Εθεωρείτο δεδομένο ότι η Ελλάδα “παράγει” περισσότερους γιατρούς απ' ό,τι μπορεί να... καταναλώσει. Αυτό γίνεται αντιληπτό από τις διεθνείς στατιστικές, όπου η Ελλάδα εδώ και μία 20ετία βρίσκεται ανελλιπώς στην πρώτη οκτάδα των χωρών με τους περισσότερους γιατρούς ανά μονάδα πληθυσμού (το νούμερο βγαίνει από το πόσοι γιατροί υπάρχουν ανά 100.000 πληθυσμού).
Μάλιστα, χιλιάδες είναι οι Έλληνες γιατροί (ο αριθμός βρίσκεται στα υψηλά τετραψήφια, αλλά δεν έχει υπολογιστεί επακριβώς) που εργάζονται σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κυρίως της Γερμανίας, αλλά και σε πολλές ακόμη. Και ακόμη και εκτός Ε.Ε. θα βρείτε Έλληνες γιατρούς, στις ΗΠΑ, στον Καναδά, στην Αυστραλία και ακόμη και στην Άπω Ανατολή.
Για του λόγου το αληθές, η επίσημη διεθνής κατάταξη των χωρών ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ βάσει του αριθμού των γιατρών ανά 100.000 κατοίκους έφερε πέρυσι την Ελλάδα στην τέταρτη θέση στον κόσμο, με 63,1 γιατρούς ανά 100.000 κατοίκους.
Στην πρώτη θέση είναι φυσικά η Κούβα, η χώρα με το καλύτερο εθνικό σύστημα υγείας παγκοσμίως, στη δεύτερη το Μονακό (όπου έχουν “φορολογική κατοικία” πάρα πολλοί πλούσιοι γιατροί από την Ευρώπη και αλλού, οπότε το νούμερο μπορεί να είναι πλασματικό) με 77,6 γιατρούς/100.000 κατοίκους και στην τρίτη θέση η Σουηδία με 70,6 γιατρούς/100.000 κατοίκους.
Την Ελλάδα ακολουθεί το Βέλγιο, που βρίσκεται πολύ κοντά με 62,6, η Ουρουγουάη με 62, ο μικροσκοπικός Άγιος Μαρίνος (Σαν Μαρίνο) με 60,2, η Πορτογαλία με 56,2 και η Μάλτα με 54,9. Τη δεκάδα συμπληρώνει η Τσεχία με 54,7 γιατρούς/100.000 κατοίκους.
Η έλλειψη οφείλεται αλλού
Αυτά είναι τα επίσημα στατιστικά. Το ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχουν γιατροί στα δημόσια νοσοκομεία και όλοι οι διαγωνισμοί που γίνονται βγαίνουν άγονοι, προφανέστατα δεν οφείλεται στην έλλειψη γιατρών, αφού είμαστε κατά κεφαλήν 4η χώρα στον κόσμο, αλλά στους άθλιους μισθούς που δίνει το ΕΣΥ, στις πανάθλιες συνθήκες εργασίας, στην έλλειψη προοπτικής και σε άλλα πολλά του ιδίου χαρακτήρα.
Βεβαίως, μια έρευνα της Eurostat μας λέει ότι το 2022 οι απόφοιτοι Ιατρικής των ελληνικών πανεπιστημίων ήταν πολύ λίγοι, μόλις 13,2 γιατροί ανά 100.000, που μας φέρνει στην 20ή θέση στην Ευρώπη. Δηλαδή ενώ είμαστε 4οι στον κόσμο σε αριθμό γιατρών, είμαστε 20οί στην Ευρώπη σε απόφοιτους Ιατρικής τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με την ίδια στατιστική, από τη Βουλγαρία αποφοιτούν 29,5 ανά 100.000 κατοίκους (φυσικά η συντριπτική πλειοψηφία αυτών δεν είναι Βούλγαροι), τη Μάλτα 27,7 και τη Λετονία 27,5.
Χαμηλότερα από τη χώρα μας βρίσκονται η Σλοβενία, με το χαμηλότερο ποσοστό (11,4 ανά 100.000 κατοίκους), η Εσθονία (12,2) και η Γερμανία (12,4).
Συνολικά το 2022 αποφοίτησαν 69.279 γιατροί στην Ε.Ε., δηλαδή κάτι που σημαίνει ότι ο μέσος όρος είναι 15,5 απόφοιτοι γιατροί ανά 100.000 κατοίκους.
