«Κρήτη, γενέτειρα αξιών!»... Πάνω σ' αυτό το σύνθημα οικοδομούμε την προώθηση ενός σύγχρονου διατροφικού μοντέλου, του οποίου οι ρίζες χρονικά ξεκινούν εδώ και έξι χιλιετηρίδες.
Της Θεανώς Βρέντζου-Σκορδαλάκη*
Η Κρήτη αποτελεί ένα διαπολιτισμικό και διαπολιτιστικό σταυροδρόμι, πάνω στο οποίο δέθηκαν με αρμονία οι διατροφικές συνήθειες των Κρητικών με τις επιδράσεις που δέχτηκαν κατά τη μακραίωνη ιστορία τους, δημιουργώντας μια διαχρονική, διατροφική σύνθεση, η οποία σήμερα είναι γνωστή ως "κρητική διατροφή".
Αναμφισβήτητα η βάση της κρητικής διατροφής είναι το ελαιόλαδο, ακολουθώντας, χωρίς να υστερούν, όλα τα άλλα προϊόντα και τρόφιμα που παράγει η μάνα κρητική γη.
Ο Κρητικός, από τα πρώτα χρόνια της παρουσίας του στο νησί, επένδυσε στην ελαιοκαλλιέργεια με μεράκι και σεβασμό στην παράδοση, παράγοντας ένα προϊόν εξαιρετικά υψηλής ποιότητας, το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο Κρήτης. Η ποιοτική του ανωτερότητα έχει αποδειχθεί και τεκμηριωθεί με πλήθος επιστημονικών μελετών.
Είναι γεγονός ότι οι δράσεις προβολής που σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν στο παρελθόν, καθώς και τα εμπορικά τους αποτελέσματα, δεν έπεισαν ότι οι μέθοδοι προώθησης και ανάδειξης των τοπικών μας προϊόντων ήταν οι πλέον ενδεδειγμένες και αποτελεσματικές. Δε θα σταθούμε, όμως, εδώ.
Αυτό που έλειπε τόσα χρόνια ήταν ένας στρατηγικός ευέλικτος σχεδιασμός, μελετημένος από ανθρώπους με πολυετή εμπειρία στις αρχές του σύγχρονου management της αγοράς, ο οποίος να αποτελεί όχι το μονόδρομο, αλλά να δίδει τις κατευθυντήριες γραμμές για την προώθηση των τοπικών προϊόντων μας, αναδεικνύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τόσο των προϊόντων όσο και των παραγωγών μέσα στο πλαίσιο που ορίζει το πρότυπο της "κρητικής διατροφής". Αυτό αποτελεί ένα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του κρητικού ελαιολάδου. Δεν προωθούμε ένα μόνο μεμονωμένο προϊόν, προωθούμε ένα θεμελιώδες συστατικό της κρητικής διατροφής, αναδεικνύοντας το υγιεινό προφίλ του, την πολυχρηστικότητά του και κυρίως τη δυνατότητα υιοθέτησής του σε διαφορετικά διατροφικά περιβάλλοντα.
Σήμερα ο σύγχρονος καταναλωτής παρουσιάζει μια έντονη δυσπιστία απέναντι στα τρόφιμα. Δεν έχει πειστεί 100% για την αγνότητά τους και τη γνησιότητα της προέλευσής τους.
Οι μέχρι σήμερα ακολουθούμενες μεθοδεύσεις στον τομέα του ελαιολάδου, η εξαπάτηση του καταναλωτή όσον αφορά την προέλευση και κυρίως η σύγχυση στην οποία έχει περιέλθει για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου καλλιέργησαν ένα έντονο κλίμα αμφισβήτησης. Αυτό το νέο διαμορφούμενο καταναλωτικό περιβάλλον οδήγησε το σύγχρονο καταναλωτή να αναζητά και να επιζητά το πραγματικά αγνό, το πραγματικά έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, το οποίο πλέον θεωρεί και έχει πειστεί ότι αποτελεί απαραίτητο συστατικό υγιεινής διατροφής.
