Είχαν προηγηθεί κάποιες “προειδοποιητικές βολές”. Τα χρόνια των μνημονίων, όταν πέντε-έξι αποφάσεις του Ανώτατου Συνταγματικού Δικαστηρίου στηρίχτηκαν σε “ξεχειλωμένες” ερμηνείες του Συντάγματος της χώρας, ξεκάθαρα όχι σε αρμονία με το γράμμα και το πνεύμα του συντάκτη του Συντάγματος. Βεβαίως είπαμε όλοι, μνημόνια είναι, η Δικαιοσύνη θα κάνει κι αυτή αβαρίες, όπως κάνουν όλοι. Ας επιστρέψουμε στην κανονικότητα και όλα θα γίνουν πιο... καλά. Αμ δε!
Παγιώνεται η κατάσταση
Επί των κυβερνήσεων Μητσοτάκη, των πρώτων στη μεταμνημονιακή εποχή, ο ρόλος της Δικαιοσύνης γενικότερα φαίνεται να έχει λάβει μια διάσταση απροσχημάτιστης και ανενδοίαστης στήριξης της καθεστηκυίας τάξης και των μεγάλων συμφερόντων. Το καλύτερο παράδειγμα ήταν η απόφαση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου για τους servicers, η οποία εκδόθηκε σε χρόνο-ρεκόρ (1/8 του χρόνου που κάνει να εκδοθεί συνήθως μια απόφαση της Ολομέλειας) και καθαρογράφηκε αυτοστιγμεί (ενώ συνήθως χρειάζονται 2-3 μήνες γι’ αυτό), προκειμένου να εκχωρηθεί η περιουσία των Ελλήνων στα funds και τα παραμάγαζα των τραπεζών. Εκεί... κατάλαβαν ακόμη και οι έχοντες εξαιρετικά μειωμένη αντίληψη τι ρόλο πλέον παίζει η Δικαιοσύνη.
Ακολούθησαν πολλές ακόμη αποφάσεις, μέχρι να φτάσουμε στην απόλυτη ντροπή: στο να αγνοεί την ξεκάθαρη και μη επιδεχόμενη ερμηνειών συνταγματική διατύπωση, το... Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας. Το Συμβούλιο της Επικρατείας!
Ένα Σύνταγμα-guidelines
Αν και πέρασε στα “ψιλά”, καθώς όλοι ασχολούνται με τα της Μέσης Ανατολής, δεν μπορούμε να μη γράψουμε πέντε κουβέντες σχετικά.
Δύο παράγραφοι (5 και 8) του άρθρου 16 του Συντάγματος, ρητά και κατηγορηματικά και πέρα από κάθε αμφισβήτηση, αφενός απαγορεύουν την ίδρυση ΑΕΙ από ιδιώτες και αφετέρου ορίζουν ότι τα ΑΕΙ μπορεί να είναι μόνο Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου. Το Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας, το Συμβούλιο της Επικρατείας, αποφάσισε όμως να συνεχίσει αυτό που έχει ξεκινήσει εδώ και μερικά χρόνια, κυρίως από την ώρα που σχηματίστηκε η πρώτη κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη: Να αντιμετωπίζει το Σύνταγμα όχι κυριολεκτικά, αλλά ως... υποκείμενο υπερβατικών “ερμηνειών”.
Ήδη διακεκριμένοι νομικοί, οι οποίοι δεν υπηρετούν τη σημερινή “τάξη πραγμάτων” της χώρας, αντιμετωπίζουν όχι απλώς με σκεπτικισμό, αλλά με τρόμο και απέχθεια την απόφαση του ΣτΕ, η οποία νομιμοποιεί τη συνταγματικά πραξικοπηματική κίνηση της Ν.Δ. να νομοθετήσει τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων, βασιζόμενη στις ακροβατικές έως και... υπερβατικές δήθεν ερμηνείες του Συντάγματος!
Με άλλα λόγια και για να το κάνουμε πενηνταράκια: το συνταγματικό δικαστήριο αποφάνθηκε ότι το Σύνταγμα δεν είναι ένα ισχυρό κείμενο που καθοδηγεί το πολίτευμα και ορίζει τα πλαίσιά του, αλλά ένα είδος... guidelines που λένε και οι Αμερικάνοι, δηλαδή “γενικές οδηγίες”, οι οποίες μπορούν να ερμηνεύονται... κατά το δοκούν!
Κάτι που δημιουργεί ένα τρομακτικά επικίνδυνο προηγούμενο, αφού πλέον δε θα χρειάζεται καμία συνταγματική αναθεώρηση για οτιδήποτε, απλώς τα μεγάλα συμφέροντα θα πιέζουν τους πρόθυμους δικαστικούς και... θα κάνουν τη δουλίτσα τους.
Προειδοποιήσεις Ράμμου
Ένας από τους πολλούς συνταγματολόγους που βγήκαν από τα ρούχα τους με την αχαρακτήριστη απόφαση είναι ο πρώην αντιπρόεδρους του ίδιου του ΣτΕ Χρήστος Ράμμος, που είναι γνωστότερος ως “ενοχλητικός” (για την εξουσία) επικεφαλής της ΑΔΑΕ. Πρώην και εδώ, διότι... είπαμε, ενόχλησε.
