Μία συνοπτική, αλλά όχι πλήρης, προσπάθεια ανάλυσης του διακυβεύματος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, παρέθεσα εδώ, η οποία αναδημοσιεύτηκε εδώ. Η ανάλυση αυτή στηρίχτηκε στη Θεωρία Παιγνίων καθώς έτσι ακριβώς το «έβλεπαν οι παίκτες»: ως παίγνιο.
Στην παρούσα φάση, από ότι φαίνεται, περάσαμε στη χρήση ενός νέου ευφυολογήματος: το «Grexident» ή αλλιώς «Greccident». Είναι σαφές πως σχετίζεται με την έννοια του ατυχήματος (accident).
Περί «ατυχημάτων» λοιπόν ο λόγος. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να αναλύσουμε και αυτή την περίπτωση. Για να το κάνουμε αυτό θα πρέπει να καταφύγουμε στα αντίστοιχα «εργαλεία». Εργαλεία σχετικά με την πρόληψη/αντιμετώπιση «ατυχημάτων».
Ένα τέτοιο εργαλείο είναι η Διαχείριση Κρίσεων/Κινδύνων (περισσότερες πληροφορίες για τη σχέση της Διαχείρισης Κρίσεων/Κινδύνων με τις ιδιωτικές επιχειρήσεις μπορείτε να διαβάσετε εδώ). Η μέθοδος κρίνεται κατάλληλη και ιδανική ώστε να εφαρμοσθεί στην περίπτωση των πολιτικών κινδύνων καθώς είναι ποιοτική και όχι ποσοτική όπως π.χ. οι στατιστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται στην οικονομετρία-μακροοικονομία).
Προς πληροφόρησή σας, η Διαχείριση Κρίσεων/Κινδύνων, ως ξεχωριστό τμήμα (Department/Office of Risk Management) τείνει να επικρατήσει ως ξεχωριστό τμήμα στις μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις του εξωτερικού, απορροφώντας υπό την «ομπρέλλα» του άλλα τμήματα όπως το οικονομικό, το νομικό, του εσωτερικού ελέγχου, της υγιεινής & ασφάλειας της εργασίας (safety), και της ασφάλειας (security).
Εν τάχυ, τα στάδια εφαρμογής της μεθόδου είναι 5:
1. Η αναγνώριση του κινδύνου
2. Η εκτίμηση του κινδύνου
3. Η λήψη αποφάσεων.
4. Η εφαρμογή των αποφάσεων.
5. Ο επανέλεγχος της κατάστασης.
Ας προσθέσω τρία σημαντικά στοιχεία:
1. Κάθε ατύχημα θεωρείται πως θα μπορούσε να αποφευχθεί αν εφαρμοσθούν μέτρα πρόληψης (proactive).
2. Κάθε ατύχημα έχει τουλάχιστον μία γεννεσιουργό αιτία (causal factor). Αν εξαλειφθεί αυτή η γεννεσιουργός αιτία, τότε το ατύχημα θα αποφευχθεί πλήρως.
3. Άλλοι έμμεσοι παράγοντες (indirect factors) μπορεί να επηρεάσουν την πιθανότητα και σοβαρότητα του ατυχήματος.
Η μέθοδος απαιτεί την κωδικοποίηση των κινδύνων με τη βοήθεια ενός πίνακα. Η κωδικοποίηση αυτή βοηθά στην καλύτερη εκτίμηση των (πολιτικών) κινδύνων.
Η κωδικοποίηση των κινδύνων είναι ως εξής:
1 = Κίνδυνος Καταστροφικός (Κόκκινο χρώμα)
2 = Κίνδυνος Σοβαρός (Πορτοκαλί χρώμα)
3 = Κίνδυνος Μέτριος (Κίτρινο χρώμα)
4 = Κίνδυνος Μικρός (Μπλε χρώμα)
5 = Κίνδυνος Αμελητέος (Πράσινο χρώμα)
Οι κίνδυνοι με κωδικούς αριθμούς 1 και 2 πρέπει να αντιμετωπίζονται ΑΜΕΣΑ, χωρίς καθυστέρηση, με συγκεκριμένα μέτρα. Οι κίνδυνοι με κωδικό 3, οφείλουν να παρακολουθούνται και να αντιμετωπίζονται στο μέλλον. Οι κίνδυνοι με κωδικούς 4 και 5 οφείλουν να καταγραφούν και ίσως/ακόμη να αγνοηθούν.
Ο κάθε κίνδυνος/ατύχημα χαρακτηρίζεται από δύο πράγματα: την πιθανότητα και την σοβαρότητα.
