Η κυβέρνηση κατηγορούσε τις Ενώσεις Αυτοδιοίκησης (ΕΝΠΕ) και (ΚΕΔΕ) γιατί ζήτησαν την απόσυρση του σχεδίου νόμου που προετοίμαζε ερήμην της Αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας και ψηφίζει άρον-άρον λίγες ώρες πριν από το κλείσιμο της Βουλής, αρνούμενη το διάλογο που υποτίθεται ότι της αρνήθηκαν οι φορείς της Αυτοδιοίκησης.
Γράφει ο Ευριπίδης Κουκιαδάκης
Η Πρωτοβάθμια Αυτοδιοίκηση (ΚΕΔΕ), με εξαίρεση την Περιφερειακή Ένωση Κρήτης, η οποία κατέθεσε προτάσεις, αρνήθηκε ως το τέλος να λάβει μέρος σ’ ένα προσχηματικό, όπως απεδείχθη, διάλογο.
Αντίθετα, η Ένωση Περιφερειών, χωρίς “αυταπάτες” για τις πραγματικές “προθέσεις” της κυβέρνησης, όχι μόνο έλαβε μέρος στη “διαβούλευση” (πραγματικός διάλογος δεν έγινε ποτέ), αλλά και υπέβαλε πολυσέλιδη (224 σελίδων) ολοκληρωμένη πρόταση με διατάξεις νόμου για την περιφερειακή διακυβέρνηση, τις αρμοδιότητες των Περιφερειών, τις διαδικασίες και τα όργανα ελέγχου νομιμότητας των αποφάσεων των ΟΤΑ, τον εξορθολογισμό και την απλοποίηση των διαδικασιών, ιδίως για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών και των καθημερινών προβλημάτων των πολιτών.
Χωρίς να μπει στον πειρασμό της στείρας και άγονης αντιπαράθεσης για την απλή αναλογική, πρότεινε αναλογικότερο εκλογικό σύστημα και υπέβαλε ολοκληρωμένο σχέδιο διατάξεων για την περιφερειακή διακυβέρνηση, με στόχο την αναβάθμιση των συλλογικών οργάνων, την οργάνωση και τη λειτουργία των περιφερειακών παρατάξεων, τον οργανωμένο διάλογο για την επίτευξη προγραμματικών συμφωνιών, δεσμευτικών για όλους τους συμμετέχοντες σ’ αυτές, ώστε να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που δημιουργούνται στην αναγκαία πολιτικο-διοικητική αποτελεσματικότητα (κυβερνησιμότητα).
Οι ελάχιστες αποσπασματικές βελτιώσεις που έγιναν στο αρχικό σχέδιο νόμου δυστυχώς δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα που τεκμηριωμένα έχουμε αναδείξει και είναι κρίσιμα για να μπορούν οι ΟΤΑ να κάνουν στοιχειωδώς τη δουλειά τους.
Η αύξηση των μελών της Οικονομικής Επιτροπής, με την αυτοδίκαιη συμμετοχή σ’ αυτήν του περιφερειάρχη ή του αναπληρωτή του και δύο αντιπεριφερειαρχών που ορίζει ο ίδιος, δίνει στην πλειοψηφούσα παράταξη και τις συνεργαζόμενες μ’ αυτήν παρατάξεις την απόλυτη πλειοψηφία.
Με την παραδοχή αυτή, την οποία σημειώνω με ικανοποίηση, αναγνωρίζεται η ανάγκη να δοθεί ένα μικρό μπόνους στην πλειοψηφούσα παράταξη, για να μπορεί να διοικεί αποτελεσματικά, χωρίς να διαταράσσεται η αναλογική συμμετοχή των λοιπών παρατάξεων στην Οικονομική και τις λοιπές (2) αποφασιστικές επιτροπές του Περιφερειακού Συμβουλίου. Για την εκλογή, δηλαδή, των αποφασιστικών επιτροπών υιοθετείται το αναλογικότερο εκλογικό σύστημα.
Δυστυχώς, δεν ισχύει το ίδιο για το Περιφερειακό Συμβούλιο, όπου, αν δεν επιτευχθούν προγραμματικές συνεργασίες (δεν προβλέπονται διαδικασίες διαλόγου), ο κίνδυνος “ακυβερνησίας” δεν είναι θεωρητικός ή πολύ περισσότερο φανταστικός.
Η εκλογή των χωρικών (τοπικών) αντιπεριφερειαρχών χωρίς σταυρό και πλήρη θητεία (όπως ισχύει μέχρι σήμερα), αλλά και δικαίωμα ψήφου στο Περιφερειακό Συμβούλιο ως μελών αυτού, όπως προτάθηκε, δίδει ένα μικρό μπόνους στον συνδυασμό του εκλεγέντος περιφερειάρχη και αμβλύνει, αν δεν αντιμετωπίζει πλήρως, το πρόβλημα του σχηματισμού πλειοψηφίας, η οποία μπορεί να διαμορφωθεί με διάλογο και προγραμματικές συνεργασίες μεταξύ “συγγενών” παρατάξεων.
Ταυτόχρονα δίδεται η δυνατότητα:
- Στους υποψήφιους περιφερειάρχες να επιλέξουν από πριν τους συνεργάτες τους, χωρίς να λάβουν κατ’ ανάγκην υπόψη τους τη δημοφιλία (ή μόνο τη δημοφιλία) αυτών, αλλά κυρίως την πολιτικοδιοικητική επάρκειά τους.
- Σε νέα ικανά, λιγότερο αναγνωρίσιμα στελέχη να αναδειχθούν με την προσφορά τους σε διάδοχη κατάσταση.
- Στους πολίτες να προκρίνουν με την ψήφο τους το πρόγραμμα του συνδυασμού του περιφερειάρχη και τους στενούς συνεργάτες του, οι οποίοι θα κληθούν να το υλοποιήσουν.
- Τέλος, με την προτεινόμενη διαδικασία εκλογής μετατοπίζεται το κέντρο βάρους από τα μονοπρόσωπα όργανα στην ομάδα, η οποία κατέρχεται στις εκλογές με γνωστή προγραμματική πρόταση και γνωστή ομάδα εφαρμογής και υλοποίησης.
- Έτσι, η έννοια των παρατάξεων, ο διάλογος, η σύνθεση και εντέλει η συλλογικότητα αποκτούν περιεχόμενο.
Ως θεματικοί αντιπεριφερειάρχες ορίζονται από τον περιφερειάρχη περιφερειακοί σύμβουλοι των συνεργαζόμενων παρατάξεων. Έτσι παρέχεται η δυνατότητα οι συνεργαζόμενες παρατάξεις να συμμετέχουν ισότιμα στην Εκτελεστική Κυβερνητική Επιτροπή, γεγονός το οποίο διευκολύνει τις συνεργασίες και τις προγραμματικές συμφωνίες.
Τέλος, η προτεινόμενη με το σ.ν. εκλογή περιφερειάρχη σε περίπτωση θανάτου, παραίτησης, έκπτωσης ή παύσης αυτού από τις δύο πρώτες παρατάξεις, με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου και όχι από την παράταξή του, όπως ισχύει μέχρι σήμερα, υπονομεύει ευθέως την αρχή της πλειοψηφίας και της λαϊκής κυριαρχίας.
* Ο Ευριπίδης Κουκιαδάκης είναι αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου.
