Γράψαμε χθες για το μέγα κατόρθωμα της κυβέρνησης Μητσοτάκη, να είναι η Ελλάδα η μόνη από τις 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου οι μισθοί τα τελευταία 6 χρόνια, αντί να ανεβαίνουν σε πραγματικές τιμές (ήτοι, αγοραστική δύναμη), μειώνονται και έχουμε φτάσει να είμαστε η τελευταία χώρα σε πραγματικούς μισθούς στην Ε.Ε. και η προτελευταία στον ΟΟΣΑ. Να το δούμε λίγο πιο... οργανωμένα όλο αυτό.
Τα νούμερα
Και καταρχάς, τα νούμερα. Οι μισθοί σε ονομαστική αξία έχουν αυξηθεί τα τελευταία έξι χρόνια. Αλλά έχουμε και υψηλό πληθωρισμό τα ίδια αυτά έξι χρόνια. Μία χρονιά γράψαμε 10% σχεδόν, μία άλλη πάνω από 5%, μετά βουλοπλέουμε στο 3% κοντά - ΠΑΝΤΑ υψηλότερα από τον μέσο όρο της Ε.Ε. Με άλλα λόγια, οι ονομαστικές αυξήσεις των μισθών δεν ήταν και... πραγματικές αυξήσεις. Για να είμαστε απολύτως ακριβείς, βάσει των στοιχείων της Eurostat (πιο επίσημο δε γίνεται, αμφισβήτηση ΚΑΜΙΑ δε χωρά), οι μισθοί στην Ελλάδα έχουν ΜΕΙΩΘΕΙ σε πραγματικές τιμές κατά 4,7% την τελευταία εξαετία. Ναι, ΜΕΙΩΘΗΚΑΝ.
Η μόνη χώρα στην Ε.Ε.
Να ξαναπούμε ότι η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. όπου οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν στην τελευταία εξαετία. Και άλλες χώρες είχαν προβλήματα και (όλες οι) άλλες χώρες αντιμετώπισαν την πανδημία και (όλες οι) άλλες χώρες είχαν υψηλό πληθωρισμό. Αλλά μόνο στην Ελλάδα κατορθώσαμε να μειώσουμε τον μισθό σε πραγματικούς όρους μέσα σε αυτήν την εξαετία. Όλες οι άλλες χώρες είχαν αυξήσεις από 0,6% έως 9%, σε πραγματικές τιμές. Με μέση αύξηση πάνω από 5,6%, τουτέστιν ελάχιστες είναι οι χώρες που έχουν μικρές αυξήσεις, από 0,6% έως 2%. Να εξηγήσουμε σύντομα τι είναι πραγματικές τιμές: Είναι η αγοραστική δύναμη του μισθού. Προκύπτει όταν από την ονομαστική αύξηση (ας πούμε, 5%) αφαιρέσουμε τον πληθωρισμό (ας πούμε 3%). Η πραγματική αύξηση στην περίπτωση αυτή είναι 2%. Ε, στις αυξήσεις στην Ελλάδα, άμα βγάλουμε τον πληθωρισμό της εξαετίας, προκύπτει ΜΕΙΩΣΗ 4,7%.
Είναι επιλογή
Βεβαίως αυτή η μείωση δεν προήλθε τυχαία, αφού και ανάπτυξη είχαμε όλα αυτά τα χρόνια και απ' όλα. Προήλθε από σαφή, στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Ας το αναλύσουμε λίγο αυτό. Με τα μνημόνια, ο στόχος ήταν (το γράφαμε και χθες) να μπούμε στον “φυσικό μας χώρο”, την τελευταία “βαλκανική” ταχύτητα της Ε.Ε. Αυτό επιτεύχθηκε μέχρι το 2019. Όταν παρέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ στη Νέα Δημοκρατία, ο ελληνικός μισθός ήταν στην 23η θέση της Ε.Ε. και το ΑΕΠ μια θέση υψηλότερα, την 22η. Έξι χρόνια μετά, οι μισθοί είναι στην 27η και τελευταία θέση και το ΑΕΠ στην 26η. Αυτό έγινε γιατί ήταν στρατηγική επιλογή της κυβέρνησης της Ν.Δ. Και υλοποιήθηκε μέσω μιας σειράς νομοθετημάτων που κατέστησαν τον εργαζόμενο όμηρο του εργοδότη, μέσω μιας πολιτικής που απαξιώνει τη μισθωτή εργασία και κυρίως μέσω πολιτικών που προωθούν ένα παραγωγικό μοντέλο που στηρίζεται αποκλειστικά σε υπηρεσίες και δραστηριότητες χαμηλής προστιθέμενης αξίας. Η επιλογή της κυβέρνησης της Ν.Δ. ήταν η Ελλάδα να γίνει μια χώρα φθηνής εργασίας, ώστε να μπορούν να θησαυρίζουν επιχειρήσεις που βασίζονται σε εργαζόμενους χαμηλής ή μηδενικής εξειδίκευσης.
