Με κοινό ψηφοδέλτιο (!!!) κατέρχονται Ελλάδα και Τουρκία για τις δύο από τις τέσσερις θεσμικές θέσεις στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ). Το κοινό ψηφοδέλτιο, που συνεπάγεται και κοινή προεκλογική εκστρατεία και προσπάθεια για στήριξη από τα άλλα κράτη και στους δύο υποψήφιους, έχει αποφασιστεί σε υψηλό επίπεδο των κυβερνήσεων των δύο χωρών, Ελλάδας και Τουρκίας. Όπως δε πληροφορούμαστε, οι υποψηφιότητες υποβλήθηκαν την τελευταία στιγμή (τέλος Μαΐου), αιφνιδιάζοντας τους πάντες στην έδρα του ΟΑΣΕ.
Ποιες θέσεις διεκδικούμε
Η Τουρκία διεκδικεί τη θέση του γενικού γραμματέα του ΟΑΣΕ, με τον γνωστό πρέσβη Φεριντούν Σινιρλίογλου, ο οποίος διετέλεσε υφυπουργός Εξωτερικών αλλά και μόνιμος αντιπρόσωπος της χώρας του στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη, καταθέτοντας όλες τις συντεταγμένες της “Γαλάζιας Πατρίδας” έως το περίφημο Τουρκολυβικό και τα αιτήματα για αμφισβητούμενα νησιά και βραχονησίδες στο Αιγαίο, έως την αποστρατιωτικοποίησή τους. Θεωρείται άνθρωπος του Ερντογάν και σκληροπυρηνικός στα εξωτερικά θέματα πολιτικής. Ελλάδα και Κύπρος βρέθηκαν πολλές φορές αντιμέτωπες με τον Σινιρλίογλου και στα θέματα του Αιγαίου, αλλά κυρίως του Κυπριακού.
Η Ελλάδα διεκδικεί τη Διεύθυνση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την κ. Μάνια Τελαλιάν, νομικό (εργάστηκε ως επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας του ΥΠ.ΕΞ. μέχρι το 2020 και στη συνέχεια ήταν συνεργάτης του πρωθυπουργού). Οι άλλες δύο θέσεις, για τις οποίες θα υπάρξει εκλογή, είναι αυτές του αντιπροσώπου για την Ελευθερία των ΜΜΕ και η άλλη για τις Εθνικές Μειονότητες.
Κίνηση “υψηλού συμβολισμού”
Τόσο η Αθήνα όσο και η Άγκυρα χαρακτηρίζουν την κίνηση αυτή, ως υψηλού συμβολισμού, που δίνει το μήνυμα ότι αναζητούνται κοινοί βηματισμοί στα πλαίσια της αναθέρμανσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Σύμφωνα με πληροφορίες, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών έχει δώσει γραπτές οδηγίες προς τις διπλωματικές αποστολές της χώρας να γίνονται κοινές παραστάσεις (προεκλογικές προσεγγίσεις) με τους Τούρκους πρέσβεις για να υποστηριχθούν οι δύο υποψηφιότητες, του κοινού, όπως παρουσιάζεται, ψηφοδελτίου. Πρέπει να σημειωθεί πως οι οδηγίες αυτές έχουν προκαλέσει ένα μούδιασμα στις πλείστες πρεσβείες της Ελλάδος.
Υπάρχουν αντιδράσεις
Όπως αναμενόταν, η κίνηση αυτή, που ειρήσθω εν παρόδω έγινε γνωστή με την υποβολή των υποψηφιοτήτων, έχει προκαλέσει αντιδράσεις (βαλτικές χώρες, Ουκρανία), ενώ είναι φυσιολογικό να ενόχλησε την Κυπριακή Δημοκρατία. Ιδιαίτερα όταν η κίνηση αυτή γίνεται σε μια χρονική συγκυρία συμπλήρωσης φέτος 50 χρόνων από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο. Σημειώνεται ότι πέρυσι είχε αποφασιστεί από Αθήνα και Άγκυρα, όπως η κατοχική Τουρκία υποστηρίξει την υποψηφιότητα της Ελλάδας ως μη μόνιμου μέλους στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (για τη χρονιά 2025-2026) και η Ελλάδα σε αντάλλαγμα να στηρίξει την τουρκική υποψηφιότητα για τη θέση του γενικού γραμματέα του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ). Η Ελλάδα έχει εκλεγεί (όχι βέβαια λόγω της τουρκικής στήριξης) στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, ενώ ο Τούρκος υποψήφιος στο ΙΜΟ απέτυχε.
