Προχθές, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ανακοίνωσε ως εξής τα αποτελέσματα της πρώτης ημέρας της συνόδου των αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε.:
Γράφει ο Παναγιώτης Γκλαβίνης *
«Σεβόμενοι τη βούληση του βρετανικού λαού, όλοι αναγνωρίσαμε ότι μια διαδικασία τακτικής εξόδου (σ.σ.: και όχι άτακτης) είναι προς το συμφέρον όλων, ιδίως του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο πρωθυπουργός Cameron δεσμεύτηκε ότι η απόφαση για να ενεργοποιήσει το Άρθρο 50 της Συνθήκης για την Ε.Ε. θα ληφθεί από τη νέα ηγεσία στη Βρετανία. Οι συνομιλίες μας ήταν ήρεμες και μετρημένες. Οι ηγέτες αντιλαμβάνονται ότι τώρα χρειάζεται λίγος χρόνος ώστε να κατακαθίσει η σκόνη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Αναμένουν, όμως, από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου να ξεκαθαρίσει το συντομότερο δυνατόν τις προθέσεις της. Αυτό ήταν ένα ξεκάθαρο μήνυμα που πιστεύω πως ο πρωθυπουργός Cameron θα πάρει μαζί του πίσω στο Λονδίνο».
Αυτό σημαίνει ότι οι "27" δίνουν λίγο χρόνο στο Η.Β. να κινήσει αυτό τις τακτικές διαδικασίες αποχώρησής του, διαφορετικά - σε περίπτωση αδικαιολόγητης καθυστέρησης - υπονοούν "ξεκάθαρα" ότι θα το κάνουν οι ίδιοι και, στην περίπτωση αυτή, η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. μπορεί να είναι και άτακτη.
Αυτό θα γίνει αν κινδυνεύσουν τα ζωτικά συμφέροντα των "27" από τη μη επίκληση του Άρθρου 50 από το Η.Β. Στην περίπτωση αυτή, τα εναπομείναντα κράτη-μέλη της Ε.Ε. έχουν κι άλλες νομικές δυνατότητες, τις οποίες δεν επιθυμούν επί του παρόντος να αξιοποιήσουν, αφήνοντας στο Η.Β. την πρωτοβουλία των κινήσεων, όπως επιτάσσει κατ' αρχήν η Συνθήκη. Αποκλείεται, όμως, οι "27" να κρατηθούν όμηροι της μη επίκλησης του Άρθρου 50 από το Η.Β. Στην περίπτωση αυτή, θα αποφασίσουν να αποβάλουν αυτά το Η.Β., οπότε η έξοδός του από την Ε.Ε. μπορεί να είναι και άτακτη, δηλαδή μη συμφωνημένη, κάτι που θα συμβεί μόνον αν η πολιτική ηγεσία που θα αναδειχθεί το επόμενο διάστημα στη Βρετανία συμπεριφερθεί ανεύθυνα απέναντι όχι μόνο στην Ε.Ε., αλλά και στον ίδιο το λαό της και τον κόσμο ολόκληρο, εντέλει.
Πάντως, από τις ξεκάθαρες απειλές που άφησε να εννοηθούν στην ανακοίνωσή του ο πρόεδρος Tusk φαίνεται πως τελικά δεν πρέπει να ήταν και τόσο ήρεμη η συζήτηση σ' αυτή τη Σύνοδο, η οποία χθες συνεχίστηκε με τη συμμετοχή των "27" μόνο μελών, χωρίς το Η.Β. Σύμφωνα με τον κ. Tusk, οι ηγέτες της Ε.Ε. θα άνοιγαν χθες τη συζήτηση για το μέλλον της Ε.Ε. («a reflection process to give an impulse on the future of the EU»). Μια συζήτηση που στην πραγματικότητα άνοιξε πρώτο προχθές το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο ψήφισμα του οποίου αναφέρεται ότι χρειαζόμαστε μια «καλύτερη» και «πιο δημοκρατική Ε.Ε.», στην οποία «ενώ ορισμένα κράτη-μέλη μπορεί να επιλέξουν να ενσωματωθούν πιο αργά ή σε μικρότερη έκταση, ο πυρήνας της Ε.Ε. θα πρέπει να ενισχυθεί και λύσεις a la carte θα πρέπει να αποφευχθούν».
Με άλλα λόγια, ταχύτητες! Ή μάλλον... μενού και όχι πλέον λύσεις a la carte, όπως π.χ. αυτή που - ματαίως - δόθηκε στο Η.Β. στις 19 Φλεβάρη 2016. Στο εξής, η Ε.Ε. θα προσφέρει διαφορετικά μενού, για να μιλήσουμε με όρους μαγειρικής, που το ίδιο το Ευρωκοινοβούλιο χρησιμοποίησε, στο κάτω-κάτω, προσαρμοσμένα στο profile των κρατών-μελών του. Άρα, λοιπόν, θα διαλέγεις το μενού που σου ταιριάζει και που μπορείς να... πληρώσεις, αλλά δε θα έχεις πλέον τη δυνατότητα, στο πλαίσιο του μενού που παραγγέλνεις, να μη θες το ένα πιάτο και να ζητάς να το αλλάξεις με κάποιο άλλο, όπως παγίως συμβαίνει για σειρά θεμάτων που αντιμετωπίζει η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, αρχής γενομένης από το ίδιο το ευρώ, όπου άλλες χώρες το θέλησαν κι άλλες όχι. Κι άλλες χώρες, όπως η δική μας, το θέλησαν μεν και το πήρανε, πλην όμως στην πορεία αποδείχθηκε πολύ ακριβό για τα μέτρα τους. Σύμφωνα με τον προτεινόμενο σχεδιασμό, το μενού των χωρών αυτών θα προβλέπει - μαζί ενδεχομένως με το εθνικό τους νόμισμα - κι άλλα πράγματα, πολύ λιγότερα, όμως, από αυτά που θα προορίζονται για το μενού των χωρών που θα εξακολουθήσουν να έχουν ως νόμισμα το ευρώ.
Η Διπλωματική μας Ιστορία διδάσκει ότι Έλληνας πρέσβης παρακάθεται σε δείπνο, όπου του προσφέρεται η γνωστή μακεδονική σαλάτα:
- «Un peu de macedoine, Monsieur l' ambassadeur;».
- «Toute la Macedoine, mon enfant!».
* Ο κ. Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
