Έχουμε αφήσει πίσω μας, τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και τέσσερις υπουργούς Υγείας, όμως αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς και όχι επικοινωνιακά ευχάριστοι, η δημόσια υγεία εξακολουθεί να καταρρέει αφού οι μεταρρυθμίσεις που έκανε “σημαία” η ΝΔ το 2019 παραμένουν στα χαρτιά. Για την ακρίβεια οι “μεταρρυθμίσεις” της είναι η πλήρης απορρύθμιση της δημόσιας δωρεάν υγείας. Παρά τις συνεχείς αλλαγές των υπουργών Υγείας, η κυβέρνηση δεν κατόρθωσε τα τελευταία πέντε χρόνια να κάνει καμιά ουσιαστική μεταρρύθμιση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, το οποίο διανύει μια από τις χειρότερες εποχές του. Παρότι ο τελευταίος ένοικος του υπουργείου Υγείας Άδωνης Γεωργιάδης κάνει… φιλότιμες προσπάθειες να καλύψει επικοινωνιακά τις αστοχίες που αντιμετωπίζουν οι ασθενείς και οι υγειονομικοί σε καθημερινή βάση, η αλήθεια δεν μπορεί πια να κρυφτεί.
Εικόνα κατάρρευσης στα νοσοκομεία
Τα νοσοκομεία καταρρέουν από την έλλειψη προσωπικού και συντήρησης, κέντρα υγείας δεν υπάρχουν για να εκτονώσουν την κίνηση στο ΕΣΥ, οι χρεώσεις για τους ασθενείς αυξάνονται μέρα με την ημέρα, ενώ είναι άγνωστο τι θα γίνει στο άμεσο μέλλον, αφού ο μόνος στόχος της κυβέρνησης είναι όπως φαίνεται να παράσχει στους ιδιώτες τη δυνατότητα να αυξήσουν την πελατεία τους και τα εισοδήματά τους.
Τα επί πληρωμή απογευματινά χειρουργεία
Το μόνο στοιχείο που πρόσθεσε η κυβέρνηση στο ΕΣΥ τα τελευταία πέντε χρόνια είναι οι νέες χρεώσεις στα απογευματινά χειρουργεία, στις διαγνωστικές εξετάσεις αλλά και στα φάρμακα. Γι’ αυτό άλλωστε στις πρόσφατες ευρωεκλογές οι πολίτες καταψήφισαν το πρόγραμμα της ΝΔ ή αδιαφόρησαν εμφατικά απέχοντας από τις κάλπες, ώστε να εκφράσουν και στην πράξη τη δυσαρέσκειά τους για το υγειονομικό σύστημα που στήνει η κυβέρνηση. Οι πολυδιαφημισμένες μεταρρυθμίσεις που αποτέλεσαν σημαία της ΝΔ από την πρώτη της εκλογή το 2019 έμειναν στα χαρτιά αφού μέχρι σήμερα ούτε καν τα τμήματα επειγόντων περιστατικών δεν έχουν ανακατασκευαστεί σε όλα τα νοσοκομεία. Οι περιστασιακές κτιριακές βελτιώσεις με χρήματα από το Ταμείο Ανάκαμψης, που με στόμφο διαφήμιζε προεκλογικά ο Αδ. Γεωργιάδης, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό αφού δεν μπορούν να αποκαταστήσουν το γενικότερο κλίμα κατάρρευσης του δημόσιου συστήματος υγείας.
Επείγοντα και εφημερίες
Χρειάστηκε να αλλάξουν τέσσερις υπουργοί Υγείας (Κικίλιας, Πλεύρης, Χρυσοχοΐδης, Γεωργιάδης) για να μην αλλάξει τίποτε ακόμη και στα τμήματα επειγόντων περιστατικών (ΤΕΠ) των δημόσιων νοσοκομείων. Παρότι ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης κατά καιρούς σε συνεντεύξεις του έχει δηλώσει ότι θέλει να βελτιωθούν τα τμήματα επειγόντων περιστατικών ώστε να μην είναι σε αναμονή οι ασθενείς στους διαδρόμους, πέντε χρόνια μετά και με τέσσερις υπουργούς Υγείας η κατάσταση παραμένει ίδια. Ο κατά δήλωσή του γνώστης του τομέα της υγείας Αδ. Γεωργιάδης – αν κι αυτό θα έπρεπε να είναι το πρώτο πράγμα με το οποίο θα ασχολείτο μόλις έκατσε στην καρέκλα του υπουργού Υγείας – μέχρι σήμερα δεν έχει γνωστοποιήσει καν τα σχέδιά του για το πώς θα βελτιώσει τις συνθήκες στα ΤΕΠ των μεγάλων νοσοκομείων, εκεί όπου τελικά καταγράφονται και τα περισσότερα προβλήματα.
Πρωτοβάθμια μόνο στη… φαντασία
Τα πέντε χρόνια διακυβέρνησης της ΝΔ πέρασαν φυσικά και χωρίς ανασυγκρότηση του συστήματος πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Αν και όλοι οι ειδικοί σύμβουλοι των εκάστοτε υπουργών Υγείας γνωρίζουν και συνιστούν να μεταρρυθμιστεί η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και ο τρόπος λειτουργίας των κέντρων υγείας και των μικρών μονάδων υγείας, μέχρι στιγμής το πολυδιαφημισμένο έργο της κυβέρνησης στον τομέα αυτό αποτελεί μόνο… επίτευγμα φαντασίας. Ενώ όλοι στην κυβέρνηση γνωρίζουν ότι τα νοσοκομεία δεν θα αναπνεύσουν από τα χιλιάδες περιστατικά εάν δεν ολοκληρωθεί η μεταρρύθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, δεν προχωρούν σε απολύτως κανέναν σχεδιασμό. Είναι χαρακτηριστικό ότι με βάση μελέτες που έχουν γίνει, ακόμη και τα μισά περιστατικά που φτάνουν στα δημόσια νοσοκομεία θα μπορούσαν να είχαν εξυπηρετηθεί σε μικρότερες μονάδες υγείας όπως είναι τα κέντρα υγείας.
