Νέες αλλαγές αναμένονται για τους εργαζόμενους, ενώ οι υφιστάμενες συλλογικές συμβάσεις καλύπτουν ελάχιστο τμήμα του ελληνικού εργατικού δυναμικού. Σχεδόν σε όλους τους τομείς οι συλλογικές συμβάσεις “κάνουν νερά”, με αποτέλεσμα μόλις 1 στους 5 Έλληνες εργαζόμενους να καλύπτονται από αυτές.
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προμηνύει μία νέα παρέμβαση στις εργασιακές σχέσεις, η οποία θα περιλαμβάνει σημαντικές αλλαγές στις διαδικασίες προσλήψεων και στη διαχείριση των εν λόγω σχέσεων, καθώς δίνει τη δυνατότητα εργασίας για 13 ώρες την ημέρα σε έναν εργοδότη, όταν με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο αυτές οι ώρες αντιστοιχούν σε εργασία για δύο εργοδότες.
Μέσα από τον λόγο του Κυριάκου Μητσοτάκη στην τελετή απονομή των ετήσιων βραβείων του ΕΒΕΑ στο Ζάππειο, ο εργασιακός κόσμος πήρε «μία ιδέα» για το τι μέλλει γενέσθαι με τις αλλαγές στις πολυσυζητημένες και ήδη τεταμένες σχέσεις στην ελληνική αγορά εργασίας.
«Αίτημα αυτών των αλλαγών», προλόγισε ο πρωθυπουργός, «είναι η μείωση της γραφειοκρατίας και η ενίσχυση της ευελιξίας των εργαζομένων». Οι ρυθμίσεις αυτές, κατά τα λεγόμενα του κ. Μητσοτάκη, εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης που σκοπεύει στον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας και έχει ως απώτερο σΦεκοπό «τη διευκόλυνση των επιχειρήσεων, την προστασία των εργαζομένων και την ενίσχυση της διαφάνειας και της νομιμότητας στις εργασιακές σχέσεις». Πυλώνας αυτής της «ευελιξίας», σύμφωνα με την οπτική των πολιτικών δρώντων, είναι ο «εκσυγχρονισμός του ωραρίου», κατ’ επέκταση λοιπόν και της υπερωρίας.
Με αυτό ως γνώμονα, η βασική ρύθμιση αυτών των νέων αλλαγών στο υπάρχον πλαίσιο, που επιτρέπει εργασία ως και 13 ώρες ημερησίως σε δύο εργοδότες, είναι να επιτρέπει αυτές τις ώρες απασχόλησης σε έναν εργοδότη, ενώ παράλληλα δίνει στους εργαζόμενους τη δυνατότητα υπερωριακής απασχόλησης σε καθεστώς εκ περιτροπής εργασίας.
Οι ρυθμίσεις αυτές, κατά τα λεγόμενα του κ. Μητσοτάκη, εντάσσονται στην ευρύτερη στρατηγική της κυβέρνησης που σκοπεύει στον πλήρη ψηφιακό μετασχηματισμό της αγοράς εργασίας
Όλα αυτά, όπως τόνισε ο κ. Μητσοτάκης, μπορούν να γίνουν υπό την προϋπόθεση ότι θα τηρούνται οι προβλεπόμενοι χρόνοι ημερήσιας ανάπαυσης και εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας, τα οποία υπενθυμίζεται πως σήμερα έχουν ως εξής: πέραν του 8ώρου, επιτρέπεται μία ώρα υπερεργασίας, με νόμιμη προσαύξηση +20%, και έως 3 ώρες υπερωρίας, με έγκριση και προσαύξηση +40%. Βασική προϋπόθεση είναι ότι δε θα υπερβαίνει τις 150 ώρες ετησίως, εκτός αν δοθεί ειδική άδεια από το ΣΕΠΕ. Με την εν λόγω ρύθμιση, το επιτρεπόμενο 12ωρο θα γίνει 13 ώρες, χωρίς όμως να αλλάζουν οι προσαυξήσεις για την υπέρβαση του ωραρίου και όλα αυτά χωρίς να έχει σχολιαστεί πως αυτή η αύξηση στις υπερωρίες θα γίνει προς έναν εργοδότη και όχι δύο, όπως ισχύει σήμερα.
Εξίσου πρωτόγνωρο είναι η επόμενη ρύθμιση που σχεδιάζει η κυβέρνηση. Για πρώτη φορά θα επιτραπεί η δυνατότητα απασχόλησης σε υπερωρίες για τους εκ περιτροπής εργαζόμενους. Η εν λόγω ρύθμιση, σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, υπολογίζεται να έχει αποτέλεσμα μεγάλες προσαυξήσεις στο ωρομίσθιο έως και 40%, πράγμα που «θα ενισχύσει τόσο το εισόδημα των εργαζομένων, όσο και τη λειτουργικότητα των επιχειρήσεων», με ενδεικτικό παράδειγμα αυτών που λειτουργούν στους κλάδους της εστίασης και έχουν αυξημένες ανάγκες κάποιες ημέρες την εβδομάδα.
