Επίκεντρο της πολιτικής της κυβέρνησης της χώρας μας αποτελούν τα δικαιώματα της κοινωνικής πλειοψηφίας, των παιδιών και οι ανάγκες των νοικοκυριών ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων. Το τέλος της επιτροπείας και των μνημονίων θα αποτελέσει μια νέα εποχή και για ένα διευρυμένο πλαίσιο κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης.
Γράφει η Χρυσάνθη Καμπουράκη
Φορο-ελαφρύνσεις και κοινωνικές δαπάνες 3,5 δισ. ευρώ προβλέπει το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα για την περίοδο 2019-2022, από την υπεραπόδοση στόχων και το δημοσιονομικό πλεόνασμα, που αποτελούν ισχυρό τεκμήριο αξιοπιστίας και αποτελεσματικότητας του κυβερνητικού έργου.
Το 2015, η νέα κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει την κοινωνική εξαθλίωση, τη φτώχια, ψήφισε τον πρώτο της νόμο, που αφορούσε στην αναχαίτιση και στον περιορισμό της ανθρωπιστικής κρίσης, με τρία μέτρα για 400.000 ωφελούμενους: την προπληρωμένη κάρτα σίτισης και επίδομα ενοικίου 70-220 ευρώ μηνιαίως ανά νοικοκυριό, για το καθένα μέτρο, και δωρεάν ρεύμα 300 ΚW το μήνα.
Τα εμβληματικά μέτρα της συνεχίστηκαν με τη δωρεά μετακίνηση ανέργων, την κατάργηση του 5ευρου εισόδου στα δημόσια νοσοκομεία, τη δωρεάν νοσοκομειακή και φαρμακευτική πρόσβαση στις δημόσιες δομές υγείας για 2.500.000 ανασφάλιστους και οικονομικά αδύναμους συμπολίτες μας, το 2016, που υπήρξε μια μοναδική μεταρρύθμιση σε παγκόσμιο επίπεδο, και τη διαγραφή των ιατρικών οφειλών τους, βεβαιωμένων στην εφορία.
Παράλληλα, έχουν εξασφαλιστεί 130.000 - με προοπτική να αυξηθούν - σχολικά γεύματα κάθε μέρα σε δημοτικά σχολεία 56 Δήμων, σε φτωχές περιοχές, και δωρεάν πρόσβαση σε βρεφονηπιακούς σταθμούς παιδιών φτωχών οικογενειών, οι οποίοι αυξήθηκαν το 2017 σε 2.800, κόστους 216 εκατ. ευρώ, και το 2018 σε 3.200, κόστους 205 εκατ., ενώ προβλέπεται το κόστος να αυξηθεί (το 2014 διατέθηκαν μόλις 12 εκατ. εθνικοί πόροι), και το 2019 σχεδιάζεται να φτάσουν οι σταθμοί στους 5.000.
Το 2017, επιπρόσθετα, χορηγήθηκε το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΚΕΑ) για 626.710 δικαιούχους, με ανοιχτή την πλατφόρμα για αύξηση των ωφελούμενων, κόστους 760.000 ευρώ. Σύμφωνα με Υπουργική Απόφαση, από 1/8/2018 υποχρεούνται οι δικαιούχοι και τα ενήλικα μέλη της οικογένειας που μπορούν να εργαστούν να εγγράφονται στο μητρώο ανέργων του ΟΑΕΔ, με σκοπό τη σταδιακή ένταξή τους στην αγορά εργασίας.
Δικαιούχοι πλέον θα είναι και αυτοί, που θα λαμβάνουν επίδομα στέγασης 70-210 ευρώ μηνιαίως, τη νέα παροχή από 1/1/2019, κόστους 600 εκατ. ευρώ, που εξασφαλίστηκε κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με τους εκπροσώπους των δανειστών και καλύπτει 1.300.000 ωφελούμενους, 500.000 νοικοκυριά, ενοικιαστές ή ιδιοκτήτες πρώτης κατοικίας, που έχουν λάβει στεγαστικό δάνειο και δεν έχουν ενταχθεί στο νόμο Κατσέλη ή Σταθάκη.
