Ο δημοσιογράφος Κωστής Παπαγεωργίου παρουσιάζει την εκπληκτική ιστορία της ίδρυσης της μονής και την πορεία της μέσα στους αιώνες. Στην άγρια μοναξιά των σπηλαίων της Μονής Κουδουμά πολλοί ερημίτες και ασκητές αναζήτησαν την ψυχική γαλήνη με την προσευχή και τη νηστεία, όπως ο Άγιος Κοσμάς ο Ερημίτης και οι Όσιοι αδελφοί Παρθένιος και Ευμένιος.
Η Μονή Κουδουμά βρίσκεται στην έξοδο του φαραγγιού «Καταρράκτης» στα Αστερούσια όρη, 80 χλμ. νότια του Ηρακλείου και μόλις 40 μ. από την πανέμορφη παραλία του Κουδουμά. Η Μονή είναι από τις πλέον απομονωμένες μονές της Κρήτης καθώς η πρόσβαση από το Ηράκλειο απαιτεί 2,5 ώρες και πραγματοποιείται από χωματόδρομο που ξεκινάει από το χωριό Στέρνες (πρόσβαση από το Χάρακα).
Κατά την κατάβαση με το αυτοκίνητο αντικρίζει κανείς την μαγευτική θέα της θάλασσας και στην πορεία εντοπίζει το πευκόδασος του Κουδουμά.
Στη Μονή Κουδουμά υπάρχει η εικόνα της Παναγίας του Κύκκου ή Παναγίας της Δεξιοκρατούσας, που εντοπίστηκε στο κονάκι του Αλή Πασά και την δώρισε στο μοναστήρι η Ελένη Σκανδαλάκη το 1957. Επιπρόσθετα, σε παρεκκλήσι φυλάσσεται η εικόνα της Υπαπαντής που έχει συνδεθεί με θαύμα το 1940.
Το όνομα «Κουδουμάς» ενδεχομένως προέρχεται από τον αρχικό ιδρυτή της μονής αν και υπάρχει θεωρία που αναφέρει πως οφείλεται στο φυτό κουδουμαλιά.
Οι μοναχοί, φιλόξενοι και πάντα πρόθυμοι να προσφέρουν κατάλυμα για το βράδυ σε όποιον το επιθυμεί. Δεν είναι λίγοι οι ντόπιοι που επιλέγουν τη Μονή Κουδουμά για να περάσουν ολόκληρο το καλοκαίρι τους με τις βασικές ανέσεις που προσφέρονται στα δωμάτια της μονής.
Σήμερα, η Ιερά Ανδρώα κοινοβιακή Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Κουδουμά, συνεχίζει την παράδοση των Οσίων κτιτόρων της, Παρθενίου και Ευγενίου.