Άλλο να παρακολουθείς από τη θέση του γείτονα τις πολιτικές εξελίξεις στη γειτονική Τουρκία και άλλο, ιδιαίτερα προκλητικό και ανεπίτρεπτο, να προχωράς σε εκλογική ανάλυση σπεκουλάροντας πολιτικά στο κουρδικό κόμμα της Τουρκίας.
*Του Θεόδωρου Θεοδώρου
Την ίδια στιγμή, δυστυχώς, οι ίδιοι πάντοτε Έλληνες αναλυτές, όπως και οι Τούρκοι, δεν μπορούν να διακρίνουν, επειδή προφανώς δε γνωρίζουν ή ηθελημένα παραγνωρίζουν, λεπτές σημαντικές πτυχές σεβασμού του διαφορετικού, μεταξύ των άλλων ότι η Οικουμενικότητα του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως προκύπτει από αποφάσεις Οικουμενικών Συνόδων της Ορθοδοξίας.
Όταν η πολιτική διαμορφώνεται από απαίδευτους, τότε μπορεί να ανακύψουν σοβαρά προβλήματα. Η Τουρκία ενοχλείται από την αναγνώριση της οικουμενικής σημασίας του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, επειδή η Αυτού Θειοτάτη Παναγιότητα (ΑΘΠ), ο Οικουμενικός Πατριάρχης, στις επίσημες επισκέψεις του ανά τον κόσμο γίνεται δεκτός, σύμφωνα με την εθιμοτυπία των χωρών υποδοχής, με τιμές αρχηγού κράτους. Η πολιτική εθιμοτυπική απόφαση των ανεξαρτήτων κρατών αποτελεί αντικείμενο πολιτικής συζήτησης κάθε χώρας με την Άγκυρα.
Η Τουρκία προβαίνει σε διαβήματα, δημόσιες διαμαρτυρίες, αλλά πάντοτε παραθέτει ο Τούρκος πρέσβης επίσημο γεύμα ή δείπνο προς τιμήν της ΑΘΠ του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου. Κατά την επίσκεψή του, λοιπόν, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, όπως ιστορικά αναφέρεται στις εγκυκλίους και τα δελτία των εκκλησιών της Ορθοδοξίας, συναντήθηκε με τον προκαθήμενο της Ορθοδοξίας, τον Οικουμενικό Πατριάρχη, με την ευκαιρία των εορτασμών της Κυριακής της Ορθοδοξίας.
Κανένα θέμα δεν προκύπτει ώστε να ασχολείται ο ελληνικός Τύπος και κάθε πηγή διαμόρφωσης κοινής γνώμης με τις τουρκικές αντιδράσεις, οι οποίες προκαλούνται από μια εσκεμμένη καθαρά πολιτική τουρκική ανάλυση, που βεβαίως δε σκιάζει την Οικουμενικότητα του Θρόνου, αλλά προφανώς δυσχεραίνει τη θέση της Τουρκίας. Ατυχώς για την επιβαρυμένη πολιτική της πραγματικότητας, η Άγκυρα παρεμβαίνει σε θέματα διαφορετικής θρησκείας.
Κανένας αλλόθρησκος ηγέτης δε δικαιούται να αμφισβητεί θρησκευτικές αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων που διαμορφώνουν την τάξη, το πρωτόκολλο, αλλά και δογματικά θέματα της Χριστιανοσύνης. Το ίδιο βέβαια αντιδιαμετρικά ισχύει και για τους χριστιανούς πολιτικούς, που δε δικαιούνται να ασχολούνται με τη θεολογική και κυρίως δογματική ουσία άλλων θρησκειών. Η ανοχή στο διαφορετικό δε γίνεται επιλεκτικά. Αποτελεί θεμελιώδη αρχή και υποχρέωση κάθε δημοκρατίας.
Οι κεμαλιστές στο προσκήνιο
Όσον αφορά στις ειδικότερες πρόσφατες εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στην Τουρκία, δεν μπορεί να αποτελεί επίκεντρο της ενημέρωσης των ΜΜΕ η συμπεριφορά των Τούρκων πολιτικών και των κομμάτων τους. Η διερεύνηση και ανάλυση της συμπεριφοράς των γειτόνων μας δεν εκκινεί, ούτε σταματά στα πρόσωπα και τους κομματικούς σχηματισμούς της Τουρκίας. Καθημερινά διαπιστώνεται ότι οι συμμετέχοντες στη ρευστή και υπό συνεχή διαμόρφωση ενιαία αντιπολίτευση, των πέντε ή των έξι κομματικών σχηματισμών, που επιθυμεί να αντικαταστήσει τον κ. Ερντογάν, δεν έχει προβάλει πολιτικό λόγο, που θα μπορούσε να πείσει τη διεθνή κοινότητα ότι αντιλαμβάνεται διαφορετικά από τον Τούρκο πρόεδρο την παγκόσμια πραγματικότητα.
