Επιστήμονες στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέπτυξαν ένα πρωτοποριακό εμβόλιο, σχεδιασμένο να ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα και να στοχεύει τα καρκινικά κύτταρα σε ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο του νεφρού. Η κλινική δοκιμή φάσης 1, που διεξήχθη στο Κέντρο Καρκίνου του Πανεπιστημίου Γιέιλ, έδειξε ενθαρρυντικά αποτελέσματα, με τους ασθενείς να παρουσιάζουν ισχυρές αντικαρκινικές ανοσολογικές αποκρίσεις και να παραμένουν απαλλαγμένοι από τον καρκίνο για περίπου τρία χρόνια μετά τη θεραπεία.
Τα αποτελέσματα της κλινικής δοκιμής
Στη μελέτη συμμετείχαν εννέα ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με καρκίνωμα των νεφρικών κυττάρων (ccRCC) σταδίου 3 και 4, μια μορφή καρκίνου με υψηλή θνησιμότητα, καθώς το 85-90% των ασθενών δεν επιβιώνουν μακροπρόθεσμα.
Η δοκιμή αξιολόγησε την ασφάλεια και την ανοσολογική ανταπόκριση του εμβολίου. Οι ασθενείς έλαβαν επτά συνολικά δόσεις, εκ των οποίων πέντε κατά την αρχική φάση και δύο ως αναμνηστικές.
- Τέσσερις ασθενείς έλαβαν μόνο το εμβόλιο.
- Πέντε ασθενείς έλαβαν το εμβόλιο σε συνδυασμό με χαμηλές δόσεις ipilimumab, ενός φαρμάκου ανοσοθεραπείας, προκειμένου να αξιολογηθεί η ενίσχυση της ανοσολογικής απόκρισης.
Όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν ανοσολογική αντίδραση, με το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίζει έως και το 65% των μεταλλάξεων στους όγκους.
Ο μηχανισμός δράσης του εμβολίου
Το εμβόλιο λειτουργεί χρησιμοποιώντας εξατομικευμένα νεοαντιγόνα, δηλαδή μικρά πρωτεϊνικά τμήματα που αναγνωρίζουν τις μοναδικές μεταλλάξεις στον όγκο κάθε ασθενούς.
- Ανάλυση του γενετικού προφίλ του όγκου – Οι ερευνητές ταυτοποιούν τις ειδικές πρωτεΐνες που διαφοροποιούν τα καρκινικά από τα υγιή κύτταρα.
- Κατασκευή εξατομικευμένων πεπτιδίων – Δημιουργούνται πεπτίδια που ενεργοποιούν τα Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού, ώστε να στοχεύσουν επιλεκτικά τον καρκίνο.
- Χορήγηση του εμβολίου – Το εμβόλιο εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να ανιχνεύει και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα.
Επόμενα βήματα και νέες κλινικές δοκιμές
Οι ερευνητές υπογραμμίζουν ότι απαιτούνται μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές για την οριστική επιβεβαίωση της αποτελεσματικότητας του εμβολίου.
- Στη φάση 2, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη, το εμβόλιο χορηγείται σε συνδυασμό με τη στοχευμένη θεραπεία pembrolizumab (Keytruda), η οποία έχει δείξει θετικά αποτελέσματα στον καρκίνο του νεφρού.
Καρκίνωμα των νεφρικών κυττάρων: Μια επιθετική μορφή καρκίνου
Ο καρκίνος των νεφρών είναι ένας από τους 10 πιο συχνούς τύπους καρκίνου παγκοσμίως, με τα υψηλότερα ποσοστά να καταγράφονται σε χώρες της Δύσης και σε άνδρες.
Παράγοντες κινδύνου:
- Προχωρημένη ηλικία
- Κάπνισμα
- Παχυσαρκία
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου
Αυξανόμενη συχνότητα:
- Το 1975 εντοπίζονταν 6,82 νέα περιστατικά ανά 100.000 πληθυσμού.
- Το 2022, το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε στις 15,75 περιπτώσεις ανά 100.000.
Η αύξηση αυτή αποδίδεται στην βελτίωση των διαγνωστικών τεχνικών, την ευαισθητοποίηση του κοινού, αλλά και στην αλλαγή του τρόπου ζωής.