Σ' αυτό το αποδεδειγμένα μοναδικό προϊόν, του οποίου την ποιοτική ανωτερότητα γνωρίζει πάρα πολύ καλά όλος ο εμπορικός κόσμος, έχει επενδύσει, εκμεταλλευόμενος τη φήμη του, την παραδοσιακή του επεξεργασία, την ποιοτική του σταθερότητα και κυρίως την αυθεντικότητα της προέλευσής του.
Σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία της Περιφέρειας Κρήτης, το 70% και πλέον εξάγεται χύμα και μόλις το 10-20% εμφιαλώνεται, ενώ το υπόλοιπο ιδιοκαταναλώνεται ή εμπορεύεται από τους ίδιους τους παραγωγούς.
Η χύμα διάθεση του κρητικού ελαιολάδου και η τυποποίησή του από εταιρείες του εξωτερικού, οι οποίες για λόγους μεγιστοποίησης του κέρδους τους αναμειγνύουν διαφορετικές ποιότητες ελαιολάδου αναμφιβόλου ποιότητας από διαφορετικές ελαιοπαραγωγές περιοχές, αφενός μεν του στερούν ένα συγκριτικό πλεονέκτημα που σχετίζεται άμεσα με την ταυτότητα της προέλευσής του και αφετέρου δημιουργούν σύγχυση στον καταναλωτή όσον αφορά τα οργανοληπτικά του χαρακτηριστικά του κρητικού ελαιολάδου.
Ποιο είναι το αντίδοτο σ' όλη αυτή την πολυδαίδαλη και κακόβουλη εμπορική εκμετάλλευση;
Σήμερα, μετά από μια πολυεπίπεδη ενεργή παρουσία στον τομέα της προβολής των τοπικών προϊόντων, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε την αποτελεσματικότητα του εγχειρήματός μας για την πιστοποίηση των προϊόντων με το περιφερειακό σήμα "Κρήτη". Σ' όλες τις πρωτοβουλίες προώθησης που έχουμε αναλάβει αποδεικνύεται ότι ο παγκόσμιος καταναλωτής εμπιστεύεται το κρητικό ελαιόλαδο, εμπιστεύεται τη γνησιότητα της προέλευσης όταν πιστοποιείται από ένα περιφερειακό σήμα "ΚΡΗΤΗ" με την εγγύηση της Περιφέρειας Κρήτης.
Αυτό αποδείχθηκε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στις δράσεις προώθησης και προβολής που πραγματοποιήσαμε, προσκαλεσμένοι της τοπικής κυβέρνησης της Taiwan, όπου παρουσιάσαμε τόσο στην 24η Διεθνή Έκθεση της Taipei (Taiwan), όσο και σε forum επιχειρηματιών τα κρητικά προϊόντα και τον εξαγωγικό τους προορισμό. Μέσα από τις πολυάριθμες επαφές, αναδείχθηκε η εμπιστοσύνη των εισαγωγέων της ανατολικής Ασίας προς το κρητικό ελαιόλαδο και ιδιαίτερα προς αυτό που εγγυάται την προέλευσή του. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πρόβαλαν την εξωστρέφεια της Περιφέρειας Κρήτης.
Η προσπάθεια αυτή έχει συνέχεια, αφού αρκετές εταιρείες εξέφρασαν ήδη το ενδιαφέρον τους να προσκαλέσουν την Περιφέρεια Κρήτης για περαιτέρω προβολή των κρητικών προϊόντων και συνεργασία.
Σήμερα αποκαλύφθηκε και δικάζεται στην Ιταλία το σκάνδαλο ότι ευρωπαϊκές εταιρείες διακίνησης και τυποποίησης ελαιολάδου διοχετεύουν στην παγκόσμια αγορά ελαιόλαδα αγνώστου προελεύσεως, παρόλο που στην ετικέτα αναγράφονταν η χώρα προέλευσης και η κατηγορία εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο, χωρίς όμως αυτά να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Το γεγονός αυτό έχει κάνει το γύρο του κόσμου.
