Έναν από τους σημαντικότερους συνθέτες που γέννησε η χώρα, τον Νίκο Μαμαγκάκη, αποχαιρέτησε σήμερα η Κρήτη. Ο Νίκος Μαμαγκάκης "έφυγε" από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών μετά από άνιση μάχη με τον καρκίνο. Η εξόδιος ακολουθία εψάλη στον Ιερό Ναό των Αγίων Τεσσάρων Μαρτύρων στο Ρέθυμνο στις 4 το μεσημέρι και η ταφή έγινε στο δημοτικό κοιμητήριο στα Τρία Μοναστήρια.
Η εργογραφία του περιλαμβάνει όλα τα είδη: μουσική για το θέατρο, τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, όπερες, ηλεκτρονική μουσική, έργα για ορχήστρα, κύκλους τραγουδιών και άλλα.
Ο Νίκος Μαμαγκάκης γεννήθηκε στο Ρέθυμνο το 1929. Καταγόταν από οικογένεια λαϊκών μουσικών, μεταξύ των οποίων και ο "θρυλικός" λυράρης Ανδρέας Ροδινός. Ξεκίνησε τις σπουδές του από το Ωδείο Αθηνών με καθηγητές στα θεωρητικά τους Μ. Κουτούγκο, Α. Ευαγγελάτο, Μ. Βάρβογλη και Επ. Φασιανό και εν συνεχεία από το 1957 μαθήτευσε στην Ανώτατη Μουσική Σχολή του Μονάχου δίπλα στους Καρλ Ορφ και Γκέντσμερ. Μετά από παραμονή οκτώ ετών στην Ευρώπη, επέστρεψε οριστικά στην Αθήνα το 1965.
Το 1962 πήρε το Β' βραβείο του μουσικού διαγωνισμού "Μάνος Χατζιδάκις" του ΑΤΙ, με το "Μονόλογο", για σόλο τσέλο (ερμηνευτής ο Σωτήρης Ταχιάτης). Δύο χρόνια αργότερα τιμήθηκε με το βραβείο μουσικής του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη μουσική του στην ταινία "Μονεμβασιά" του Γιώργου Σαρρή και το 1968 απέσπασε το βραβείο των κριτικών του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για τη μουσική του στην ταινία "Παρένθεση" του Τ. Κανελλόπουλου.
Οι αρχικές του αναζητήσεις αφορούσαν στην ανανέωση του ηχοχρώματος και τις δομικές και ρυθμικές σχέσεις που βασίζονται σε αριθμητικές αναλογίες, τόσο με βάση τα δυτικά πρότυπα όσο και με αναφορές στη δημοτική μας μουσική και κυρίως της ιδιαίτερης πατρίδας του. Συνέπεια αυτής της αναζήτησης ήταν η χρήση στα έργα του διαφόρων δημοτικών οργάνων (κρητική λύρα, σαντούρι, κ.ά.) ή αντίθετα η χρήση και μόνο της ηχητικότητάς τους χωρίς αυτά καθαυτά τα όργανα.
Από τα γνωστότερα έργα του είναι: Αναρχία για κρουστά και ορχήστρα, σενάριο για δύο αυτοσχέδιους τεχνοκρίτες για ενόργανο σύνολο, ταινία και σκηνική δράση, παραστάσεις για φλάουτο, φωνή και σκηνική δράση, μουσική για τέσσερις πρωταγωνιστές, "Κασσάνδρα", "Ερωτόκριτος", μουσική για τον "Πλούτο" του Αριστοφάνη, "Τριττύς", "Τετρακτύς", "Εγκώμιο στον Ν. Σκαλκώτα" και πρόσφατα η σύγχρονη όπερα "Οδύσσεια", βασισμένη στο ομώνυμο έπος του Νίκου Καζαντζάκη.
Ο Νίκος Μαμαγκάκης έγραψε μουσική και για τον ελληνικό κινηματογράφο όπως "Η δασκάλα με τα ξανθά μαλλιά", "Η νεράιδα και το παλικάρι", "Η αρχόντισσα και ο αλήτης", "Λούφα και παραλλαγή", "Άρπα-κόλλα", "Βίος και Πολιτεία", "Η λεωφόρος του μίσους" και πολλά άλλα.