Ψηφιακή υγεία στα χαρτιά
Από την άλλη η περιβόητη και πολύ - προβεβλημένη ψηφιακή υγεία προσώρας και αυτή είναι στα χαρτιά. Ελάχιστες βελτιώσεις έχουν γίνει στα ψηφιακά συστήματα των νοσοκομείων, ενώ ο περιβόητος ατομικός φάκελος ασθενή αν και ανακοινώνεται από το 2019, πλέον επισήμως ο Αδ. Γεωργιάδης παραδέχεται ότι θα είναι έτοιμος όχι πριν από τα μέσα καλοκαιριού του 2025. Ωστόσο εάν παρακολουθήσει κανείς με προσοχή τον υπουργό Υγείας, θα θεωρήσει ότι διαθέτουμε τουλάχιστον… ελβετικό σύστημα υγείας. Μιλάει για νέα ψηφιακά συστήματα στα νοσοκομεία που διευκολύνουν τη λειτουργία τους, ενώ ακόμη και σήμερα οι ασθενείς μόνο πιλοτικά μπορούν να πάρουν τις διαγνωστικές εξετάσεις σε ψηφιακή μορφή και μόνο σε κάποια μεγάλα νοσοκομεία. Τα προηγούμενα χρόνια είχε διαφημιστεί επίσης ότι όλες οι διαδικασίες μέσα στο ΕΣΥ θα είναι ψηφιακές. Όμως κι αυτό το έργο φαίνεται ότι κόλλησε στην αδιαφορία των ιθυνόντων να συντονίσουν την εξέλιξή του. Το μόνο επίτευγμα που θα μπορούσε να χρεωθεί στη “γαλάζια” κυβέρνηση είναι η άυλη συνταγογράφηση, η οποία βέβαια έγινε μέσα στην πίεση της πανδημίας, οπότε και οι ασθενείς χρειάζονταν άμεσα φαρμακευτική αγωγή. Ένα έργο το οποίο υλοποιήθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και όχι από το υπουργείο Υγείας.
Ανεξέλεγκτη δαπάνη στα φάρμακα
Όμως παρά το ψηφιοποιημένο σύστημα συνταγογράφησης, η δαπάνη στα φάρμακα παραμένει ανεξέλεγκτη, αφού ο υπουργός Υγείας όπως και οι προκάτοχοί του δεν έχει λάβει κανένα ουσιαστικό μέτρο προκειμένου να περιοριστεί. Σήμερα είναι σε ισχύ ένα στρεβλό σύστημα χορήγησης φαρμάκων το οποίο ξεπερνά κατά πολύ τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Ένα σύστημα το οποίο επιβαρύνει και τους ασθενείς με αυξήσεις στις συμμετοχές αλλά και τις φαρμακευτικές εταιρείες που υποχρεώνονται να επιστρέφουν χρήματα στο σύστημα με την υπέρβαση της δαπάνης, το γνωστό clawback.
Μέχρι στιγμής τα μόνα μέτρα που έχουν ληφθεί αφορούν “κόφτες” που περιορίζουν τις θεραπείες των ασθενών ενώ εμποδίζουν και το έργο των γιατρών.
Προσλήψεις στα λόγια
Σε ό, τι αφορά τις προσλήψεις προσωπικού στα δημόσια νοσοκομεία, εάν πράγματι είχαν υλοποιηθεί οι χιλιάδες που περιγράφει κατά καιρούς η κυβέρνηση, τότε σήμερα το ΕΣΥ δεν θα διέθετε ούτε… καρέκλα για να καθίσει εργαζόμενος. Η κυβέρνηση βέβαια συχνά πυκνά επικαλείται τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις από το ΑΣΕΠ, αποφεύγοντας φυσικά να αναλάβει την ευθύνη για τις ελλείψεις προσωπικού στο σύστημα υγείας. Προσφάτως μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης θέλησε να μεταθέσει την ευθύνη και στα υπόλοιπα κόμματα της Βουλής λέγοντας ότι θα επιδιώξει τη συναίνεση προκειμένου να απλοποιηθούν οι διαδικασίες στο ΑΣΕΠ. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι ηγεσία του υπουργείου Υγείας ενίοτε δεν ανανεώνει ούτε καν τις συμβάσεις στο επικουρικό προσωπικό ή στους συμβασιούχους υγειονομικούς ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες στα δημόσια νοσοκομεία. Η ίδια κυβέρνηση πάντως με νόμο της Νίκης Κεραμέως πέρασε την επιλογή των διοικητών νοσοκομείων μέσω ΑΣΕΠ προκειμένου να μπορεί να υποστηρίζει ελεύθερα ότι ακολουθεί τον δρόμο της αξιολόγησης και της αξιοκρατίας. Η επιλογή αυτή προφανώς δεν ήταν τυχαία αφού όλα τα κυβερνητικά στελέχη γνωρίζουν πως οι διαδικασίες μέσω ΑΣΕΠ καθυστερούν δραματικά. Έτσι θα μπορούν να διατηρήσουν τα στελέχη που επιθυμούν στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Να σημειωθεί ότι με βάση τις εκτιμήσεις παραγόντων του ΑΣΕΠ, οι πρώτοι διοικητές νοσοκομείων δεν αναμένεται να φτάσουν στο σύστημα υγείας πριν από τον Δεκέμβριο.
