Αχ, αυτός ο αγαπημένος κ. Τραμπ δεν έχει αφήσει μέρα να περάσει χωρίς να δώσει στη δημοσιογραφική μας οικογένεια κάτι ζεστό-ζεστό για τα φύλλα μας. Μετά από τρεις μήνες στην προεδρία, τα νεύρα και τα ειδησεογραφικά μας φίλτρα έχουν “σπάσει” και μία ήρεμη υστερική πλάνη έχει καλύψει τα σχολιαστικά μας ένστικτα. “Με το δεξί” άρχισε την εβδομάδα και ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος, λέγοντας πως «δε θα ήταν αντίθετος για μία τρίτη θητεία».
Πολλά έχει πει ο κ. Τραμπ πριν και μετά από τη νίκη του, πολλές φορές έχει καταφέρει να αψηφήσει κάθε ηθικό κώδικα, κάποιος ανίδεος θα έλεγε παν νομικό κώδικα, χωρίς θα υποβληθεί σε καμία συνέπεια. Χθες όμως ξεστόμισε αυτό που δεν έχει καταφέρει να πει κανένας άλλος πρόεδρος πριν από εκείνον, διότι ο λόγος για μία ακόμη τετραετία είναι βαθύτατα αντισυνταγματικός για τα δεδομένα των ΗΠΑ. Αλλά τι είναι το σύνταγμα, καλέ; Μήπως είναι οι βασικοί κανόνες ενός κράτους; Ή μήπως είναι το θεμέλιο του θεσμού της Δημοκρατίας όπως την ξέρουμε;
Ο ονειρεμένος των πολλών
Βασισμένος πάντα στον “λόγο” των πολιτών, ο κ. Τραμπ είπε πως «πολλοί άνθρωποι θέλουν να κυβερνήσω ξανά», ένα πόρισμα χωρίς καμία βάση, αφού δεν έχει περάσει ούτε το πρώτο τετράμηνο της παρούσας θητείας του. Τόνισε, δε, πως δεν αστειευόταν όταν αναφέρθηκε στο παρελθόν σε μία τρίτη τετραετία, ένα πράγμα που επανέλαβε δύο φορές, έτσι για να υπενθυμίσει πως όχι, η προεδρία του δεν είναι μία μεγάλη πρωταπριλιάτικη φάρσα. Βεβαίως δεν παρέλειψε να μας ενημερώσει ακριβώς για τον τρόπο με τον οποίο σκοπεύει να τελέσει αυτήν την απολύτως δημοκρατική πράξη. Σύμφωνα με το άρθρο 22 του Συντάγματος των Ηνωμένων Πολιτειών, «κανένας δεν μπορεί να εκλεγεί πρόεδρος παραπάνω από δύο φορές»: το άρθρο που κατατέθηκε στο Αμερικανικό Κογκρέσο τον Φεβρουάριο του 1951, μετά από τις τέσσερις θητείες του προέδρου Φράνκλιν Ρούσβελτ, ο οποίος ήταν ο μόνος πρόεδρος που κράτησε το Οβάλ Γραφείο για τόσο καιρό, ακόμη και όταν επιτρεπόταν, από το 1951 και μετά, κανείς δεν έχει ζητήσει να μείνει ως πρόεδρος για τρεις θητείες, συναπτές ή μη. Σε τηλεφωνική του συνέντευξη με το “The New York Times”, ο πρόεδρος καθησυχάζει τον κόσμο: «Μην ανησυχείτε, υπάρχει τρόπος».
Η... λίστα του σούπερ-μάρκετ
Ο μόνος τρόπος για να γίνει είναι ο ίδιος ο αρχηγός του κράτους να βλέπει το Σύνταγμα σαν μία λίστα από προτάσεις, λες και είναι λίστα για το σούπερ-μάρκετ. Μπορεί να μην αναγνωρίζει πως το Σύνταγμα κρατά το “οξυγόνο” που κάνει όλες τις Πολιτείες να “ανασαίνουν”, όπως και κάθε άλλη χώρα άλλωστε. Μπορεί ακόμη να μην κατανοεί πως το κόμμα στο οποίο συμμετέχει από το 1987 έχει πάρει το όνομά του από τον συνταγματισμό.