Η κωδικοποίηση της πιθανότητας να εμφανιστεί το "ατύχημα" ("Grexident") είναι ως εξής:
Α - Mέγιστη πιθανότητα εώς πλήρης βεβαιότητα πως θα συμβεί άμεσα
Β - Μεγάλη πιθανότητα πως θα συμβεί
Γ - Μεσαία πιθανότητα να συμβεί
Δ - Απίθανο να συμβεί
Η κωδικοποίηση της σοβαρότητας του ατυχήματος είναι ως εξής:
I - «Θάνατος» ή πλήρης καταστροφή
II - «Σοβαρός τραυματισμός» ή μεγάλη ζημιά
III - «Μικρός τραυματισμός» ή μικρή ζημιά
IV - Ελάχιστη σοβαρότητα
Αν θέλει κάποιος να ενεργήσει προληπτικά ώστε να μειώσει το επίπεδο συνολικού κινδύνου (πχ. από το «κόκκινο» στο «πορτοκαλί»,) θα πρέπει να εφαρμόσει είτε μέτρα απομείωσης της σοβαρότητας, είτε της πιθανότητας του κινδύνου, είτε και τα δύο μαζί ταυτόχρονα. Ας προσπαθήσουμε να εφαρμόσουμε τη μέθοδο στην περίπτωση του νεόυ ευφυολογήματος «Grexident»…
Κίνδυνος/Ατύχημα: Η έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ.
Σοβαρότητα: Μεγάλο ρόλο παίζει η συνειδητότητα του κάθε εμπλεκόμενου μέρους, ατομικά ή συλλογικά, όσο αφορά την εκτίμηση της σοβαρότητας. Πχ. κάθε άνθρωπος, ή χώρα (ή ηγέτης) αντιλαμβάνεται διαφορετικά τη σοβαρότητα ενός «ατυχήματος». Ωστόσο, ως «σοβαρότητα», θα πρέπει να συνεκτιμηθεί όχι μόνο η σοβαρότητα του ατυχήματος για την ίδια την Ελλάδα, αλλά και για άλλους. Καθώς κάθε «ατύχημα» επηρεάζει πολλά εμπλεκόμενα μέρη (stakeholders), όπως πχ. άλλες χώρες. Όχι απαραίτητα ευρωπαϊκές...Αυτή η σοβαρότητα, δεν έχει απαραίτητα οικονομική χροιά. Για ορισμένα εμπλεκόμενα μέρη (stakeholders) έχει και...γεωπολιτική χροιά. Καθώς κάποιοι έχουν συνδυάσει ένα τέτοιο «ατύχημα» με άλλα συνεπακόλουθα/παρελκόμενα πιθανά γεωπολιτικά «ατυχήματα». Σε κάθε περίπτωση, προσωπικά εκτιμώ, πως για πολλούς και διάφορους λόγους, όχι μόνο οικονομικούς, από τον «Πίνακα Κωδικοποίησης Κινδύνου/Ατυχήματος» προκύπτει πως το επίπεδο της σοβαρότητας ενός τέτοιου ατυχήματος είναι «Θάνατος-πλήρης καταστροφή» (περίπτωση Ι). Προσωπικά δεν είμαι σίγουρος αν οι ηγέτες στην ΕΕ έχουν αντιληφθεί αυτή τη σοβαρότητα...
Πιθανότητα:
Τώρα πάμε στα δύσκολα...Καθώς η πιθανότητα του «ατυχήματος» επηρεάζεται κυρίως από τις «ορέξεις» των εμπλεκομένων μερών (stakeholders), αλλά και από άλλους απρόβλεπτους παράγοντες (όπως πχ. η αργή και αγκυλωμένη γραφειοκρατία, οι προσωπικές επιδιώξεις, ο προσωπικός χαρακτήρας κλπ.). Ωστόσο, δεν θα ήμουν αρκετά μακριά από την πραγματικότητα αν υποστήριζα πως από τον «Πίνακα Κωδικοποίησης Κινδύνου/Ατυχήματος» προκύπτει ότι το επίπεδο της πιθανότητας ενός τέτοιου ατυχήματος είναι «Μεσαία πιθανότητα πως θα εμφανιστεί» (περίπτωση Γ).
Άρα, από τον «Πίνακα Κωδικοποίησης Κινδύνου/Ατυχήματος» προκύπτει πως ο συνολικός κίνδυνος ατυχήματος είναι στο πορτοκαλί ... (περίπτωση 2).
Καθώς η σοβαρότητα ενός τέτοιου ατυχήματος δεν μπορεί να αφισβητηθεί, κάποια εμπλεκόμενα μέρη, αναλόγως των δικών τους φιλοδοξιών, προσπαθούν να επηρεάσουν την πιθανότητα του ατυχήματος...
Ωστόσο, όπως είχα αναφερθεί και στην ανάλυσή μου με τη χρήση της Θεωρίας Παιγνίων (εδώ: και εδώ) η πιθανότητα εξόδου από το ευρώ είναι ίση με την πιθανότητα παραμονής: 25%...
Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος
Διπλ. Μηχανικός Παραγωγής & Διοίκησης (M.Eng.) Πολυτεχνείου Κρήτης (M.Eng.) - Professional Member of the American Society of Safety Engineers - ASSE
