Το πιο σημαντικό νέο των ημερών ήταν η ανακοίνωση της Eurostat, που αναφέρει ότι η αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα το 2023 μειώθηκε κατά 16%. Αποτελεί σίγουρα το πιο ηχηρό “καµπανάκι” των επιπτώσεων που έχει προκαλέσει η κλιματική κρίση, η οποία φαίνεται να απειλεί να... τινάξει στον αέρα αγροτικές περιοχές όπως την Ιεράπετρα.
Στην Ιεράπετρα και σε όλη την ανατολική Κρήτη γνωρίζουν τα τελευταία 30 χρόνια ότι η περιοχή βρίσκεται στο “κόκκινο” της κλιματικής αλλαγής και της ερημοποίησης. Κάποιοι από τους αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού είχαν προετοιμάσει τις λύσεις που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν με ορθολογικό τρόπο τα προβλήματα της κλιματικής κρίσης. Αλλά η προσπάθειά τους και οι μελέτες που είχαν ξεκινήσει ή ολοκληρώσει έμειναν μόνο μελέτες.
Για όλα αυτά που είχαν γίνει σε προγενέστερο χρόνο μάς μίλησε στη συνέντευξη που μας παραχώρησε ο τέως νομάρχης Λασιθίου και τέως δήμαρχος Ιεράπετρας κ. Σήφης Αναστασάκης.
* Η Ιεράπετρα με το ξηροθερμικό της κλίμα είχε πάντα λίγες βροχοπτώσεις και αυξημένες ανάγκες σε νερό ύδρευσης και άρδευσης. Για τον λόγο αυτό είχε ξεκινήσει μια μεγάλη προσπάθεια από παλιά και από την τότε Νομαρχιακή και την Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, από το ΥΠΕΧΩΔΕ αλλά και από το ΥΠΑΑΤ, προκειμένου να βρεθούν οι απαιτούμενες ποσότητες νερού. Τι απ’ όλα αυτά που σχεδιάστηκαν και μελετήθηκαν επί των ημερών κ. Αναστασάκη προχώρησε και ποια η τύχη τους σήμερα;
«Είχαμε τότε έναν αξιόλογο γεωλόγο στη Νομαρχία Λασιθίου, τον κ. Στέφανο Καραχάλιο, που ασχολούταν πολύ σοβαρά με τα θέματα του νερού και βοήθησε πάρα πολύ προς την κατεύθυνση του να βρεθούν λύσεις στην αντιμετώπιση της λειψυδρίας. Κάναμε πολλές προγραμματικές συμβάσεις κυρίως με το ΙΓΜΕ και με τη ΔΕΗ, που είχε μεγάλη εμπειρία στην κατασκευή μικρών φραγμάτων, και προχωρήσαμε μια σειρά από μελέτες για μικρά φράγματα και λιμνοδεξαμενές σε όλο τον νομό Λασιθίου.
Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε από το 1999 με νομάρχη τον Γιάννη Παπατσάκωνα. Επειδή και τότε δεν υπήρχαν πολλά χρήματα, είχε ψηφίσει το Νομαρχιακό Συμβούλιο Λασιθίου έναν ανταποδοτικό πόρο και τα χρήματα που εξοικονομήσαμε από αυτόν τον πόρο, γύρω στο 1,5 εκατομμύριο, τα διαθέσαμε για να γίνουν μελέτες μικρών φραγμάτων και λιμνοδεξαμενών. Κάναμε μελέτες για 7 μικρά φράγματα σε όλο τον νομό Λασιθίου. Το μικρό φράγμα του Αγίου Ιωάννου είχε μελετηθεί για να συγκεντρώνει 1.700.000 κυβικά μέτρα νερού, που τώρα πάει στη θάλασσα. Η λιμνοδεξαμενή στη Λάπαθο γύρω στις 550.000 κυβικά, η λιμνοδεξαμενή των Τσικαλαριών περίπου 400.0000 κυβικά και η λιμνοδεξαμενή των Σχοινοκαψάλων πάνω από 600.000 κυβικά, καθώς και το φράγμα στις Χοχλακιές. Είχαμε βάλει στον προγραμματισμό μας και άλλα δύο μικρά φράγματα, στο Καθαρό και στη Φουρνή.