Στα “πρόθυρα” ψηφιακού μετασχηματισμού
Εκτός από αυτές τις μεγάλες αλλαγές, το υπουργείο Εργασίας στο προσεχές διάστημα θα προχωρήσει σε ακόμη περισσότερες ρυθμίσεις «τυπικής φύσεως». Χαρακτηριστική σε αυτό το πλαίσιο είναι η απλοποίηση της διαδικασίας πρόληψης των εργαζομένων, η οποία, αντί για τα τέσσερα έγγραφα θα χρειάζεται μονάχα ένα έγγραφο, ενώ παράλληλα “στα σκαριά” είναι ένας ψηφιακός φάκελος εργαζομένου, στον οποίο θα συγκεντρώνονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία και δικαιολογητικά, ενώ θα παρέχεται και η δυνατότητα αποστολής ειδοποιήσεων στον εκάστοτε εργαζόμενο μέσω της εφαρμογής myErgani.
Με αυτόν τον “αέρα” του εκσυγχρονισμού θα καταργηθούν και κάποια έντυπα έγγραφα, τα οποία έχουν στην πλειονότητά τους ήδη αντικατασταθεί αναλόγως με ψηφιακά δεδομένα, όπως το Βιβλίο Αδειών, ο Ετήσιος Πίνακας Αδειών (Ε11) και ο Ετήσιος Πίνακας Προσωπικού (Ε4). Επιπλέον, καταργείται η υποχρέωση έντυπης τήρησης εγγράφων που υπάρχουν ηλεκτρονικά, ενώ δε θα απαιτείται και η ανάρτηση περιττών αρχείων στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ. Παράλληλα με αυτά έρχεται ένα νέο πλαίσιο για την Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας, στην οποία θα δοθεί η δυνατότητα ευέλικτης προσέλευσης με απόκλιση έως 120 λεπτών, κατόπιν συμφωνίας μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη βεβαίως, ενώ κατοχυρώνεται επίσης «χρόνος προετοιμασίας»: 30 λεπτά για τους εργαζόμενους σε βιομηχανίες και 10 λεπτά για όλους τους υπόλοιπους τομείς.
Στέλιος Βοργιάς: «Ένα γενικότερο πλαίσιο που είναι κατά των εργαζομένων»
Δε γίνεται όμως να μην επισημανθεί ένα σημαντικό γεγονός που εκτυλίσσεται παράλληλα με τις νέες αλλαγές που σχεδιάζει το υπουργείο. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, μόλις 1 στους 5 εργαζόμενους καλύπτεται από τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, μόνο το πρώτο τετράμηνο του 2025 υπογράφηκαν 72 νέες επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες αφορούν μονάχα περίπου 42.500 μισθωτούς.
«Αυτά είναι αστεία νούμερα», τόνισε στη “Νέα Κρήτη” ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου κ. Στέλιος Βοργιάς, ο οποίος επανειλημμένα έχει επισημάνει και μέσα από την εφημερίδα μας και γενικά πόσο αναγκαίο είναι να υπάρχει μία επίσημη μαζική προώθηση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας στην Ελλάδα, καθώς η χώρα είναι ήδη στο “στόχαστρο” της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την «υπονόμευση» των συμβάσεων, όπως το έθεσε ο ίδιος, «ενώ έχουμε μόλις 2 χρόνια περιθώριο να εξασφαλίσουμε ότι το 80% του εργατικού μας δυναμικού καλύπτεται από αυτές, όπως δηλαδή και σε όλη την υπόλοιπη Ευρώπη».
Ο κ. Βοργιάς συνέχισε σχολιάζοντας τις εξελίξεις των ρυθμίσεων ως ένα ακόμη “κομμάτι στο παζλ” «υπονόμευσης των εργασιακών δικαιωμάτων, με τελικό στόχο την κατάργηση του 5νθημέρου εργασίας». Παρέθεσε ως ενδεικτικό παράδειγμα τη συζήτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Φρίντριχ Μερτς τον Μάιο, όταν ο Γερμανός καγκελάριος είχε πει: «Όσοι θέλουν να εργάζονται 40 ώρες την εβδομάδα, ας ρίξουν μια ματιά στην Ελλάδα. Μπορεί το 6ήμερο να είναι αδιανόητο (σ.σ. να εφαρμοστεί στη Γερμανία), αλλά μπορούμε να δούμε το 8ωρο να μην είναι το ανώτατο όριο ημερήσιας εργασίας».
Ο κ. Βοργιάς σχολίασε λοιπόν πως αυτές οι ρυθμίσεις προς τα εκεί βαίνουν ολοταχώς, λέγοντας πως αυτή η «ενίσχυση της ευελιξίας στο ωράριο» το μόνο που προαναγγέλλει είναι «η ενίσχυση της παράνομης εργασίας σε όλους τους τομείς» και επεσήμανε πως «πρέπει να γυρίσουμε πίσω, να λύσουμε τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν κι έπειτα να προχωρήσουμε μπροστά. Είμαστε κάθετα αντίθετοι με αυτές τις νέες ρυθμίσεις και ζητάμε για ακόμη μία φορά τη δημοσίευση του οδικού χάρτη, που θα ενισχύσει επιτέλους τις συλλογικές συμβάσεις».
Σύμφωνα βέβαια με τις πηγές του υπουργείου Εργασίας και τη Νίκη Κεραμέως, ο εν λόγω οδικός χάρτης που ζητά ο πρόεδρος του ΕΚΗ και τα σωματεία δεν αναμένεται να έρθει μέχρι και το τέλος του 2025.
