Η αποχή-ρεκόρ, που πλησίασε το 60%, είναι όχι μόνο μακράν η χειρότερη στη σύγχρονη πολιτική ιστορία της Ελλάδας (φανταστείτε ότι το προηγούμενο χειρότερο ήταν η αποχή του προηγούμενου Ιουνίου, που δεν ήταν καν 50%), αλλά πρέπει να είναι και από τις υψηλότερες στην ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία.
Η εκτίμηση ότι «ο θάνατος της πολιτικής στην Ελλάδα» είναι πλέον πολύ κοντά δεν είναι ούτε υπερβολική, ούτε τραβηγμένη. Αντίθετα, έχει πολύ ρεαλιστική αφετηρία και σαφέστατα δικαιολογείται από τα γεγονότα.
Το πολιτικό σύστημα διώχνει κόσμο
Η Ελλάδα με τον “εκσυγχρονισμό” της απέκτησε περισσότερο “δυτικοευρωπαϊκά” χαρακτηριστικά όσον αφορά στη συμπεριφορά του εκλογικού σώματος. Στο πλαίσιο αυτό, πλήθυναν σαφώς οι απολιτίκ και οι “απλώς δε με νοιάζει”, αλλά και πάλι μέχρι το 2010 η συμμετοχή στις ελληνικές εκλογές ήταν σταθερά υψηλότερη από τις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. Ωστόσο, μετά ήρθε η “κρίση”, τα μνημόνια, η εσωτερική υποτίμηση. Και η πρώτη “πολιτική προδοσία”.
Το ΠΑΣΟΚ στα τάρταρα
Από τον εκλογικό θρίαμβο του Γιώργου Παπανδρέου το 2009 στα μνημόνια, και από εκεί στην πλήρη απαξίωση του ΠΑΣΟΚ στη συνέχεια, ήταν... ένα τσιγάρο δρόμος. Το ΠΑΣΟΚ, που έπαιρνε πλέον του 40% και είχε κυβερνήσει αυτοδύναμα για δεκαετίες, ήταν πλέον παρελθόν. Η μεγάλη μάζα των ψηφοφόρων του, σχεδόν όλοι για να είμαστε ακριβείς, το εγκατέλειψαν εν μία νυκτί. Αισθάνθηκαν προδομένοι, αφού το “δικό τους” ΠΑΣΟΚ έβαλε τη χώρα στα μνημόνια και ξεκίνησε τη φτωχοποίηση του ελληνικού λαού. Μισθωτοί, ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες εγκατέλειψαν μαζικά το ΠΑΣΟΚ. Πολλοί (κυρίως ελεύθεροι επαγγελματίες και αγρότες) πήγαν στη Νέα Δημοκρατία, περισσότεροι (κυρίως μισθωτοί) πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μια πολύ μεγάλη μερίδα... δεν πήγε πουθενά. Απλώς σταμάτησε να ψηφίζει. Κάτι που έγινε φανερό στη δραστικά μειωμένη συμμετοχή του εκλογικού σώματος στις εκλογές του 2012, αφού από το 71% του 2009 πέσαμε στο 62% του 2012.
Η δεύτερη “προδοσία”
Ο ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, συγκέντρωσε ένα μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων του ΠΑΣΟΚ και κέρδισε τις εκλογές του 2015 (Ιανουάριος), υποσχόμενο “ανατροπή” των μνημονίων και επαναφορά στην πορεία της ευημερίας. Η συμμετοχή ήταν αυξημένη σε σχέση με το 2012, μάλιστα, 64% έναντι 62%. Ωστόσο, όχι μόνο απέτυχε να κάνει αυτήν την ανατροπή, αλλά υπέγραψε και άλλο μνημόνιο και “έκλινε το γόνυ” στους δανειστές. Κέρδισε τις εκλογές της “επιβεβαίωσης” το φθινόπωρο του 2015, αλλά ήδη κι άλλος κόσμος είχε απομακρυνθεί από τις κάλπες: η συμμετοχή μειώθηκε στο 54%! Ενώ και στις εθνικές εκλογές του 2019, παρά τη “δεξιά πανστρατιά” που προκάλεσε το “μακεδονικό”, η συμμετοχή κινήθηκε στα... ρηχά νερά του 57%.
Η... τρίτη προδοσία;
Οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ ουδέποτε επέστρεψαν στις κάλπες, οι ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ τον εγκατέλειψαν μαζικά το 2023, κατακρημνίζοντας το ποσοστό του (αφού απέτυχε να πείσει με την αλλοπρόσαλλη αντιπολίτευση που έκανε μετά την ήττα του 2019 και προσπάθησε να προσεταιριστεί το... κοινό της Ν.Δ.!) και έκτοτε... παραμένουν μακριά από την κάλπη.