«Τότε είχαμε αναθέσει επίσης μια μεγάλη μελέτη διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού στο γραφείο του κ. Παυλάκη στα Χανιά και αφορούσε την ύδρευση και την άρδευση του νότιου τμήματος του νομού Λασιθίου με επίκεντρο την Ιεράπετρα»
Σήφης Αναστασάκης
Απ’ όλα αυτά τώρα έχουν δημοπρατηθεί μέσω ΣΔΙΤ το φράγμα του Αγίου Ιωάννη Ιεράπετρας και η λιμνοδεξαμενή των Χοχλακιών Σητείας, καθώς και τα δίκτυα διανομής του νερού. Όλα τα άλλα μικρά φράγματα και οι λιμνοδεξαμενές έχουν παραμείνει σε εκκρεμότητα. Για όλα αυτά τα μικρά φράγματα είχαν γίνει μια σειρά μελέτες, σκοπιμότητας, τοπογραφικές, περιβαλλοντικές κ.λπ. Όλες αυτές οι μελέτες είχαν προχωρήσει πάρα πολύ και μας είχαν κοστίσει πολλά χρήματα.
Αυτές οι μελέτες που μας παραδόθηκαν τότε στη Νομαρχία Λασιθίου προφανώς και υπάρχουν στα αρχεία που έχουν μείνει εκεί. Αν τις αναζητήσει κάποιος και αν δυσκολεύεται να τις βρει είμαι στη διάθεσή του να βοηθήσω για να τις αξιοποιήσουμε. Έχω κρατήσει κάποιο μικρό αρχείο, αλλά οι μελέτες υπάρχουν στην παλιά Νομαρχία Λασιθίου. Μας είχαν παραδοθεί τότε σε έντυπη μορφή και αυτοί οι φάκελοι αρχειοθετούνται. Μάλιστα, κάποιες από αυτές τις μελέτες τις είχαμε στείλει και στα υπουργεία ΥΠΕΧΩΔΕ και ΥΠΑΑΤ για να τις ολοκληρώσουν, δεδομένου ότι τότε η αρμοδιότητα για την εκπόνηση τέτοιων μελετών δεν ανήκε ούτε στις Νομαρχίες ούτε στους Δήμους».
* Πέρα από αυτές τις μελέτες, το 2010 είχατε αναθέσει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο μια μελέτη για έναν υπόγειο ταμιευτήρα (διάφραγμα) στη λεκάνη του Μυρτιανού ποταμού, η οποία ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε το 2017. Τι έγινε με αυτή τη μελέτη;
«Ήταν ένα πάρα πολύ έξυπνο έργο και θα μας εξασφάλιζε 2.500.000 κυβικά, αλλά η απόδοση του ταμιευτήρα αυτού θα ήταν πολύ μεγαλύτερη, αφού υπήρχε συνεχής ροή νερού από τα υψηλότερα σημεία πάνω από τον Μύρτο. Ήταν ένα έργο φιλοπεριβαλλοντικό, που δεν είχε καθόλου εξάτμιση αφού θα ήταν κάτω από τη γη. Αυτή η μελέτη υπάρχει και με μια μικρή επικαιροποίηση μπορεί να υλοποιηθεί. Το έργο τότε κόστιζε πολύ λίγα χρήματα και η ωφέλειά του θα ήταν πολύ μεγάλη. Είχαμε, επίσης, αναθέσει μια μελέτη για την αφαλάτωση του υφάλμυρου νερού της Μαλαύρας Καβουσίου και είχαμε προχωρήσει στη σύνταξη τευχών δημοπράτησης και τεχνικών προδιαγραφών. Όλες αυτές οι μελέτες βρίσκονται στα αρχεία της πρώην Νομαρχίας Λασιθίου και θα πρέπει κάποια στιγμή να αξιοποιηθούν γιατί το πρόβλημα της ξηρασίας δε θα λυθεί μόνο με ευχολόγια. Για όλα αυτά έχουν ξοδευτεί και πολλά χρήματα και πολύς κόπος».