Μια οικονομία για ολίγους
Αυτό το παραγωγικό μοντέλο, που έχει αναγορεύσει τον τουρισμό σε “βαριά βιομηχανία” της χώρας, πράγμα απολύτως απαράδεκτο και ατελέσφορο, είναι αυτό που μας εμποδίζει να γίνουμε μια σοβαρή, οικονομικά αναπτυγμένη χώρα. Φυσικά και οι μισθοί κατακρημνίζονται στα τάρταρα, αφού οι επιχειρήσεις που ανθούν είναι εκείνες που χρειάζονται φθηνό εργατικό δυναμικό, που να δουλεύει ατέλειωτες ώρες. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, η κυβέρνηση με αλλεπάλληλα “εργασιακά” νομοσχέδια έχει δώσει 6ήμερο, τσάμπα υπερωρίες και τώρα δίνει και το 13ωρο στους εργοδότες. Με τέτοιες ρυθμίσεις, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να δημιουργήσεις καλές θέσεις εργασίας, που θα δίνουν μισθούς με τους οποίους θα μπορεί κανείς να ζει αξιοπρεπώς. Θα δημιουργείς κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας, μισθωτής σκλαβιάς, που θα διαιωνίζουν ένα απηρχαιωμένο μοντέλο, που μόνο σε μικρές τροπικές χώρες μπορεί να προκαλέσει θετική επίδραση στο οικονομικό γίγνεσθαι.
Και βεβαίως οι μόνοι που κερδίζουν είναι μια χούφτα εργοδοτών, που απασχολούν ορδές εργαζομένων με μισθούς πείνας.
Μια... παράλληλη οικονομία
Βεβαίως αυτή είναι η μία όψη του νομίσματος, η άλλη είναι μια μικρότερη αλλά υπαρκτή οικονομία με μια σειρά από επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν δεσμούς με τη Ν.Δ., την κυβέρνηση, βουλευτές και στελέχη, και μετέχουν του “συστήματος εξουσίας”. Οι επιχειρήσεις αυτές είναι μοιρασμένες σε όλο το φάσμα της οικονομίας, από μικρομεσαίες έως γιγάντιες και από τις υπηρεσίες έως τις μεγαλύτερες εργοληπτικές/κατασκευαστικές. Το μόνο κοινό που έχουν; Είναι “του στενού πυρήνα” της κυβέρνησης Μητσοτάκη. Παίρνουν απευθείας αναθέσεις, στήνονται φωτογραφικοί διαγωνισμοί γι’ αυτές, έχουν προτεραιότητα στα σημαντικότερα έργα. Το Ταμείο Ανάκαμψης, το κομμάτι που δόθηκε για επενδύσεις, μοιράστηκε κατά κύριο λόγο σε επιχειρήσεις αυτού του “στενού πυρήνα”. Και φυσικά τώρα... ερευνά την υπόθεση η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία και περιμένουμε... “λαγούς” κι από εκεί.
Τι κοινό έχουν όλα αυτά
Και οι δύο όψεις του οικονομικού νομίσματος της Ελλάδας έχουν κάτι κοινό: ουδείς εξ αυτών χρειάζεται να κάνει μεγάλες επενδύσεις, ουδείς χρειάζεται να εφαρμόζει πρωτοποριακές τεχνικές μάνατζμεντ, να διατηρεί καλά στελεχωμένα και χρηματοδοτούμενα τμήματα έρευνας και ανάπτυξης, να επενδύσει στην καινοτομία και σε νέες τεχνολογίες και στη συνεχή επιμόρφωση και ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού κ.λπ. κ.λπ. Αφού έχουν εύκολα και άκοπα υπερκέρδη, οι μεν εκμεταλλευόμενοι στυγνά τους εργαζομένους τους και οι δε εκμεταλλευόμενοι τις προνομιακές σχέσεις με την κυβέρνηση, τι λόγο έχουν;
Και κάπως έτσι...
Και λοιπόν, κάπως έτσι φτάσαμε εδώ που είμαστε. Να βρισκόμαστε στον πάτο της Ευρώπης σε μισθούς, καινοτομία, έρευνα και ανάπτυξη, και τόσα πολλά ακόμη. Διότι όλα αυτά είναι αλληλένδετα, όλα αποτελούν επιλογές. Τις οποίες οι κυβερνώντες μας έκαναν για εμάς και... τα αποτελέσματα τα βλέπετε.
