο ενόψει της δημοπράτησης, που φαίνεται ότι έρχεται πολύ άμεσα και πάντως εν μέσω προεκλογικής - για να μην ξεχνιόμαστε - περιόδου, στη δεδομένη τουλάχιστον στιγμή, δείχνει η... Ανατολή!
Εν προκειμένω η Κίνα, αφού στο παιχνίδι του επενδυτικού ενδιαφέροντος, και μάλιστα επισήμως, στο προσκήνιο και σε επίπεδο κορυφής έχει μπει άλλος ένας κινεζικός κολοσσός. Αυτή τη φορά κατασκευαστικός, και συγκεκριμένα η China State Construction Engineering Corporation, εκπρόσωποι της οποίας συναντήθηκαν τις προηγούμενες μέρες με τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Προχθές μάλιστα είχαν τετ-α-τετ και με τον υποψήφιο ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Μανόλη Κεφαλογιάννη, ο οποίος είναι και ο ενδιάμεσος κρίκος με την κινεζική πλευρά...
(Στη φωτογραφία ο Μανώλης Κεφαλογιάννης με τον Li Jiqin, διευθυντή επενδύσεων της China State Construction Engineering Corporation)
Η συγκυρία της εμφάνισης των Κινέζων - εμφάνιση, σημειωτέον, που αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού αν ευοδωθεί τελικά το εγχείρημα της δημοπράτησης - δεν είναι φυσικά διόλου τυχαία. Κι αυτό γιατί ο διαγωνισμός, η επαναδημοπράτηση, δηλαδή, του μεγάλου αναπτυξιακού έργου είναι προ των πυλών και στην κυβέρνηση θέλουν να εξασφαλίσουν πάση θυσία πως δε θα επαναληφθεί το ίδιο σκηνικό με την άγονη δημοπράτηση του 2010, επί υπουργίας Γιάννη Ραγκούση.
Το υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων προσανατολίζεται πολύ άμεσα, εντός του επόμενου 15νθημέρου, να προχωρήσει στην προκήρυξη του πολυναμενόμενου διαγωνισμού, για τον οποίο καταγράφεται ήδη ζωηρό επενδυτικό ενδιαφέρον από την Κίνα, την Ευρώπη, τη Λ. Αμερική και από το εσωτερικό. Στο διαγωνισμό αναμένεται να καταθέσει φάκελο ο κινεζικός κατασκευαστικός κολοσσός China State Construction Engineering Corporation.
Αυτό ακριβώς φέρεται, με βάση τις πληροφορίες, να επισφράγισε η συνάντηση που είχε ο ίδιος ο Αντώνης Σαμαράς με τους εκπροσώπους του Ομίλου, με τον πρωθυπουργό ουσιαστικά να συνεχίζει να παίζει μπάλα σε ένα τερέν που ο ίδιος άνοιξε το Μάιο του 2013, όταν στην τότε επίσκεψή του στη Κίνα είχε πέσει στο τραπέζι των συζητήσεων με αξιωματούχους και επενδυτές το έργο του αεροδρομίου Καστελίου.
Βεβαίως, το κινεζικό ενδιαφέρον για το Καστέλι δεν είναι τωρινό. Προϋπήρχε και έχει εκφραστεί και στο παρελθόν. Οι ίδιες οι εξελίξεις, όμως, σκιαγραφούν μια αλλαγή τακτικής των ενδιαφερόμενων επενδυτών εκ Κίνας. Τι εννοούμε;
Η China State Construction Engineering Corporation (CSCEC), ένας εκ των κορυφαίων και για πολλούς ο κορυφαίος κατασκευαστικός όμιλος παγκοσμίως, δεν είναι η πρώτη κινεζική εταιρεία που έχει εκφράσει ενδιαφέρον για το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι. Πριν ενάμιση περίπου χρόνο είχαμε επίσημη κρούση από έναν άλλο κινεζικό κολοσσό, εκείνο τουριστικό, τη Fosun. Μάλιστα οι εκπρόσωποι της εταιρείας σε επαφές που είχαν με την ελληνική κυβέρνηση παρουσίαζαν επενδυτικό σχέδιο ύψους 1 δισ. δολαρίων και να ζητούσαν τότε ευθέως την απευθείας ανάθεση του αναπτυξιακού έργου! Όχι δηλαδή μέσω διεθνούς διαγωνισμού, αλλά κατευθείαν με διακρατική συμφωνία.