Για μας αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία το πιστοποιημένο κρητικό ελαιόλαδο να κερδίσει μέρος της αγοράς. Πρέπει να σταματήσουμε επιτέλους να "δωρίζουμε" χύμα στους ανταγωνιστές μας τον πλούτο μας, το εξαιρετικά παρθένο κρητικό ελαιόλαδο, επιτρέποντάς τους να αισχροκερδούν πάνω στο όνομά μας.
Έχουμε δώσει σημαντικές μάχες στον τομέα αυτό.
Με δική μας πρωτοβουλία καταγγείλαμε την πώληση χύμα "Κρητικού" ελαιόλαδου από μεγάλη αλυσίδα τροφίμων, ενεργοποιώντας όλους τους εμπλεκόμενους ελεγκτικούς μηχανισμούς στο Βέλγιο.
Με παρεμβάσεις μας στο ευρωπαϊκό δίκτυο AREPO αναδείξαμε το διαχρονικό πρόβλημα και συγκρουστήκαμε για τις μεθοδεύσεις οικειοποίησης του κρητικού ελαιολάδου στην ταμπέλα πολλών ευρωπαϊκών εταιρειών, χωρίς να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.
Συνεργαστήκαμε με εκπροσώπους ευρωπαϊκών περιφερειών για τη σημαντικότητα των περιφερειακών σημάτων προέλευσης και την ασπίδα προστασίας που προσφέρουν στις τοπικές παραγωγές.
Εισηγηθήκαμε στο Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, μετά από προσπάθειες μηνών, τη δημιουργία νομικού πλαισίου για την κατοχύρωση της οικοτεχνίας και τη στήριξη της πιστοποίησης των προϊόντων των μικρών παραγωγών και της επιτόπιας μεταποίησης, επιδιώκοντας νέες ευκαιρίες ενίσχυσης και συμπλήρωσης των εισοδημάτων των μικρών παραγωγών, που αναφέρεται στην εφαρμογή του Ν. 4235/2014, άρθρ. 56.
Αυτές είναι μερικές από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες που έχουμε αναλάβει στον τομέα του ελαιολάδου και που, αξιολογώντας τις, σχεδιάζουμε τις μελλοντικές μας δράσεις.
Η προώθηση του κρητικού ελαιόλαδου απαιτεί ενεργή συμμετοχή, απαιτεί επαγρύπνηση.
Η προσπάθεια αυτή δεν είναι προσπάθεια ατομική, είναι συλλογική και διαχρονική. Εμείς, από την πλευρά μας, συνεχίζουμε να:
- Διευρύνουμε τις συνεργασίες μας για την πιστοποίηση της προέλευσης της τοπικής παραγωγής με το σήμα "ΚΡΗΤΗ",
- Εντείνουμε τις προσπάθειές μας για την καθιέρωση του τυποποιημένου κρητικού ελαιόλαδου και στο πιο μικρό κατάστημα εστίασης της Κρήτης,
- Υλοποιούμε το εξωστρεφή σχεδιασμό μας με συνεχείς δράσεις προώθησης και προβολής της κρητικής διατροφής.
- Προχωρούμε τη σύνταξη φακέλων για την ένταξη στον ευρωπαϊκό κατάλογο ΠΟΠ, ΠΓΕ και ΕΠΙΠ νέων προϊόντων της Κρήτης.
- Προχωρούμε με μεθοδικότητα και οργάνωση. Είμαστε πιστοί στον προσανατολισμό μας ότι: «Προστατεύοντας την ταυτότητα της αγροτικής μας παραγωγής, προστατεύουμε το μέλλον των παραγωγών μας!».
* Η κ. Βρέντζου-Σκορδαλάκη είναι αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας, Κτηνιατρικής και Αλιείας.
