Έχουμε την αίσθηση ότι σαφώς οι μεγάλοι “παίκτες” ισχύος ΗΠΑ-Κίνα και δευτερευόντως η Ρωσία ασφαλώς και θεωρούν για τα συμφέροντά τους bonus την περιοχή της Δυτικής Ασίας, πρωτίστως τον κομβικό ρόλο γεωγραφικά του Ιράν (αυτό το αισχρό καθεστώς του Αζερμπαϊτζάν ουδόλως ακούγεται για τον ρόλο του ως “δούρειος ίππος” στην περιοχή, όλοι το προσκυνάνε, Ευρωπαίοι, Ρώσοι, Αμερικανοί, κ.λπ.), αλλά ως εκεί. Το να εμπλακούν μεταξύ τους γι’ αυτό το σημείο σε μια σύγκρουση γενικευμένη είναι μάλλον “πολυτέλεια” σε αυτή τη φάση, άλλωστε αργά αλλά σταθερά έρχεται η ώρα του Ειρηνικού...
Ενεργειακός εφιάλτης
Μια αμερικανική επίθεση στο Ιράν πιθανώς θα εξελιχθεί σε ενεργειακό εφιάλτη. Το Ιράν έχει την ικανότητα να κλείσει ή έστω να περιορίσει δραστικά τη ναυσιπλοΐα στα στενά του Ορμούζ, απ’ όπου διέρχεται πολύ μεγάλο μέρος των πετρελαϊκών ροών, περίπου το 25%. Το Ιράν απείλησε και τώρα ότι θα κλείσει τα στενά, αλλά αυτό αποτελεί μία επιλογή έσχατης λύσης για την Τεχεράνη, η οποία επιδιώκει να κρατήσει τους Αμερικανούς εκτός της αντιπαράθεσης.
Αν κλείσουν, λοιπόν, τα στενά του Ορμούζ, η τιμή του πετρελαίου θα εκτοξευόταν, με τη Ρωσία να αναδεικνύεται μεγάλη οικονομικά κερδισμένη. Το μεγάλο θύμα θα είναι η Ευρώπη, δεδομένου ότι οι οικονομίες της Ασίας, ιδιαίτερα η Κίνα, έχουν προνομιακή πρόσβαση στους ρωσικούς υδρογονάνθρακες και δε θα αντιμετωπίσουν ενεργειακή ανεπάρκεια. Με άλλα λόγια, πόλεμος μεγάλης κλίμακας στη Μέση Ανατολή, ενώ μαίνεται ακόμα ο πόλεμος στην Ουκρανία, θα δημιουργήσει εκρηκτικό μείγμα για την Ε.Ε.
Ακόμη και πυρηνική κρίση
Σε περίπτωση μεγάλης κλίμακας αμερικανικής επίθεσης εναντίον του Ιράν δεν αποκλείεται και ανεξέλεγκτη κλιμάκωση με Ρωσία και Κίνα, που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πυρηνική κρίση. Απόψεις του τύπου «αυτά δε γίνονται γιατί δε συμφέρουν κανέναν» είναι αφελείς. Σε τέτοιες καταστάσεις οι δρώντες ενδέχεται να εγκλωβιστούν σε συστημικές δομές, οι οποίες αναπτύσσουν δικές τους δυναμικές, με αποτέλεσμα οι επιμέρους αποφάσεις κυβερνήσεων να ενσωματωθούν σε μηχανισμούς παραγωγής αποτελεσμάτων (effects generators), που θα ξεφεύγουν από τις στοχοθετήσεις και τη θέλησή τους.
Οι μηχανισμοί
Από τα πιο αξιόλογα έργα που περιγράφουν πως συμβαίνει κάτι τέτοιο είναι η ιστορική μελέτη της Barbara Tuchman “The Guns of August”, που περιγράφει ακριβώς πώς μια παρόμοια διαδοχή συμβάντων προκάλεσε το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, παρά τη θέληση των ηγετών της εποχής, μετατρέποντας τις αποφάσεις τους σε έναν ανεξέλεγκτο μηχανισμό, ο οποίος οδήγησε από την ειρήνη στον πόλεμο μέσα σε μερικές εβδομάδες.
Και η ελληνική παράμετρος
Αλλά υπάρχει και μια ακόμη παράμετρος, ο πόλεμος του Ισραήλ με το Ιράν και πολύ περισσότερο, ένας πόλεμος των ΗΠΑ-Ισραήλ με το Ιράν, είναι ενάντια στα ελληνικά συμφέροντα. Ήδη βλέπουμε την Τουρκία να έρχεται στον αφρό των διεθνών εξελίξεων, με την ίδια να “πουλάει” τον εαυτό της ως το ακρότατο στοιχείο της δυτικής αρχιτεκτονικής (έστω κι αν ο ρόλος της παραμείνει “φαντασιακός”, όπως έγινε στο παρελθόν με το Ιράκ). Σήμερα, βλέπουμε πως η Τουρκία παίζει ένα είδος “αγγελιοφόρου” με το Ιράν, με τον Αμερικανό πρόεδρο να έχει δύο επικοινωνίες με τον Τούρκο ομόλογό του, μέσα σε ένα 24ωρο. Να μη μας διαφεύγει, λοιπόν, πως Αμερικανοί και Ευρωπαίοι δε θέλουν με τίποτα να διακινδυνεύσουν τη μετατροπή της Τουρκίας σε “δεύτερο Ιράν”, εξ ου και είναι διατεθειμένοι να συγχωρήσουν τις παρασπονδίες της, εξάλλου το βλέπουμε ήδη να συμβαίνει... Κύπρος- Λιβύη- Συρία...