Οι κεμαλιστές, που δεν είναι λιγότερο ακραίοι εθνικιστές από τους υπολοίπους, πάντοτε αμφισβητούσαν την ελληνική κυριαρχία, διεκδικούσαν τη Θράκη, παραβίαζαν τον ελληνικό εναέριο χώρο και πρόβαιναν σε παραβάσεις εναέριας κυκλοφορίας στην εναέρια περιοχή ελέγχου της Ελλάδας. Το κεμαλικό καθεστώς, πολύ πριν την εκλογή του κ. Ερντογάν, εισέβαλε στρατιωτικά στην Κυπριακή Δημοκρατία, δημιούργησε πρόσφυγες και αγνοούμενους, αμφισβήτησε τα κυριαρχικά δικαιώματά της, προκάλεσε προβλήματα στην αμυντική οργάνωση και δομή του ΝΑΤΟ. Συνεχίζεται και από τον συνασπισμό των συνεργαζόμενων τουρκικών κομμάτων η ίδια πολιτική εντάσεων.
Οι όροι που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά της συνεργασίας των ετερογενών συνεταίρων προβάλλει ακόμη χειρότερη, επειδή προκύπτει από μια αδιαφανή, αδήλωτη, ανομοιογενή πολιτική πλατφόρμα. Ειδικότερα στα θέματα εξωτερικής πολιτικής, ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, το χάος είναι αβυσσαλέο. Δυστυχώς τα 27 εκατομμύρια των Κούρδων δεν έχουν ισότιμη αποδοχή από την τουρκική πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα. Από μεγάλο αριθμό Τούρκων συμπολιτών τους θεωρούνται προδότες, τρομοκράτες και αποσχιστές, επειδή η τουρκική κοινωνία έτσι εκπαιδεύτηκε από τους κεμαλιστές και τους εθνικιστές.
Το μωσαϊκό των τουρκικών αντιπαραθέσεων μάλλον αποτελεί αβέβαιο πολιτικό πεδίο ανάλυσης για όσους προκρίνουν και προωθούν εξειδικευμένη ελληνοκεντρική παρουσίαση της τουρκικής πολιτικής σκηνής, κυρίως για τους “ειδικούς” που διαγκωνίζονται στη χώρα μας για να διαμορφώσουν πολιτικό παρεμβατικό αφήγημα, που αφορά στα εσωτερικά θέματα της γειτονικής μας χώρας.
Δε διαφέρουν καθόλου από τους ακραίους γκρίζους Τούρκους “ανταγωνιστές τους” που παρεμβαίνουν στη Θράκη, στα Δωδεκάνησα, στο Αιγαίο, με στόχο την αποσταθεροποίηση, πολιτική και κοινωνική, της χώρας μας. Η αναζήτηση είναι χρησιμότερο να στρέφεται στην προσπάθεια εξακρίβωσης των δομικών δυνατοτήτων της Τουρκίας να κυβερνηθεί και να συμπεριφερθεί σύμφωνα με τις προτεραιότητες του ΟΗΕ, του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., όσο η Τουρκία επιλέγει να παραμένει μέλος του ΝΑΤΟ και να επιδιώκει των ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής ενταξιακής της διαδικασίας.
Πέρα από τη συντονισμένη αναζήτηση, πολιτική και γεωστρατηγική, όλων των συμμάχων και εταίρων, οποιαδήποτε ελληνική συνδρομή, που μπορεί να συμβάλει στη συνολική προσπάθεια απεγκλωβισμού της Άγκυρας από επιλογές που διαταράσσουν τη συμμαχική και εταιρική σχέση, αν και η Τουρκία το αξιολογεί ως σημαντικό, συνδιαμορφώνει δημιουργική θετική ημερήσια διάταξη. Η αποκατάσταση εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο πλευρών προωθεί άμεσα τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (αμυντική και γεωστρατηγική διάσταση), αλλά και τις διερευνητικές συζητήσεις (πολιτική και διπλωματική διάσταση).
Οι δύο παράμετροι εξελίσσονται αυτόνομα και ανεξάρτητα από τις εκλογικές αναμετρήσεις, αρκεί πολιτικοί και κοινωνία στις δύο πλευρές να κατανοήσουν και να αποδεχτούν, πέρα από ιδεοληψίες, στερεότυπα και προκαταλήψεις, το διεθνές και το νατοϊκό περιβάλλον, που καθορίζουν πρόοδο στα ΜΟΕ θεμελιώνοντας θετική agenda, την οποία πολύ εύστοχα ανέδειξε ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, κατά τις πρόσφατες συναντήσεις του στην Ντόχα, στο πλαίσιο της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τις Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες (Ντόχα, 4-8 Μαρτίου 2023).