Ο κ. Ράμμος λοιπόν, με το γνωστό θάρρος και παρρησία και τη βαθιά γνώση του Συντάγματος, σχολίασε σε ανάρτησή του την απόφαση ως εξής: «“H σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται”. Αυτό ορίζει ρητά και ξεκάθαρα το Σύνταγμα στο άρθρο 16, παράγραφος 8. Το Σύνταγμα είναι το κοινωνικό μας συμβόλαιο, η προστασία μας από τις ενδεχόμενες αυθαιρεσίες του κοινού νομοθέτη. Όσο καιρό ισχύει μια συνταγματική διάταξη, τη σεβόμαστε και την εφαρμόζουμε. Με ΚΑΜΙΑ ερμηνευτική μέθοδο το κατηγορηματικό, σαφέστατο και χωρίς άλλους προσδιορισμούς “απαγορεύεται”, δεν μπορεί να διαβαστεί ως “επιτρέπεται”.
Αυτό, εξάλλου, έλεγε επί δεκαετίες και παγίως και το ίδιο το Συμβούλιο της Επικρατείας.
Η δε επίμαχη κρίση του ΣτΕ έγινε μάλιστα χωρίς καν την προηγούμενη διατύπωση και υποβολή εκ μέρους του προδικαστικού ερωτήματος στο ΔΕΕ, ως προς την έννοια των διατάξεων του ευρωπαϊκού ενωσιακού δικαίου, τις οποίες επικαλείται το δελτίο τύπου του προέδρου του ΣτΕ, σε σχέση με την τεκμηρίωση που υιοθετήθηκε για την ερμηνεία της επίμαχης συνταγματικής διάταξης.
Αν αρχίσουμε να παρακάμπτουμε τα στοιχειώδη και να κάνουμε τέτοιες ερμηνείες, μπορεί στο μέλλον να “ξηλώσουμε” το Σύνταγμα και σε άλλες του διατάξεις, κατ’ επίκληση άλλων διατάξεων διεθνών ή ευρωπαϊκών κανόνων δικαίου. Επικίνδυνους δρόμους άνοιξε η απόφαση του ΣτΕ. Δυστυχώς!».
Οι πολιτικές αντιδράσεις
Φυσικά αντέδρασαν και τα πολιτικά κόμματα - το ΠΑΣΟΚ με τη γνωστή του μανιέρα περί “δικής του πρότασης για ιδιωτικά πανεπιστήμια”, τα υπόλοιπα κόμματα με ιδιαίτερα οξείς χαρακτηρισμούς για το συνταγματικό πραξικόπημα του... ανώτατου συνταγματικού δικαστηρίου.
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η κριτική του Νάσου Ηλιόπουλου από τη Νέα Αριστερά, ο οποίος σε ανάρτησή του με τον εύγλωττο τίτλο “Χώρα μπανανία - Δικαιοσύνη τσίρκο”, έγραψε τα εξής:
«Συνταγματικά έκρινε το ΣτΕ την ίδρυση ιδιωτικών ΑΕΙ. Προφανώς το Σύνταγμα αποτελεί πια μία μικρή λεπτομέρεια στη χώρα. Τι λέει όμως συγκεκριμένα το Σύνταγμα;
Ας δούμε το άρθρο 16:
π5 “Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ από ιδρύματα που αποτελούν Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου”.
π8 “Η σύσταση ανωτάτων σχολών από ιδιώτες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ”.
Με απλά λόγια, το ΣτΕ αποφάσισε ότι το “αποκλειστικά” και το “απαγορεύεται” δεν είναι ακριβώς έτσι και μπορεί να σημαίνουν και κάτι διαφορετικό από αυτό που κατανοεί ένας μαθητής Α’ δημοτικού.
Ίσως μια μικρή λεπτομέρεια είναι ότι αρκετά από τα μέλη του ΣτΕ που συμμετείχαν στην απόφαση έχουν βλέψεις να ανέβουν στην ιεραρχία το επόμενο διάστημα. Αλλά αυτό θα το έλεγε μόνο ένας κακοπροαίρετος που δεν πιστεύει στην ανεξάρτητη ελληνική Δικαιοσύνη.
Το επόμενο βήμα για την κυβερνητική πολιτική θα είναι η εισαγωγή διδάκτρων στα δημόσια ΑΕΙ, κάτι διαφορετικό θα αποτελεί “νόθευση του ανταγωνισμού” με τα κολέγια που βαφτίστηκαν τώρα ΑΕΙ.
Γιατί όπως είχε πει και ο Κ. Μητσοτάκης, “ένα παιδί από το Περιστέρι μπορεί να γίνει ψυκτικός” και άρα δε χρειαζόμαστε δημόσια πανεπιστήμια ανοιχτά, όσο αυτό γίνεται, για όλα τα παιδιά».
