Στις 22 Ιουνίου συμπληρώνονται δύο χρόνια από τον θάνατο του καλού φίλου και συναδέλφου μου Δημήτρη Ξυριτάκη, συζύγου της αγαπημένης φίλης... “αδελφής” μου, Κατερίνας. Όσοι είχαμε την τύχη να τον γνωρίσουμε με βεβαιότητα θα συμφωνούσαμε σε δύο βασικά σημεία: Στην έντονη προσωπικότητα και στην ακεραιότητα του χαρακτήρα του. Ο Δημήτρης “ήταν”... είναι... άνθρωπος ευφυής, αξιοπρεπής, έντιμος, χαρισματικός. Είχα την τύχη να τον γνωρίσω, με τίμησε και μου “άνοιξε” το φιλόξενο σπίτι του. Έγινα, με έκανε, μέλος της οικογένειάς του, σχεδόν.
*Γράφει η Μαρίνα Σ. Φανιουδάκη
Μετά από 20 χρόνια σχέσης με την όμορφη οικογένεια που δημιούργησε, έχω τη δυνατότητα πλέον να το πιστεύω. Ο Δημήτρης “ήταν”... είναι μια πολυσχιδής προσωπικότητα, είχε πνεύμα ελεύθερο και ανυπότακτο, ήταν άνθρωπος πνευματώδης με αίσθηση του χιούμορ και οξυδερκής. Άνθρωπος γενναίος, μαχητής της ζωής με τη δική του ανεξάρτητη σκέψη. Ιδεολόγος, επί της ουσίας προοδευτικός και, όπως αποδείχτηκε στην πράξη, δε διανοήθηκε να “εξαργυρώσει” τους αγώνες του και την αντιδικτατορική δράση του.
Ίσως και να μην ήταν ο πιο προσιτός άνθρωπος για όλους όσους τον γνώριζαν. Ο Δημήτρης άφησε το στίγμα του και η έντονη προσωπικότητά του σίγουρα δεν περνούσε απαρατήρητη.
Ο Δημήτρης Ξυριτάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1946. Τα παιδικά του όμως χρόνια τα πέρασε στο χωριό της μητέρας του, τα Καλέσα, όπου παρέμεινε οικογενειακώς μέχρι το 1958, οπότε επανήλθε στο Ηράκλειο για να εγγραφεί στο Β’ Γυμνάσιο Αρρένων Ηρακλείου. Είχε την τύχη να μαθητεύσει σε καλούς δασκάλους (Δημήτρη Πλάκα, Κωνσταντίνο Στεφανάκη κ.λπ.), ώστε να εισαχθεί αργότερα (1964) από τους πρώτους στη Νομική Σχολή Αθηνών με υποτροφία του ΙΚΥ.
Ως φοιτητής ανέπτυξε έντονη συνδικαλιστική και πολιτική δράση (γραμματέας Συλλόγου Φοιτητών της Νομικής Σχολής και σύμβουλος στο Σύλλογο Κρητών Σπουδαστών και εκδότης του περιοδικού “Ξαστεριά”).
Κατά την περίοδο της δικτατορίας συνελήφθη (Νοέμβριος 1967) για αντιδικτατορική δράση και καταδικάστηκε από το έκτακτο Στρατοδικείο Χανίων σε φυλάκιση 3,5 ετών, ποινή που εξέτισε στις φυλακές Χανίων, Ηρακλείου και Αίγινας. Κατά τη φυλάκισή του είχε την τύχη να γνωριστεί με εξέχοντες Έλληνες διανοούμενους δίπλα στους οποίους πέρασε έναν πολύ ενδιαφέροντα κύκλο παιδείας. Στη φυλακή μετέφρασε από τα Αγγλικά το δοκίμιο του Χέρμπερτ Μαρκούζε “Προς την απελευθέρωση”, που εκδόθηκε το 1970 από τον εκδοτικό οίκο “Διογένης”, με το ψευδώνυμο Νικηφόρος Αιγινίτης.
Εγγεγραμμένος από το έτος 1975 στον Δικηγορικό Σύλλογο Ηρακλείου, χειρίστηκε σημαντικές υποθέσεις, κατά κύριο λόγο ποινικές.