* Οφείλω να ομολογήσω ότι οι συνθήκες οι σημερινές είναι δυσκολότερες, διότι τουλάχιστον στην εποχή σας η Νομαρχία είχε υπηρεσίες με προσωπικό και με δυνατότητες που σήμερα δεν υπάρχουν, έτσι δεν είναι;
«Τώρα έχει φύγει ένας μεγάλος αριθμός υπαλλήλων και δεν έχουν αναπληρωθεί. Τότε η Νομαρχία είχε τον δικό της προϋπολογισμό και το Νομαρχιακό Συμβούλιο μπορούσε να δράσει τελείως διαφορετικά. Σε κάθε περίπτωση, όμως, όλη αυτή η σπουδαία δουλειά που είχε γίνει τότε θα πρέπει να αξιοποιηθεί. Τότε είχαμε αναθέσει, επίσης, μια μεγάλη μελέτη διαχείρισης του υδάτινου δυναμικού στο γραφείο του κ. Παυλάκη στα Χανιά και αφορούσε την ύδρευση και την άρδευση του νότιου τμήματος του νομού Λασιθίου, με επίκεντρο την Ιεράπετρα. Από την περιοχή της Ρίζας, στα όρια του νομού Λασιθίου με τη Βιάννο, μέχρι ανατολικά την κοινότητα των Λιθινών Σητείας. Με τη μελέτη αυτή, αν εντασσόταν σε κάποιο πρόγραμμα και τελείωναν τα έργα που προέβλεπε, θα μπορούσαμε να αρδεύουμε 128.0000 στρέμματα καλλιεργειών, ενώ σήμερα σε αυτήν την περιοχή έχουμε 80.000 στρέμματα ημιαρδευόμενα. Θα μπορούσε να εξυπηρετήσει έναν πληθυσμό περίπου 70.000 κατοίκων. Το νότιο Λασίθι αξίζει ένα τέτοιο μεγάλο έργο, καθώς αντίστοιχα έργα έχουν γίνει στους υπόλοιπους νομούς της Κρήτης. Θα πρέπει να το αναδείξουμε και να το διεκδικήσουμε για την περιοχή της Ιεράπετρας.
Η μεγάλη μελέτη Παυλάκη περιλάμβανε όλα τα σχετικά έργα που είχαν μελετηθεί εκείνη την εποχή, καθώς και εκείνα που ήταν απαραίτητα προκειμένου να βρεθούν τα απαιτούμενα νερά για να αρδευτεί και να υδρευθεί όλη αυτή η περιοχή από τα όρια της Βιάννου μέχρι τη Σητεία. Τα νερά που χρειαζόταν αυτή η περιοχή ετησίως ήταν περίπου 65,5 εκατομμύρια κυβικά και η μελέτη είχε δείξει από πού θα τα συγκεντρώναμε, με έναν καλό προγραμματισμό έργων που ήταν ώριμα και άλλα που θα τα μελετούσαμε. Αυτή η μελέτη παραδόθηκε νομίζω το 2008 και έχει το πλεονέκτημα ότι μπορεί να υλοποιηθεί τμηματικά. Το κόστος όλων των έργων που περιλάμβανε η μελέτη Παυλάκη ήταν τότε στα 200 εκατομμύρια ευρώ».
* Μέχρι το 2027 θα έρθουν στην Ελλάδα για έργα γύρω στα 100 δισ. ευρώ. Τέτοια χρήματα, όπως αυτά που προβλέπονται από το Ταμείο Ανάκαμψης στην εποχή μας, υπήρχαν και για τον νομό Λασιθίου;
«Σε αυτά τα έργα την ευθύνη της υλοποίησής τους έχει το κεντρικό κράτος. Το ΥΠΕΧΩΔΕ, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και το Εσωτερικών, αφού υπάρχει σε αυτά και η ύδρευση. Για την ένταξη αυτών των έργων χρειάζεται απαραίτητα πολιτική βούληση και πίεση απ’ όλους τους τοπικούς φορείς.
Σε αυτό το ζήτημα, αλλά και σε πολλά άλλα ο νομός Λασιθίου είναι αδικημένος. Το ίδιο έγινε και με το έργο του ΒΟΑΚ. Ενώ τα χρήματα έχουν εξασφαλιστεί και φτάνουν για την κατασκευή του ΒΟΑΚ από τα Χανιά μέχρι τη Σητεία, τελικά η χρηματοδότηση του τμήματος του ΒΟΑΚ στο Λασίθι φτάνει μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, ενώ το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο καλύπτονται 100%, ο νομός Χανίων με τα 30 χλμ. του Καστελίου καλύπτεται πάνω από 100%. Στον νομό Λασιθίου, που ο ΒΟΑΚ είναι 98 χλμ. μέχρι τη Σητεία, μας έβαλαν μόνο το τμήμα από την Τάρμαρο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, μήκους 28 χιλιομέτρων, δηλαδή σε ποσοστό 28,5%. Αυτή είναι μια τεράστια αδικία για τον νομό Λασιθίου και θα πρέπει να αναδειχθεί απ’ όλους τους παράγοντες του νομού μας... Το ίδιο έγινε και με τις πανεπιστημιακές σχολές. Δυστυχώς, η φωνή του ν. Λασιθίου δεν ακούγεται. Βλέπω ότι ο νομός Λασιθίου και ιδιαίτερα η περιοχή της Ιεράπετρας, αντί να αναπτύσσεται, φθίνει. Ενώ η Ιεράπετρα έχει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, αυτήν την περίοδο έχει μπει σε ύφεση και παρακμή. Κάτι πρέπει να γίνει για να ξαναμπεί σε αναπτυξιακή τροχιά», κατέληξε ο κ. Σήφης Αναστασάκης, πρώην νομάρχης Λασιθίου και πρώην δήμαρχος Ιεράπετρας.