Η πρόταση δεν έγινε βεβαίως αποδεκτή και δε θα μπορούσε άλλωστε από την ελληνική κυβέρνηση διότι μια τέτοια απευθείας συμφωνία και ανάθεση θα πυροδοτούσε σφοδρότατες αντιδράσεις σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, που και είναι πάγια αντίθετη σε απευθείας αναθέσεις έργων, αλλά και έχει να επιδείξει μια σειρά εταιρειών και κοινοπραξιών που διαχρονικά ενδιαφέρονται και καλοβλέπουν το έργο. Έστω και αν το 2010 δεν προχώρησαν, για συγκεκριμένους πάντως λόγους που είχαν να κάνουν με τις τεχνικές προδιαγραφές, το μέγεθος και σε τελική ανάλυση το κόστος του πρότζεκτ, σε κατάθεση προσφοράς...
Χορτάσαμε από εξαγγελίες
Βεβαίως όλα τα παραπάνω είναι σε επίπεδο προθέσεων, επαφών και συζητήσεων. Και μάλιστα μεσούσης της προεκλογικής περιόδου. Κάτι ασφαλώς που θα πρέπει να προσμετρηθεί σοβαρά. Πλέον για τους φορείς και τους πολίτες της Κρήτης εκείνο που ενδιαφέρει είναι οι εξελίξεις όχι στα λόγια και στις εξαγγελίες αλλά στην πράξη. Διότι από λόγια όλα αυτά τα χρόνια που «τραβάει» το σίριαλ του Καστελίου έχουμε «χορτάσει», όπως και από εξαγγελίες και δημοπρατήσεις στα χαρτιά...
Ένα πολύχρονο σίριαλ που είχε ως πρωταγωνιστές σε πρώτο ρόλο τρεις πρωθυπουργούς, τους Κώστα Σημίτη, Κώστα Καραμανλή και Γιώργο Παπανδρέου. Και τώρα ένα τέταρτο, τον Αντώνη Σαμαρά. Ένα σίριαλ που είχε πρωταγωνιστές σε δεύτερο ρόλο γύρω στους δεκαπέντε υπουργούς-υφυπουργούς και δυστυχώς κομπάρσους τους φορείς και τους πολίτες της ανατολικής Κρήτης...
Θυμίζουμε συνοπτικά το χρονικό των εξαγγελιών ή, κοινώς, της κοροϊδίας...
Το Νοέμβριο του 2003 ο τότε υπουργός Μεταφορών κ. Χρήστος Βερελής και ο υφυπουργός κ. Μανόλης Στρατάκης είχαν εξαγγείλει για πρώτη φορά τη δημιουργία του νέου αεροδρομίου Καστελίου παρουσιάζοντας μελέτες και χρονοδιάγραμμα. Οι μελέτες αυτές χαρακτηρίστηκαν «νηπιακές» από την επόμενη κυβέρνηση, δηλαδή τη Ν.Δ., που υποσχέθηκε ότι εκπονεί νέες. Το έργο είχε εξαγγελθεί προεκλογικά από τον πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή από την πλατεία Ελευθερίας του Ηρακλείου. Για πρώτη φορά η Ν.Δ. ασχολήθηκε με το θέμα του αεροδρομίου το Φεβρουάριο του 2006, οπότε και κατήλθε στο Ηράκλειο ο τότε υπουργός Μεταφορών κ. Μιχάλης Λιάπης. Προς δυσάρεστη έκπληξη παρουσίασε τις ίδιες μελέτες του ΠΑΣΟΚ. Μάλιστα διαπιστώθηκε ότι οι διαδικασίες βρίσκονταν ακόμη πιο πίσω, καθώς δεν υπήρχε ούτε σχέδιο νόμου, όπως είχε προετοιμάσει η προηγούμενη κυβέρνηση, όμως δυστυχώς δεν πρόλαβε να ψηφιστεί λόγω της προκήρυξης των πρόωρων εκλογών του 2004. Μετά την επίσκεψη του κ. Λιάπη δεν υπήρξε από πλευράς κυβέρνησης κανένα νεότερο, μέχρι που το έργο εξαγγέλθηκε ξανά από τον πρωθυπουργό το Σεπτέμβριο του 2007, πάλι από την πλατεία Ελευθερίας του Ηρακλείου. Επόμενη βαρύγδουπη εξαγγελία του νέου αεροδρομίου, διά στόματος του υπουργού ΠΕΧΩΔΕ Γιώργου Σουφλιά, το Μάιο του 2008, από το Ηράκλειο.
