Η 16η Ιουνίου παγκοσμίως είναι αφιερωμένη στις θαλάσσιες χελώνες. Η Κρήτη ήταν και συνεχίζει να είναι ένα σημείο ενδιαφέροντος γι’ αυτά τα αρχαία πλάσματα, αφού κάθε χρόνο οι παραλίες των Χανίων, του Ρεθύμνου και ο κόλπος της Μεσαράς μετρούν εκατοντάδες φωλιές, με χιλιάδες να παρατηρούνται στις υπόλοιπες παραλίες της ελληνικής επικράτειας.
Γι’ αυτά τα νούμερα και την προστασία βεβαίως των χελωνών “ευθύνονται” οι εθελοντές του “Αρχέλων”. Ο Σύλλογος για την Προστασία της Θαλάσσιας Χελώνας γιορτάζει και φέτος την ημέρα αυτή και κάθε άλλη μέρα, καθώς τα μέλη του διασφαλίζουν την επιβίωση του είδους Καρέττα-Καρέττα, το οποίο εδώ και 40 χρόνια είναι σε κίνδυνο εξαφάνισης.
Καθώς τα κλιμάκια των εθελοντών βρίσκονται ήδη στην Κρήτη και όλη την υπόλοιπη Ελλάδα για μία ακόμη καλοκαιρινή περίοδο, ώστε να προστατεύσουν τις εύθραυστες φωλιές, να περιθάλψουν τα ζώα που χρειάζονται βοήθεια και να ενημερώσουν τουρίστες και κατοίκους για το πώς να έχουν ένα όμορφο καλοκαίρι στις παραλίες χωρίς να επηρεάσουν τη σημαντικότατη περίοδο ωοτοκίας, που είναι αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη, παράλληλα καταγράφουν την εξέλιξη του είδους. Ο “Αρχέλων” ξεκίνησε την προσπάθεια καταγραφής των περιστατικών που νεκρές χελώνες ξεβράζονται στις ελληνικές ακτές από το 1992, ιδρύοντας το Εθνικό Δίκτυο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών.
Σύμφωνα με τον σύλλογο, κάθε χρόνο φτάνουν στον “Αρχέλων” τηλεφωνήματα, μηνύματα πολιτών, καθώς και τα “Δελτία Εκθαλάσσωσης” από τις κατά τόπους λιμενικές Αρχές όλης της χώρας. Το 2024 κατέγραψαν με αυτόν τον τρόπο 1.044 νεκρές χελώνες στις ελληνικές ακτές, ενώ ήδη στα μισά της χρονιάς του 2025 έχουν καταγράψει 481 περιστατικά εκβρασμών.
Ήδη 481 “χαμένες” χελώνες για το 2025
Οι άνθρωποι του “Αρχέλων” εξετάζουν συστηματικά κάθε περίπτωση εκβρασμού, με σκοπό την αξιολόγηση των απειλών που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες χελώνες σε κάθε περιοχή. Αυτές οι καταγραφές, χρόνο με τον χρόνο, αποκαλύπτουν ότι οι αιτίες θανάτου των χελωνών σχετίζονται κυρίως με τις τυχαίες “εμπλοκές” με τα δίχτυα των ψαράδων, την κατάποση πλαστικού και διόλου παραδόξως τη σύγκρουση με ταχύπλοα σκάφη αναψυχής.
Μέσα από αυτό το πλέγμα επικοινωνίας που έχει δημιουργήσει ο “Αρχέλων”, ενεργοποιείται το Δίκτυο Διάσωσης σε περίπτωση που αναφερθούν τραυματισμένες ή άρρωστες χελώνες. Σε συνεργασία με τους πολίτες και τις κατά τόπους λιμενικές Αρχές, τα ζώα που χρειάζονται περίθαλψη μεταφέρονται στο Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών που έχει στήσει ο “Αρχέλων” στη Γλυφάδα Αττικής από το 1994. Εκεί, το προσωπικό και οι εκπαιδευμένοι εθελοντές παρέχουν φροντίδα και περίθαλψη στα ζώα μέχρι την επιτυχή ανάρρωσή τους και την επιστροφή τους στη θάλασσα. Σε αυτή τη διαδικασία περίθαλψης, ένα από τα σημαντικότερα κομμάτια είναι η επικοινωνία με τους πολίτες. Η έγκαιρη παρέμβασή τους, όπως αναφέρει, ο σύλλογος έχει ήδη σώσει δεκάδες ζωές.
Η παρέμβαση από τους πολίτες σώζει ζωές
Στο πρώτο εξάμηνο του 2025, σύμφωνα τον “Αρχέλων”, το Κέντρο Διάσωσης έχει ήδη δεχτεί συνολικά 15 τραυματισμένες και άρρωστες χελώνες, είναι δηλαδή στο μισό των “αφίξεων” που δέχεται κάθε χρόνο κατά προσέγγιση. Το θετικό βέβαια είναι πως η ελληνική κοινότητα χρόνο με τον χρόνο ευαισθητοποιείται όλο και περισσότερο για τις θαλάσσιες χελώνες.
Σύμφωνα πάντα με τον σύλλογο, οι δυνάμεις του έχουν ενισχυθεί με 39 εθελοντές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίοι θα συμβάλουν στο έργο των ήδη 100 εν ενεργεία εθελοντών του Κέντρου Διάσωσης. Παράλληλα οι πολίτες φαίνεται να έχουν αρχίσει ήδη τις υιοθεσίες θαλάσσιων χελωνών, υποστηρίζοντας κατ’ επέκταση το έργο του συλλόγου, αφού μονάχα τον πρώτο μήνα της καλοκαιρινής σεζόν ο “Αρχέλων” μέτρησε 140 συμβολικές υιοθεσίες θαλάσσιων χελωνών από ευαισθητοποιημένους επισκέπτες.
Έμπρακτη αγάπη για τη φύση - Κάθε μικρή κίνηση κάνει τη διαφορά
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά για την ημέρα η διευθύντρια του “Αρχέλων” κ. Δάφνη Μαυρογιώργου, «σε αυτήν την Παγκόσμια Ημέρα Θαλάσσιας Χελώνας, αισθανόμαστε βαθιά ευγνωμοσύνη για την ανιδιοτελή προσφορά και την αφοσίωση όλων όσων στέκονται στο πλευρό μας». Η ίδια συμπλήρωσε: «Η δική τους αγάπη για τη φύση και η έμπρακτη υποστήριξή τους μας δίνουν τη δύναμη να συνεχίζουμε το έργο μας με την ίδια αφοσίωση. Η προστασία των θαλάσσιων χελωνών είναι μία συλλογική προσπάθεια, και κάθε μία ενέργεια, μικρή ή μεγάλη, κάνει τη διαφορά».
Η κ. Μαυρογιώργου απεύθυνε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» σε κάθε άνθρωπο που προσέχει τις χελώνες, είτε με οικονομική υποστήριξη προς τον σύλλογο είτε με τις πράξεις του, καθώς, όπως είπε, «δείχνουν έμπρακτα πως οι άνθρωποι μπορούν να συνυπάρξουν στις ίδιες παραλίες με τις χελώνες, χωρίς αυτές να κινδυνεύουν».
