«Λίγο ακόμα
θα ιδούμε τις αμυγδαλιές ν’ ανθίζουν
τα μάρμαρα να λάμπουν στον ήλιο
τη θάλασσα να κυματίζει,
λίγο ακόμα,
να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα»...
Γιώργος Σεφέρης, από την ποιητική συλλογή «Μυθιστόρημα».
Για να σηκωθούμε λίγο ψηλότερα πρέπει να επαναφέρουμε στο προσκήνιο ό,τι έχουμε παραμελήσει.
*Του Κωνσταντίνου Αγγελιδάκη
Αυτά είναι η ιστορία, η παράδοσή μας, ο πολιτισμός μας, οι αξίες και η γλώσσα μας. Χωρίς ελληνική γλώσσα που να στηρίζεται στην αρχαία και τη βυζαντινή εποχή, δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι καλύτερο από τη σημερινή πραγματικότητα.
«Αν δεν ξέρεις Ελληνικά «κάτι ουσιώδες σου λείπει», είχε πει πολύ σωστά ο Ισοκράτης. Πρόκειται για τη μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού», αναφέρει ο ακάματος φιλέλληνας και διακεκριμένος Καναδός καθηγητής Αρχαίων και Νέων Ελληνικών του Πανεπιστημίου του Μόντρεαλ Ζακ Μπουσάρ. Και συνεχίζει:
«Αυτά που χρωστά ο δυτικός άνθρωπος στην Ελλάδα είναι πολλά. Η γλώσσα σας είναι ένας θησαυρός, καθώς περιλαμβάνει έννοιες βασικές για κάθε επιστήμη, έννοιες που έχουν μορφώσει δυτικούς. Οι μαθητές στη χώρα σας θα πρέπει να έχουν ένα πολύ καλό επίπεδο αρχαίων ελληνικών. Η γλώσσα δίνει μια δομή στη σκέψη, στον τρόπο που αντιλαμβάνεται κανείς τον κόσμο. Η Ελλάδα από την αρχαιότητα έχει διαμορφώσει ανθρώπους της παιδείας. Θα ήταν δραματικό για τους μαθητές να καταργηθεί αυτή η γλώσσα».
Σχολικά βιβλία, λεξικά, πλήθος βιβλίων πολιτισμικού περιεχομένου και μαζί μια τεράστια ειδική βιβλιογραφία από ξένους για ξένους, στις περισσότερες ξένες γλώσσες, αναφέρονται άμεσα ή έμμεσα στην ελληνική γλώσσα. Παρελθόν και παρόν της ελληνικής γλώσσας και το ίδιο το μέλλον της είναι συμπληρωματικές όψεις μιας και της αυτής πορείας, της ενιαίας ελληνικής γλώσσας, αδιάσπαστης στον χρόνο, στον χώρο και στο στόμα των Ελλήνων, που τη μίλησαν και τη μιλούν σαράντα αιώνες τώρα, λέει σχετικά ο κ. Γ. Μπαμπινιώτης. Και εξηγεί: «Τι θα ήταν η Ελληνική σήμερα, αν δεν είχε μεσολαβήσει η κινητοποίηση για τη γλώσσα - και η ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα αφοσίωση και εργασία - του Κοραή, των άλλων διαφωτιστών και Φαναριωτών ακόμη, επωνύμων και ανωνύμων επιστημόνων, δασκάλων και πνευματικών γενικότερα ανθρώπων, μπορεί κανείς να συλλάβει, ανατρέχοντας σε παντός είδους απλούστερα κείμενα του 18ου και 19ου αιώνα. Η καταπληξία (σοκ) που υφίσταται κανείς συναντώντας συχνά μια μορφή σχεδόν μιγαδοποιημένης (κρεολής) Ελληνικής από τουρκικές, κυρίως, και ιταλικές λέξεις σε πολλά από τα κείμενα αυτά δείχνει το μέγεθος της προσφοράς των ανθρώπων που - με όποιες ακρότητες ή αστοχήματα - αποκάθηραν τη γλώσσα μας, με “εσωτερικό δανεισμό”, με στοιχεία της παλιότερης Ελληνικής, και απέτρεψαν τελικώς την προχωρημένη αλλοίωση της λεξιλογικής της ιδίως υφής».
Στον ίδιο χώρο, στην άκρη της Βαλκανικής Χερσονήσου, εδώ και 4.000 χρόνια ομιλείται και γράφεται η ελληνική γλώσσα. Είναι η γλώσσα της «Ιλιάδας» και της «Οδύσσειας» του Ομήρου, του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, του Σοφοκλή, του Ηροδότου και του Θουκυδίδη, του Αισχύλου, των βυζαντινών χρονογραφημάτων, της Καινής Διαθήκης, η γλώσσα του Σολωμού και του Παλαμά, του Σεφέρη, του Ελύτη, του Ρίτσου, η γλώσσα που είναι διαχρονική από την αρχαιότητα έως τη σημερινή εποχή. Στη σημερινή εποχή όπου στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης οι φοιτητές Νέων Ελληνικών κάνουν ανάγνωση ποιημάτων του Κωνσταντίνου Καβάφη, το Pontos News τονίζει: «Ο γενικός πρόξενος Στράτος Ευθυμίου ευχαρίστησε θερμά τους σπουδαστές για το ενδιαφέρον τους να μάθουν τη γλώσσα του Ομήρου, της διάδοσης του Χριστιανισμού, των μεγάλων φιλοσόφων, του αρχαίου ελληνικού δράματος, μια γλώσσα που έδωσε τόσα σε όλες τις επιστήμες, από την Ιατρική και τη Φιλοσοφία μέχρι τη Φυσική και τα Μαθηματικά. Επίσης, τόνισε ότι η ενασχόλησή τους με την ελληνική γλώσσα και τις κλασικές σπουδές είναι ιδιαίτερα σημαντική, ειδικά σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η συχνά μονόπλευρη θεοποίηση της τεχνολογίας, μιας άλλης ελληνικής λέξης».
Η εισηγήτρια του μαθήματος των Νέων Ελληνικών Κέλλυ Πολυχρονίου, το Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου και η οργάνωση Boston University Philhellenes κάνουν συστηματική και εξαιρετική δουλειά για τη διάδοση της νέας ελληνικής γλώσσας και τη διδασκαλία του ελληνικού πολιτισμού. Δεκάδες φοιτητές έρχονται κάθε χρόνο από τη Βοστόνη στην Ελλάδα για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικά προγράμματα, μέσω των οποίων έρχονται σε επαφή με τη χώρα, τη γλώσσα και τον πολιτισμό της. Μάλιστα το Πανεπιστήμιο της Βοστόνης αρχίζει φέτος μια σημαντική συνεργασία με το πρόγραμμα “Study in Greece” και το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο πλαίσιο της προσπάθειας να γίνει η Ελλάδα διεθνής εκπαιδευτικός προορισμός.
Καταλήγοντας, θα λέγαμε ότι οι νέοι Έλληνες πολίτες, για να γίνουν πρωταγωνιστές παγκοσμίως πολιτισμικά, πρέπει να γίνουν μέτοχοι της κλασικής παιδείας και σκέψης. Να μελετούν και να κατανοούν τα κείμενά της. Κείμενα διεθνούς αξίας. Η γνώση της Ελληνικής (αρχαίας και νέας) αποτελεί εφόδιο για την επαγγελματική προσαρμοστικότητα και εξέλιξη στη σημερινή εποχή.
* Ο Κωνσταντίνος Αγγελιδάκης είναι ιστορικός του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού.
Φωτογραφία αρχείου Pexels