Αυξήθηκαν επιπλέον τα οικογενειακά επιδόματα, το 2018-2019, κατά 260 εκατ. ευρώ, για 700.000 οικογένειες. Η εφαρμογή αυτού του κυβερνητικού σχεδιασμού για την καταπολέμηση της φτώχιας και του κοινωνικού αποκλεισμού συνέβαλε, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ., στον περιορισμό των νοικοκυριών που διαβιούν κάτω από το όριο της φτώχιας, κατά το 2017, και στη μείωση της παιδικής φτώχιας κατά 2 περίπου ποσοστιαίες μονάδες. Εξάλλου κάθε ευρώ που δίνεται για την κοινωνική αλληλεγγύη πολλαπλασιάζεται και έχει αναπτυξιακή αξία, αφού οι νέες επενδύσεις σημαίνουν και νέες θέσεις εργασίας, με περισσότερους ωφελούμενους.
Εφαρμόζεται συν τοις άλλοις και συγκεκριμένη εθνική στρατηγική για τους αστέγους. Δημιουργήθηκε διυπουργική επιτροπή, που θα χαράζει την πολιτική για τους αστέγους, και μόνιμος ψηφιακός μηχανισμός παρακολούθησης, που υπάγονται στον μηχανισμό κοινωνικής ένταξης και συνοχής που θεσμοθετήθηκε, και ακόμη μητρώο εθελοντών ανά Δήμο.
Με Υπουργική Απόφαση, το 2016 δημιουργήθηκαν ξενώνες, συσσίτια, υπνωτήρια και υποστηριζόμενα διαμερίσματα, δόθηκε επίδομα στέγασης, χρησιμοποιήθηκε λεωφορείο αστέγων στο Δήμο Αθήνας, ενώ υποστηρίχτηκαν στην ανεύρεση εργασίας.
Το 2017 ευνοήθηκε η ένταξή τους στο ΚΕΑ. Το υπουργείο Εργασίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο της Παντείου υλοποίησαν πιλοτική απογραφή των αστέγων σε 7 μεγάλους Δήμους και για πρώτη φορά έγινε ολοκληρωμένη, ηλεκτρονική καταγραφή των αστέγων, με ενιαία μέθοδο, με σκοπό την προστασία τους και την ένταξή τους σε προγράμματα, όπως το “Στέγαση και Εργασία”. Σύμφωνα με την απογραφή, 691 άτομα είναι στο δρόμο και 950 σε δομές, άνθρωποι εξαρτημένοι, με ψυχικές παθήσεις και δύσκολη κοινωνική επανένταξη. Στο Δήμο Ηρακλείου, σύμφωνα με στοιχεία της “Νέας Κρήτης”, οι άστεγοι ανέρχονται στους 119, εκ των οποίων 43 στο δρόμο, 21 σε δομές και 55 σε υποστηριζόμενα δωμάτια, με βασικό αίτημά τους να καρπωθούν τα οφέλη που παρέχει το κράτος.
Μια άλλη κοινωνική ομάδα περιθωριοποιημένη, πολλοί εκ των οποίων διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, είναι οι Ρομά. Στα πλαίσια της πολιτικής παρεμβάσεων για την κοινωνική τους ένταξη, έχει συσταθεί από το υπουργείο Ειδική Γραμματεία Κοινωνικής Ένταξης των Ρομά, η οποία σχεδιάζει με την υποστήριξη τεχνικής ομάδας και έχει χαρτογραφήσει 371 καταυλισμούς σε όλη τη χώρα, στους οποίους ζουν 110.000 άτομα, 74 καταυλισμοί με μη αποδεκτές συνθήκες διαβίωσης, για τους οποίους θα γίνει προσωρινή εγκατάσταση σε κατάλληλα οργανωμένους χώρους, εποπτευόμενους από τους Δήμους.
Η μετεγκατάσταση άρχισε από την Άμφισσα, και εντός του 2018 θα γίνουν μετεγκαταστάσεις σε πολλούς Δήμους. Σε 116 καταυλισμούς προβλέπεται βελτίωση των εγκαταστάσεων. Διασφαλίζονται οι απαραίτητες συνθήκες υγιεινής, κάλυψης βασικών αναγκών, εκπαίδευσης και ψυχαγωγίας με τη δημιουργία 40 πολύκεντρων. Η παροχή του ΚΕΑ θα συνδεθεί με την υποχρεωτική φοίτηση των παιδιών στο σχολείο, αλλά και οι ενήλικες υποχρεούνται να εξασφαλίσουν το απολυτήριο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Την Παγκόσμια Ημέρα Ρομά - 8 Απριλίου - έγιναν τρεις δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησής τους. Οι παρεμβάσεις, σε όλα τα επίπεδα, είναι κόστους 30 εκατ. ευρώ και συγχρηματοδοτούμενα από ευρωπαϊκά κονδύλια με 53 εκατ. ευρώ, μέρος των οποίων διατίθεται στις Περιφέρειες για δράσεις απασχόλησης, επιδότηση ενοικίου και παροχή άλλων υπηρεσιών.