Το βιογραφικό του Σήφη Αναστασάκη
Γεννήθηκε το 1950 στον Άγιο Νικόλαο. Από το 1979 κατοικεί μόνιμα στην Ιεράπετρα. Είναι διπλωματούχος πολιτικός μηχανικός του ΑΠΘ από το 1975. Υπηρέτησε τη στρατιωτική του θητεία ως έφεδρος αξιωματικός του Μηχανικού σε διάφορες μονάδες, ασχολούμενος βασικά με την κατασκευή και επίβλεψη στρατιωτικών έργων και υπήρξε επικεφαλής κλιμακίου της 7ης ΜΟ.ΜΑ. για την κατασκευή έργων οδοποιίας στην Κρήτη.
Από το 1978 εργάστηκε στη Διεύθυνση Τεχνικών Υπηρεσιών της Νομαρχίας Λασιθίου και από το 1985 στην περιφερειακή υπηρεσία στην Ιεράπετρα, με κύριο αντικείμενο τη μελέτη και υλοποίηση έργων υποδομής του νομού.
Το 1998, έχοντας διαμορφώσει ολοκληρωμένη εικόνα και γνώση των αναπτυξιακών προβλημάτων του νομού και ιδιαίτερα της υστέρησης σε έργα υποδομής, ασχολήθηκε ενεργά με τη Δευτεροβάθμια Αυτοδιοίκηση.
Εκλέχτηκε για πρώτη φορά στη θέση του νομαρχιακού συμβούλου Λασιθίου, αναλαμβάνοντας από την έναρξη της θητείας του την ευθύνη υλοποίησης των τεχνικών έργων στον νομό ως πρόεδρος της Επιτροπής Υποδομών και Τεχνικών Έργων.
Στις εκλογές του 2002 επανεκλέχθηκε δεύτερος στη σειρά προτίμησης νομαρχιακός σύμβουλος Λασιθίου. Την περίοδο 2005-2006 διετέλεσε αντινομάρχης Τεχνικών Έργων και Υποδομών και πρόεδρος της αντίστοιχης Νομαρχιακής Επιτροπής.
Στις εκλογές του 2006 εκλέχτηκε για τρίτη φορά νομαρχιακός σύμβουλος, ερχόμενος πρώτος στη σειρά προτίμησης των Λασιθιωτών και ανέλαβε εκ νέου την ευθύνη των Τεχνικών Έργων και Υποδομών, από τη θέση του αντινομάρχη.
Μετά τον αδόκητο θάνατο του νομάρχη Λασιθίου Αντώνη Στρατάκη, το 2008, οι νομαρχιακοί σύμβουλοι της παράταξης “Λασίθι - Κοινωνία Πολιτών” τον εξέλεξαν με μεγάλη πλειοψηφία νομάρχη Λασιθίου. Καθήκοντα τα οποία άσκησε μέχρι τη λήξη του θεσμού στις 31/12/2010.
Ως νομάρχης, έθεσε ως βασικούς άξονες προτεραιότητες: Την ολοκλήρωση των έργων του Γ’ ΚΠΣ, την ανάδειξη των προβλημάτων του νομού σε κάθε επίπεδο, την ισόρροπη ανάπτυξη του Λασιθίου, με κύριο στοιχείο τον σεβασμό στο φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική παράδοση του τόπου και την έγκαιρη προετοιμασία και διεκδίκηση πόρων για την Δ’ Προγραμματική Περίοδο.
Στο πλαίσιο αυτό, ολοκληρώθηκαν έργα του Γ’ ΚΠΣ και εντάχθηκαν σημαντικά έργα στο ΠΕΠ Κρήτης.
Με την εφαρμογή του “Καλλικράτη”, ακολουθώντας την παρότρυνση συμπολιτών του, ηγήθηκε του συνδυασμού “Νέος Δήμος Ιεράπετρας - Βλέμμα στο μέλλον”, για τον Δήμο Ιεράπετρας.
Από την 1η/1/2011 ήταν δήμαρχος Ιεράπετρας έως και τις 31/8/2014.