Δεν μπορεί να καταλάβει πως αυτά που γράφει το Σύνταγμα δεν είναι σαν τη φορολογία που παρακάμπτει για το κέρδος των επιχειρήσεών του; Και πριν αρχίσουν οι αντιδράσεις για τα παραπάνω, ας υπενθυμίσουμε πως μόνο το 2022 ο κ. πρόεδρος βρέθηκε “ένοχος” από το Δικαστήριο του Μανχάταν σε 17 περιπτώσεις, για φοροδιαφυγή και φορολογική απάτη απέναντι στην Ομοσπονδία. Δυστυχώς όμως γι’ αυτόν, η πολιτική δε λειτουργεί με το δόγμα “πάμε κι όπου βγει”, όπως οι επιχειρήσεις του, ή τουλάχιστον δε θα έπρεπε να λειτουργεί έτσι.
Τι μπορεί να σταθεί απέναντι στον λαό;
Απέναντι βέβαια στη βούληση του λαού, την οποία επικαλείται από τώρα ο κ. Τραμπ, όλα υποκλίνονται, που λέει ο λόγος. Εδώ ανοίγει ένας μεγάλος προβληματισμός, τον οποίο μόνο ένας ακαδημαϊκός θα μπορούσε με σιγουριά να απαντήσει. Άλλος ένας γνωστός Ρεπουμπλικάνος ηγέτης μίλησε κάποτε για τη δύναμη του λαού, όμως ο τρόπος εκείνου διαφέρει πολύ από τον λόγο του Ντόναλντ Τραμπ. Εν μέσω του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, ο Αβραάμ Λίνκολν έβγαλε μία ομιλία στο Γκέτισμπερκ της Πενσυλβάνιας, την οποία έκλεισε με το εξής: «Εναπόκειται σε εμάς, όμως, να αφιερωθούμε, εδώ, στο μεγάλο καθήκον που στέκει ενώπιόν μας (...) ότι αυτό το έθνος θα βιώσει μια αναγέννηση της ελευθερίας, και ότι η διακυβέρνηση του λαού, από τον λαό, για τον λαό δε θα εκλείψει από τη γη».
“Περασμένα μεγαλεία” ο λόγος για Δημοκρατία
Παρότι αυτά τα λόγια ειπώθηκαν 160 χρόνια πριν, οι εξελίξεις της αμερικανικής πολιτικής παραπέμπουν σε εποχές πολύ πριν από τα χρόνια του Λίνκολν, παρακάμπτοντας τα λόγια των “εθνοπατέρων” των Ηνωμένων Πολιτειών. Είμαστε μακριά από την ενσυναίσθηση του πρώτου Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Ουάσιγκτον, ο οποίος, όταν του ζητήθηκε να παραμείνει στην προεδρία μέχρι θανάτου, αρνήθηκε κατηγορηματικά, λέγοντας μεταξύ άλλων πως το Σύνταγμα πρέπει να παραμείνει «ιερή υποχρέωση όλων». Το πρότυπο εκείνων φαίνεται πως έχει χαθεί στη δίνη του χρόνου, αφού “όπλο” στο χέρι του κ. Τραμπ για μία τρίτη θητεία είναι οι αναφορές “του λαού”, που κατ’ αυτόν πάντα του λέει: «Λατρεύουμε το έργο που έχεις κάνει».
Τι λένε οι δημοσκοπήσεις
Οι δημοσκοπήσεις γράφουν άλλη ιστορία: Οι Αμερικάνοι φαίνεται να έχουν αγανακτήσει με τις πολιτικές “σπουδαιότητας” που έχει περάσει ο κ. Τραμπ. Η τελευταία δημοσιεύτηκε την Κυριακή από το κανάλι CBS, όπου αναγράφεται ότι 64% των ερωτηθέντων πιστεύουν πως η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει κάνει αρκετά για να μειώσει τις συνεχώς αυξανόμενες τιμές, ενώ ένα 55% καυτηρίασε την “ψύχωσή” του με τους δασμούς. Πάνω στο θέμα αυτό, ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε πως αύριο Τετάρτη είναι η “Ημέρα της Απελευθέρωσης”, η οποία θα φέρει άλλο ένα κύμα «αμοιβαίων», όπως τους ονόμασε, δασμών σε όλες τις χώρες παγκοσμίως που συναλλάσσονται με τις ΗΠΑ. Από τι ή καλύτερα από ποιον χρειάζεται να “απελευθερωθεί” η Αμερική, άραγε;