Καίγεται η Καλιφόρνια, στάχτες το Λος Άντζελες, βιβλική καταστροφή, χιλιάδες σπίτια καμένα, πέντε νεκροί... και μένουμε να αναρωτιόμαστε εμείς οι απέξω “γιατί;”. Γιατί η κατά τεκμήριο πλουσιότερη πόλη της πλουσιότερης πολιτείας της πλουσιότερης χώρας του κόσμου (ναι, όλα αυτά ισχύουν) να καίγεται σαν τη δύσμοιρη, πάμπτωχη (η φτωχότερη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, μην το ξεχνάμε, έργο Μητσοτάκη κι αυτό!) Ελλαδίτσα και... χειρότερα κιόλας; Όλα έχουν μία εξήγηση βεβαίως!
Δεν είναι μόνο οι άνεμοι και η φύση
Βεβαίως όλοι αναφέρονται στην τρομακτική ταχύτητα των ανέμων (έως και 145 χλμ./ώρα), που διασπείρουν τα φλεγόμενα στοιχεία παντού και τροφοδοτούν τις πυρκαγιές, ωστόσο... αυτή είναι μόνο η μισή αλήθεια: η φύση είναι αυτή που είναι και ιδιαίτερα τώρα, που βρισκόμαστε σε μια φάση επαναπροσδιορισμού των φυσικών δεδομένων (αυτό που λέμε “κλιματική αλλαγή”), οφείλουμε να ετοιμαζόμαστε για τα πάντα. Και βεβαίως λύσεις υπάρχουν, αλλά... υπάρχει και μια μικρή λεπτομέρεια: οι λύσεις αυτές κοστίζουν.
Προειδοποιήσεις
Πριν λίγες ημέρες, η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία είχε ενημερώσει για ακραίο κίνδυνο πυρκαγιάς, «εν μέσω απειλητικής για τη ζωή και καταστροφικής ανεμοθύελλας» με συνεχείς ανέμους έως και 80 χιλιομέτρων την ώρα και εκτεταμένες ριπές έως 130 χιλιόμετρα την ώρα, σε συνδυασμό με τις συνθήκες ξηρασίας. Οι άνεμοι... ξεπέρασαν κάθε προσδοκία, αφού έφτασαν μέχρι τα 145 χλμ. Ωστόσο, υπάρχει και “ανθρώπινος παράγοντας”. Και αυτός λέγεται “οικονομία”.
Έκοψε το μπάτζετ της πυροσβεστικής
Το WZZM13 του Μίσιγκαν δημοσίευσε πρώτο πως η αυτοδιοίκηση έκοψε το ποσό των 17,6 εκατομμυρίων δολαρίων από το μπάτζετ της πυροσβεστικής, γεγονός που αμφισβητήθηκε αρχικά, με το fact checking των μεγάλων ειδησεογραφικών οργανισμών να επιβεβαιώνει.
Η περικοπή στην πυροσβεστική ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη που έκανε η Μπας στον τελευταίο δημοσιονομικό προϋπολογισμό. Στις προτάσεις της ήταν να κοπούν και 23 εκατομμύρια δολάρια από την αστυνομία, κάτι που δεν έγινε.
Τα χρήματα που αφαίρεσε από την πυροσβεστική, τα πρόσθεσε στο μπάτζετ για τους περισσότερους από 75.000 άστεγους, που έφτασε στα 1,3 δισ. δολάρια.
Η ειρωνεία του πράγματος είναι ότι εξ αυτού του τεράστιου ποσού, το μισό... δε χρησιμοποιήθηκε και έμεινε αναξιοποίητο στα ταμεία του Δήμου!
Δεν είχαν... νερό
Βεβαίως οι περικοπές αυτές δεν ήταν η μόνη αιτία που η πυροσβεστική του Λος Άντζελες ήταν αδύνατο να αντιμετωπίσει την πύρινη λαίλαπα. Διαπιστώθηκε και ότι οι πυροσβεστικοί κρουνοί του Λος Άντζελες, στους οποίους επαφίενται οι πυροσβέστες για να σώσουν τους πολίτες, ξέμειναν από νερό.
Ο αρχηγός της πυροσβεστικής υπηρεσίας της πόλης, Έρικ Σκοτ, είπε ότι τρεις ξεχωριστές δεξαμενές 3.785.411 λίτρων είχαν γεμίσει, πριν αρχίσει η πύρινη λαίλαπα. Η φωτιά άρχισε να θεριεύει σε περιοχές με υψηλό υψόμετρο, το οποίο επηρέασε το πόσο γρήγορα το νερό μπορούσε να κινηθεί μέσα στο σύστημα.
Η ακραία ζήτηση προκάλεσε χαμηλότερο ρυθμό αναπλήρωσης στις συγκεκριμένες δεξαμενές, γεγονός που δημιούργησε πρόκληση για τους πυροσβέστες.