Ένα άλλο σημαντικό θέμα, που προσπαθεί να διευθετήσει η κυβέρνηση, σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς, είναι η προστασία περίπου 3.000 ασυνόδευτων προσφυγόπουλων. Το ν/σ προβλέπει τον θεσμό του επιτρόπου ασυνόδευτων ανηλίκων, για την προστασία τους από κινδύνους, την κοινωνική τους ένταξη και το βέλτιστο συμφέρον των παιδιών. Δημιουργείται μητρώο ασυνόδευτων, μητρώο κέντρων φιλοξενίας και μητρώο επιτρόπων, που θα εποπτεύουν έως 20 παιδιά και θα ενημερώνουν καθημερινά τον ηλεκτρονικό φάκελό τους. Δημιουργούνται συνεχώς νέες δομές, με 1.000 νέες θέσεις εργασίας, κόστους 218 εκατ. ευρώ ετησίως.Το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης του υπουργείου θα μεριμνά για την επανένωση με τους συγγενείς τους ή την υποδοχή τους σε άλλες χώρες.
Τελειώνοντας, να επισημάνουμε την υπογραφή της Υπουργικής Απόφασης και την έναρξη υποβολής αιτήσεων για καταβολή εφάπαξ βοηθήματος επανασύνδεσης του ηλεκτρικού ρεύματος κύριας κατοικίας σε καταναλωτές με χαμηλά εισοδήματα. Ακόμη την καθιέρωση του ηλεκτρονικού φακέλου αναπηρίας, για διευκόλυνση της χορήγησης του επιδόματος, ο οποίος, μετά την πιλοτική εφαρμογή στην Αττική, θα επεκταθεί στη Θεσσαλονίκη και την Πάτρα, και την κατάργηση του παράβολου 46 ευρώ, που έδιναν, για να περνούν από υγειονομικές επιτροπές.
Επιπλέον να υπογραμμίσουμε ότι αποτελεί νόμο του κράτους ο σεβασμός των δικαιωμάτων των γυναικών, ανεξαρτήτως καταγωγής και θρησκείας, η προώθηση της ισότητας των δύο φύλων, η άρση των διακρίσεων σε όλα τα πεδία της κοινωνικής και οικονομικής ζωής και η καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών, ενσωματώνοντας στην ελληνική νομοθεσία τη “Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης”, καθώς τα κράτη που την υπέγραψαν το 2014 δεσμεύτηκαν να νομοθετήσουν την εφαρμογή της.
Επομένως η Ελλάδα είναι κράτος Δικαίου, σέβεται και υπερασπίζεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και η κυβέρνησή της αύξησε τις κοινωνικές δαπάνες - παρά τη διαφωνία και τις αντιδράσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης ή των δανειστών - δημιουργώντας ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας για τις αδύναμες ομάδες. Δημιουργήθηκε ένας εθνικός μηχανισμός, με ενιαίο πληροφοριακό σύστημα, με μητρώα 13 περιφερειακών παρατηρητηρίων και 240 κέντρα κοινότητας σε όλη τη χώρα, για την ενημέρωση και την εξυπηρέτηση των πολιτών και τη στήριξη των οικογενειών.
Ο δρόμος όμως για τη βελτίωση της καθημερινής ζωής της κοινωνικής πλειοψηφίας είναι μακρύς και πρέπει να γίνουν ακόμα πολλά για τη διεύρυνση του κοινωνικού κράτους και της αλληλεγγύης, σύμφωνα με τις αρχές, το πρόγραμμα και την αναπτυξιακή στρατηγική της αριστερής κυβέρνησης της Ελλάδας.
* Η κ. Χρυσάνθη Καμπουράκη είναι μέλος της Νομαρχιακής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ Ηρακλείου και διαμερισματική σύμβουλος του Δήμου.