Επόμενος που εξαγγέλλει το αεροδρόμιο, ο υπουργός Υποδομών Δημήτρης Ρέππας. Η νέα κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ ακυρώνει το σχεδιασμό της Ν.Δ. και του Γιώργου Σουφλιά, επικαλούμενη τη γνωστή καραμέλα της ελλιπούς προετοιμασίας του έργου. Και έτσι, το Δεκέμβριο του 2009, ο κ. Ρέππας ανακοινώνει νέα δημοπράτηση, αφού πρώτα ολοκληρωθεί, όπως είπε, η μελέτη ραδιοβοηθημάτων που έλειπε! Ακολουθεί το φθινόπωρο του 2011 ο πολυσυζητημένος άγονος διαγωνισμός του Γιάννη Ραγκούση. Το Νοέμβριο του 2012 ο υφυπουργός Υποδομών Σταύρος Καλογιάννης ανακοινώνει πως μέσα στους πρώτους μήνες του 2013, μόνο του, θα δημοπρατηθεί το νέο αεροδρόμιο Καστελίου. Με τα πολλά, και μετά από τόσες περιπέτειες, φτάνουμε στο τώρα και στην τελευταία εξαγγελία, διά στόματος του νυν υπουργού Υποδομών Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Ο οποίος προανήγγειλε πριν λίγο καιρό πως ως την εκπνοή του Απριλίου θα είχε ξεκινήσει ο διεθνής διαγωνισμός, με τη διάθεση των τευχών δημοπράτησης του έργου στους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Η εξαγγελία έγινε υποδεκτή με έντονο προβληματισμό ένεκα της προεκλογικής συγκυρίας. Έχει οριακά βγει εκτός χρονοδιαγράμματος. Και πλέον περιμένουμε να δούμε τι θα γίνει...
Τι θέλουν οι Κινέζοι
Από τη μια λοιπόν το «ψαλιδισμένο» πλέον μέγεθος και κόστος του έργου και από την άλλη η προσθήκη Κινέζων υποψηφίων «μνηστήρων» στο κάδρο των δεδομένων Ευρωπαίων ενδιαφερόμενων ομίλων είναι τα δυο στοιχεία που καθιστούν αισιόδοξη την κυβέρνηση πως δε θα έχουμε πάλι έναν άγονο διαγωνισμό.
Ωστόσο, σε σχέση με το κινεζικό μπάσιμο θα πρέπει να σταθεί κανείς σε δυο σημαντικά στοιχεία. Το ένα έχει να κάνει με την αλλαγή προσέγγισης. Οι Κινέζοι αντιλήφθηκαν πως η Ε.Ε. δε θα επιτρέψει ποτέ μια απευθείας διακρατική συμφωνία και έτσι πλέον προσανατολίζονται στο να «χτυπήσουν» το έργο στο διαγωνισμό. Να κονταροχτυπηθούν, δηλαδή, με τους υπόλοιπους μνηστήρες που θα παρουσιαστούν. Με τους οποίους όμως έχουν μια σημαντική, ειδοποιό διαφορά.
Ποια είναι αυτή; Οι Κινέζοι δε θέλουν ένα αεροδρόμιο με βάση τον τροποποιημένο σχεδιασμό των δυο φάσεων. Δηλαδή με έναν αρχικό διάδρομο στα 3,2 χλμ. που θα μπορεί μελλοντικά κατόπιν να επεκταθεί στα 3,8 χλμ., αλλά θέλουν να πάρουν το έργο με βάση τον αρχικό σχεδιασμό και τις μεγαλύτερες προδιαγραφές. Αυτό, σύμφωνα με πληροφορίες, το έχουν διαμηνύσει στις επαφές με την κυβέρνηση. Και αν όντως το επισημοποιήσουν και στην προσφορά κατά το διαγωνισμό, τότε θα έχουν προτεραιότητα στο να πάρουν το έργο!
Αυτό, αν μη τι άλλο, είναι μια σημαντική πτυχή που ίσως σηματοδοτήσει εξελίξεις και από πλευράς των Ευρωπαίων και εγχώριων ενδιαφερόμενων επενδυτών (Archirodon, Vinci, Bouyges, Hochtief και Fraport, ΕΛΛΑΚΤΩ, ΑΒΑΞ).
Του Μπάμπη Σαββίδη