Μετά τον θάνατο του Αλέξανδρου Παναγούλη (Μάιος 1976), ανέλαβε για μια διετία την ηγεσία της Νεολαίας της Ένωσης Κέντρου (ΕΣΔΗΝ). Με την ιδιότητα αυτή, του γενικού γραμματέα της ΕΣΔΗΝ, μετείχε στο Πολιτικό Γραφείο της ΕΔΗΚ, μαχόμενος για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της. Κατά το διάστημα αυτό έγινε επανειλημμένα στόχος των ακροδεξιών στοιχείων στην Αθήνα, με αποκορύφωμα την απόπειρα δολοφονίας του από τη φασιστική οργάνωση “Νέα Τάξη”, που τοποθέτησε ωρολογιακή βόμβα στο αυτοκίνητό του (Φεβρουάριος 1977).
Το 1978 εκλέχθηκε πρόεδρος της Παγκρήτιας Επιτροπής κατά των Ξένων Βάσεων.
Παράλληλα με τη δικηγορία είχε αναπτύξει ποικίλη δραστηριότητα στην πολιτική, την αυτοδιοίκηση κ.λπ. Το 1986 διεκδίκησε το αξίωμα του δημάρχου Ηρακλείου ως επικεφαλής συνδυασμού που απέσπασε το 23% των δημοτικών ψήφων, ενώ κατά την τετραετία 1995-1999 διετέλεσε πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γαζίου.
Έχουν δημοσιευτεί μελέτες και άρθρα του με οικολογικό, επιστημονικό και πολιτικό ενδιαφέρον, σε εφημερίδες και περιοδικά της Κρήτης και των Αθηνών, ενώ έλαβε μέρος σε επιστημονικά συνέδρια και ημερίδες. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την παραβατικότητα στην Κρήτη (οπλοφορία, ζωοκλοπή) και ειδικά με τη βεντέτα στην Κρήτη.
Ενδιαφέρον, επίσης, ήταν και το συγγραφικό του έργο, αφού έγραψε τα βιβλία “Ξαναδιαβάζοντας τον Καζαντζάκη”, έκδοση Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου 1997, που βραβεύτηκε με το βραβείο “Νίκος Καζαντζάκης” του Δήμου Ηρακλείου για τα έτη 1997-1998, “Αντώνιος Μιχελιδάκης, ο βίος, η πολιτεία και το έργο ενός λησμονημένου ευπατρίδη”, έκδοση Δήμου Γαζίου 2001, “Συγνώμη Αναστάση”, εκδόσεις “ΦΙΛΟΠΟΛΙΣ 2005”, “Η Συνταγματική Ιστορία της Κρήτης”, έκδοση Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου 2007, “Νικόλαος Κρασαδάκης”, εκδόσεις “ΦΙΛΟΠΟΛΙΣ 2008” και “Λόγω τιμής, Ιστορίες κρητικής βεντέτας”, εκδόσεις “Μελάνι”, 2011.
“Ζει”... έζησε με την αγαπημένη του σύζυγο Κατερίνα Αποστολάκη, δικηγόρο Ηρακλείου επίσης, για περισσότερα από 45 χρόνια. Με το “Κατερινιό” του απέκτησαν δύο γιους, τον Απόστολο, δικηγόρο και μουσικό (μέλος του ηρακλειώτικου συγκροτήματος “ΑΡΜΟΣ”, έγγαμος με την Αγάπη Μπαρούση, με την οποία έχει αποκτήσει έναν γιο, τον Δημήτρη, 2 ετών σήμερα) και τον Λευτέρη-Μιχαήλ, επίσης δικηγόρο.
Του Δημήτρη δε θα του άρεσαν, όπως και σε εμένα, τα μνημόσυνα με την αυστηρή έννοια του όρου.
Οι δικοί του άνθρωποι και οι άνθρωποι που εξακολουθούν να τον αγαπούν και να τον τιμούν πιστεύουμε ότι «ο αγαπημένος μας άνθρωπος φεύγει από κοντά μας μόνο τη στιγμή που θα σταματήσουμε να τον σκεφτόμαστε, να τον τιμούμε και να τον αγαπάμε».
Δημήτρη Ξυριτάκη... διάβασα αυτό και νομίζω ότι είναι στα “μέτρα” και στις επιδιώξεις σου...
«Αν ένας άνθρωπος μπορεί να γεφυρώσει το κενό ανάμεσα στη ζωή και στον θάνατο, αν μπορεί να συνεχίσει να ζει αφού έχει πεθάνει, ίσως να ήταν σπουδαίος», James Dean.
* Η Μαρίνα Σ. Φανιουδάκη είναι δικηγόρος Ηρακλείου.