«Είναι για αστική χρήση, όχι για πυρόσβεση»
Το σχόλιο της επικεφαλής του τμήματος ύδρευσης και ενέργειας του Λος Άντζελες, Τζάνις Κινιόνες, ήταν πως «τα συστήματα ύδρευσης στην πόλη προορίζονται για αστική χρήση και όχι για μεγάλες προσπάθειες πυρόσβεσης, καθώς η πόλη και η κομητεία συνήθως δε βλέπουν πυρκαγιές αυτού του μεγέθους. Για 15 διαδοχικές ώρες υπήρχε τέσσερις φορές μεγαλύτερη ζήτηση της κανονικής, γεγονός που επηρέασε την πίεση του νερού και τους κρουνούς».
Για την ακρίβεια, όπως είπε η Κινιόνες, «η κατανάλωση νερού ήταν ταχύτερη από τη δυνατότητά μας να το παρέχουμε». Τώρα οι Αρχές μεταφέρουν νερό από άλλες περιοχές.
Οικονομία εναντίον ανθρώπων
Βρισκόμαστε στην κορύφωση του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού ή τουλάχιστον έτσι νομίζαμε. Αλλά έρχονται στην εξουσία ακραίοι νεοφιλελεύθεροι, που είναι ταυτόχρονα και ακροδεξιοί - στα όρια του αναρχοκαπιταλισμού μάλιστα. Στις ΗΠΑ, πίσω από τον έτσι κι αλλιώς ultra-νεοφιλελεύθερο και ακροδεξιό Τραμπ, βρίσκεται “η δύναμη πίσω από τον θρόνο” του αναρχοκαπιταλιστή Ίλον Μασκ. Για τον οποίο κράτος και δημόσια έξοδα είναι απολιθώματα του παρελθόντος, που πρέπει να εξαφανιστούν το δυνατόν ταχύτερο. Οι παλαβοί έχουν καταλάβει την εξουσία και στην Αργεντινή, όπου ο ακραία νεοφιλελεύθερος Μιλέι καταστρέφει το κράτος με ταχύτατους ρυθμούς και οδηγεί εκατομμύρια Αργεντίνους σε φτώχια που είχαν να δουν από τον 19ο αιώνα. Είναι απλώς θέμα χρόνου να έρθουν ανάλογοι τρελοί στην εξουσία και στην Ευρώπη.
Βεβαίως η δήμαρχος του LA δεν είναι τέτοια περίπτωση: τα χρήματα που έκοψε από μία κοινωνική δαπάνη (πυρόσβεση) τα κατηύθυνε σε μια άλλη κοινωνική δαπάνη (φροντίδα αστέγων). Το ότι δεν αξιοποιήθηκαν είναι άλλο θέμα. Βεβαίως ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός είναι η αιτία που δεν υπάρχουν λεφτά και για τα δύο και στην τελική, είναι η αιτία που υπάρχουν σε μία πόλη μόνο των ΗΠΑ 75.000 άστεγοι και δεκαπλάσιοι που ζουν κάτω από τα όρια της φτώχιας.
Πού οδηγούμαστε τελικά;
Αυτή τη στιγμή αποκλειστική αξία και κινητήριος δύναμη στις δυτικές κοινωνίες είναι το κέρδος. Τίποτε άλλο δε μετρά, ούτε η ανθρώπινη ζωή, ούτε η πρόνοια, ούτε η κοινωνική ειρήνη. Μόνο το κυνήγι του κέρδους μετρά και μέσα από αυτό το πρίσμα περνάνε τα πάντα. Η Ελλάδα βαδίζει ολοταχώς σε αυτόν τον δρόμο, αφού η “κοινωνία των 3/4” που είχαμε μέχρι το 2010 ήταν μια “ανωμαλία” για τον σύγχρονο κόσμο, που προάγει κοινωνίες του 1/10 (το 10% των μελών της κοινωνίας έχουν τα πάντα, το 90% έχουν ελάχιστα ή και τίποτε). Και γι’ αυτό ήρθαν τα μνημόνια και μετά ο Μητσοτάκης να μας αποτελειώσει. Είναι μια επανάληψη της δυστοπίας του 19ου αιώνα, πριν τη γέννηση του μαρξισμού και των εργατικών κινημάτων και του συνδικαλισμού. Ένας κόσμος όπου ο κεφαλαιούχος έχει πάντα δίκιο και δεν υπάρχει τίποτε δημόσιο και κοινωνικό.
Εκεί οδηγούμαστε ξανά, και στις ΗΠΑ... είναι σχεδόν εκεί. Με λίγο σπρώξιμο από τον Τραμπ και τους θεοπάλαβους συμβούλους του (βλ. Μασκ), θα φτάσουν πολύ σύντομα σε αυτό το σημείο.
Και από εκεί δεν υπάρχει αναίμακτη επιστροφή.