Και άλλα... “θεματάκια”
Πάντως, ο Φεριντούν Σινιρλίογλου, όταν εμφανίστηκε ενώπιον των εκπροσώπων των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιχείρησε να διαβεβαιώσει πως «θα λειτουργήσει ως τεχνοκράτης». Θέλησε να καθησυχάσει τους Ευρωπαίους διπλωμάτες, κάποιοι εκ των οποίων τον έχουν ζήσει ως πρέσβη της κατοχικής Τουρκίας, αλλά και από τη θέση του υφυπουργού Εξωτερικών. Πρέπει να αναφερθεί πως η Κυπριακή Δημοκρατία, μετά από 17 χρόνια, προέδρευε του Φόρουμ για θέματα Ασφάλειας και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (Ιανουάριο-Απρίλιο 2024). Με την ανάληψη της κυπριακής Προεδρίας, η κατοχική Τουρκία εξέδωσε δήλωση με την οποία ανέφερε πως δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και ως εκ τούτου δε θα συμμετείχε σε συνεδριάσεις κατά τη διάρκεια της περιόδου αυτής. Την περίοδο, δηλαδή, της κυπριακής προεδρίας. Η Άγκυρα είχε εν πολλοίς επαναλάβει τη δήλωση, που είχε γίνει από τουρκικής πλευράς το 1975, όταν ιδρύθηκε ο Οργανισμός και σε αυτό συμμετείχε από την αρχή η Κυπριακή Δημοκρατία.
Αυτήν την περίοδο στον ΟΑΣΕ προεδρεύει η Μάλτα, η οποία θα αναλάβει, όπως γίνεται συνήθως, να βρει συναινετικές φόρμουλες καθώς οι εκλογές γίνονται με αυτόν τον τρόπο. Δεν είναι κανονική ψηφοφορία, αλλά με τη συζήτηση και μέσα από αυτή τον βαθμό αποδοχής των υποψηφιοτήτων. Στο τέλος η προεδρία καταθέτει σχέδιο απόφασης με ονόματα και πρέπει να υπάρξει συναίνεση. Αυτό θα γίνει τον Σεπτέμβριο και μέχρι τότε μέσα από τις ζυμώσεις θα ξεκαθαρίσει το τοπίο. Είναι σαφές πως η Κύπρος θα στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα, την κ. Μάνια Τελαλιάν, όχι όμως τον εκπρόσωπο της κατοχικής δύναμης. Αυτό αναμένεται ότι θα πράξουν κι άλλες χώρες.
Δεν... υπάρχει κοινό ψηφοδέλτιο
Άλλωστε, ως διαδικασία το κοινό ψηφοδέλτιο δεν υπάρχει. Οι υποψηφιότητες είναι ατομικές. Η συνέχεια για το κοινό ψηφοδέλτιο θα κριθεί στο... γήπεδο του ΟΑΣΕ. Ο Οργανισμός για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) ιδρύθηκε το 1995. Υπενθυμίζεται ότι προηγήθηκε, ως πρόεδρος του ΟΑΣΕ, το 1975, η υπογραφή της Τελικής Πράξης του Ελσίνκι και η δημιουργία της Διάσκεψης για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη, τη γνωστή ΔΑΣΕ. Στόχος ήταν η δημιουργία ενός μηχανισμού μείωσης των πολιτικών και στρατιωτικών εντάσεων. Την περίοδο εκείνη, ως γνωστό, “μεγαλουργούσε” ο ψυχρός πόλεμος. Ο ΟΑΣΕ έχει 57 κράτη-μέλη (πέραν από τα ευρωπαϊκά και αυτά της πρώην ΕΣΣΔ, στον ΟΑΣΕ είναι και οι ΗΠΑ και Καναδάς). Οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία.