Μια πιθανή εξήγηση
Πώς μπορούμε να εξηγήσουμε αυτό το φαινόμενο; Καταρχάς, με τη “μεταρρύθμιση Κεραμέως” μειώθηκαν οι θέσεις στις ιατρικές σχολές της χώρας. Αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό και καθώς οι αποφοιτήσεις είναι του 2022, προφανώς δεν προήλθε το νούμερο από μια μεταρρύθμιση που μπήκε μπροστά το 2020. Ο πιο προφανής λόγος είναι ότι πάρα πολλοί γιατροί στην Ελλάδα “παράγονται” σε ξένα πανεπιστήμια. Αυτή τη στιγμή ιατρικές σχολές στην Κύπρο, την Ιταλία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και σε πολλές ακόμη χώρες (κυρίως της ανατολικής Ευρώπης) φιλοξενούν κυριολεκτικά χιλιάδες Έλληνες φοιτητές Ιατρικής. Πολλές χιλιάδες γιατροί που εργάζονται στην Ελλάδα έχουν αποφοιτήσει από σχολές Ιατρικής στη Ρουμανία, τη Βουλγαρία, την (τότε) Γιουγκοσλαβία, την ΕΣΣΔ και την Ιταλία, τις προηγούμενες δεκαετίες. Ίσως ο μόνος λαός, εκτός από τους Έλληνες, στον κόσμο που έχει τέτοια “μανία” με την ιατρική επιστήμη είναι οι Ινδοί και ίσως οι Κινέζοι. Και στις χώρες αυτές λόγω ανέχειας (Ινδία) και λόγω κεντρικού σχεδιασμού (Κίνα) δεν “παράγονται” πολλοί γιατροί. Οι Έλληνες όμως δεν έχουν τέτοιους περιορισμούς, επί του παρόντος τέλος πάντων (γιατί φτωχαίνουμε ως χώρα κάθε μέρα, οπότε πολύ σύντομα δε θα είναι τόσο “χαλαρή” η επιλογή σπουδών στο εξωτερικό). Οπότε παράγουμε πάρα πολλούς γιατρούς, έστω και σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής.
Νοσηλευτές/νοσηλεύτριες γιοκ
Αυτά περί των γιατρών. Ωστόσο, στα υπόλοιπα ιατρικά επαγγέλματα η κατάσταση είναι άσχημη. Ιδιαίτερα όσον αφορά σε νοσηλευτές/νοσηλεύτριες, η Ελλάδα βρίσκεται μακράν στην τελευταία θέση στην Ευρώπη και σε πολύ χαμηλή θέση παγκοσμίως. Και είναι ακόμη πιο περίεργο αν το δούμε ως αναλογία μεταξύ γιατρών και νοσηλευτών.
Η διεθνώς παραδεκτή αναλογία μεταξύ γιατρών και νοσηλευτών/τριών είναι 1 προς 2,5. Στην Ελλάδα, είναι... αντίθετη! Δύο γιατροί για κάθε νοσηλευτή/τρια! Είναι ένας απόλυτος παραλογισμός βεβαίως και η αιτία που υπάρχει τρομακτικό πρόβλημα στις περισσότερες δομές Υγείας, η τεράστια έλλειψη νοσηλευτών/τριών. Και η Πολιτεία, που γνωρίζει εδώ και δεκαετίες αυτήν την ανισορροπία (διότι πάγια έτσι είναι η κατάσταση στη χώρα μας), δεν κάνει απολύτως τίποτε για να λυθεί το πρόβλημα. Δεν ανοίγει σχολές, δε δίνει κίνητρα, δεν κάνει απολύτως τίποτε. Απλώς ανοίγει ιδιωτικά πανεπιστήμια για να βγάζουμε περισσότερους γιατρούς... τοπικά (ε, να μη δίνουν τα λεφτά τους στην Κύπρο, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία, να τα δίνουν εδώ), αλλά για νοσηλευτές... πράμα.
Τα στατιστικά
Για του λόγου το αληθές, η Ελλάδα έχει, όπως είδαμε ήδη, 63 γιατρούς ανά 100.000 κατοίκους, αλλά μόλις... 37 νοσηλευτές/τριες! Για να πάρετε μια ιδέα τι συμβαίνει αλλού, ας δούμε τις χώρες που έχουν πολλούς γιατρούς τι κάνουν με νοσηλεύτριες. Στην Κούβα, επίσης, υπάρχει πρόβλημα αφού η αναλογία είναι 1 προς 1, αλλά στο Μονακό είναι 208/100.000, στη Σουηδία 216/100.000, στο Βέλγιο 205, στη Μάλτα 144 και πάει λέγοντας. Η συνήθης αναλογία είναι 1 γιατρός προς 2 νοσηλευτές/τριες, αλλά το ιδανικό, όπως αναφέραμε παραπάνω, είναι 1 προς 2,5.