Αλλά πλέον, φαίνεται ότι και ένα μέρος των ψηφοφόρων της Ν.Δ. αισθάνονται “προδομένοι”. Και στην πλειοψηφία τους ανήκουν στην οικονομική τάξη που συμμετέχει με τα υψηλότερα ποσοστά σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις, τους ελεύθερους επαγγελματίες και μικροεπιχειρηματίες. Η συμμετοχή των ελεύθερων επαγγελματιών, που στις εκλογές του 2023, ακόμη κι εκείνες του Ιουνίου, κυμάνθηκε σε επίπεδα άνω του 75% (τον Μάιο ήταν πλέον του 80%), την περασμένη Κυριακή εκτιμάται ότι ήταν πολύ χαμηλή. Ίσως και κάτω από 50%. Είναι και η κατηγορία του πληθυσμού που έδωσε το υψηλότερο ποσοστό στη Ν.Δ. πέρυσι, αφού εκτιμάται ότι κατά 58% (άλλες αναλύσεις ανεβάζουν το ποσοστό πάνω από 60%) ψήφισαν το κόμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Δεν ξέρουμε τι θα μεσολαβήσει μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές και αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης καταφέρει να πείσει τους νεοδημοκράτες ψηφοφόρους να επιστρέψουν στις κάλπες. Αν όχι, θα έχει χαθεί ακόμη ένα μέρος του εκλογικού σώματος. Για τα καλά.
Και θα πλησιάσουμε περισσότερο στον θάνατο της πολιτικής στη χώρα μας.
Καπνός και φωτιά
Αυτοί που για χρόνια είχαν ταλαιπωρήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ξορκίζοντας τον “κίνδυνο εκπασοκισμού”, είναι έτοιμοι να πάρουν μεταγραφή στο “ορθόδοξο” ΠΑΣΟΚ.
Ο “καπνός” για ΠΑΣΟΚ και Νέα Αριστερά.
Όπου υπάρχει καπνός...
Λοιπόν, μόνο άδικο δεν είχαν οι λαϊκοί άνθρωποι κι όχι οι σαλονάτοι όταν έλεγαν ότι «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά». Παρά τις εκατέρωθεν διαψεύσεις για συνεργασία, ανοιχτοί δίαυλοι μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Νέας Αριστεράς υπάρχουν. Άλλωστε, τι έχουν πλέον να κάνουν οι “υπέροχοι 11” μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της Κυριακής; Κάπου να κολλήσουν για την προσωπική τους επιβίωση. Και οι ενδιαφερόμενοι δεν είναι πολλοί.
Τώρα, πώς όλοι αυτοί που για χρόνια είχαν ταλαιπωρήσει τον ΣΥΡΙΖΑ, ξορκίζοντας τον «κίνδυνο εκπασοκισμού», είναι έτοιμοι να πάρουν μεταγραφή στο “ορθόδοξο” ΠΑΣΟΚ είναι άλλη ιστορία. Ομοίως και το ΠΑΣΟΚ του Ανδρουλάκη, που έλεγε πως με τους Βούτσηδες και Φίληδες εμείς ΚΚΕ Εσωτερικού δε θα γίνουμε. Όπως και να το κάνουμε, όταν είσαι μια ζωή μαθημένος να κάθεσαι σε κομματικές καρέκλες, είναι δύσκολο να κόψεις τη συνήθεια.
Το βουλευτιλίκι και το μεροκάματο να βγαίνει.
Αλίμονο σε κάτι αθώους, που τόσα χρόνια τους παίρνουν στα σοβαρά...
Λοβέρδος στη Μεσσηνία του Σαμαρά
Κάτι παραπάνω από τους διπλάσιους ψήφους χρειαζόταν ο Ανδρέας Λοβέρδος προκειμένου το κόμμα του, οι Δημοκράτες, να κερδίσουν στις ευρωεκλογές 2024 το πολυπόθητο “εισιτήριο” για την είσοδο στην Ευρωβουλή. Ωστόσο, η εκλογική επίδοση του 1,45% - ήτοι 57.496 ψήφοι - απείχε αρκετά από τον στόχο.
Ο Ανδρέας Λοβέρδος, ο οποίος παραδοσιακά κατέβαινε ως υποψήφιος βουλευτής στον Β1 Βόρειο Τομέα Αθηνών, κατάφερε στην εκλογική του περιφέρεια να αντλήσει ποσοστό αρκετά μεγαλύτερο από το πανελλαδικό του (2,19%), κάτι που φυσικά δεν προκαλεί εντύπωση.
Εντύπωση όμως προκαλεί το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό του Ανδρέα Λοβέρδου δεν ήρθε από τον Βόρειο Τομέα Αθηνών, αλλά από εκλογική περιφέρεια της επαρχίας. Και όχι “όποια κι όποια” περιφέρεια, αλλά από τη Μεσσηνία. Στην πατρίδα του Αντώνη Σαμαρά, λοιπόν, ο Ανδρέας Λοβέρδος πέτυχε ποσοστό 2,43%.
