Σε πτωτική πορεία βρίσκεται οι κρητικές εξαγωγές και μάλιστα σε αξία μιλάμε για ιδιαίτερα μεγάλο κατήφορο, αφού η μείωση τους πρώτους μήνες (Ιανουάριος-Απρίλιος) του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023 ξεπέρασε οριακά το 40%!
Αντίθετα, η ποσότητα των κρητικών εξαγωγών μπορεί επίσης να μειώθηκε, αλλά σε πολύ μικρότερο ποσοστό (7,9%). Το σύνολο σχεδόν της μείωσης σε αξία των εξαγωγών προέρχεται από το ελαιόλαδο, το οποίο γνώρισε... πιένες πέρυσι, αλλά φέτος κινήθηκε σε ρηχά νερά.
Η εικόνα αυτή προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, τα οποία επεξεργάστηκε ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης. Συγκεκριμένα, οι κρητικές εξαγωγές έφτασαν τα 262,3 εκατ. ευρώ έναντι 439 εκατ. ευρώ τον αντίστοιχο διάστημα του 2023, με τη μείωση να ανέρχεται σε 176,7 εκατ. ευρώ, δηλαδή 40,3%. Σε ποσότητα παρουσιάστηκε, επίσης, μείωση ίση με 7,9%, με τις εξαγωγές να αγγίζουν τους 172.619 τόνους, έναντι των 187.333 τόνων το 2023.
Το εμβληματικό προϊόν της Κρήτης πέρυσι είχε μια εξαιρετική εξαγωγική χρονιά, λόγω της αυξημένης παραγωγής και της διεθνούς έλλειψης, αλλά φέτος... επανήλθε στα ρηχά
Ο κλάδος των Τροφίμων και Ποτών, ο οποίος αποτελεί το 59,5% του συνόλου των κρητικών εξαγωγών με 156,1 εκατ. ευρώ, παρουσιάζει μείωση ίση με 53,5%. Ο κλάδος των Χημικών & Πλαστικών έρχεται δεύτερος, με μερίδιο περίπου 24,4% επί του συνόλου των εξαγωγών της Κρήτης και αύξηση της τάξεως του 4,2%. Ακολουθούν οι κλάδοι του Αγροτικού Εξοπλισμού (μερίδιο 5,6% και μείωση 9,9%), της Κλωστοϋφαντουργίας & Ένδυσης (μερίδιο 3,4% και μείωση 6,3%) και με μικρότερα μερίδια οι Μηχανές & Συσκευές, τα Δομικά Υλικά και τα λοιπά βιομηχανικά προϊόντα.
Τρόφιμα & Ποτά
Στον αγροδιατροφικό τομέα, το Ελαιόλαδο έφτασε οριακά τα 96,3 εκατ. ευρώ, καταλαμβάνοντας το 61,7% στην κατηγορία των Τροφίμων & Ποτών, με μείωση 63,2% σε αξία και 77,4% σε ποσότητα, σε σχέση με το περυσινό αντίστοιχο διάστημα. Τα Κηπευτικά έφτασαν τα 42,1 εκατ. ευρώ με μείωση 21,8%, τα Ψάρια & Θαλασσινά τα 4,2 εκατ. ευρώ και αύξηση 13,5%, τα Φρούτα τα 3 εκατ. ευρώ και μείωση 11,8% και με μικρότερα ποσοστά ακολουθούν η κατηγορία των Νερών- Αναψυκτικών- Χυμών, τα Γαλακτοκομικά, το Κρασί, το Κρέας & Παρασκευάσματά του και το Μέλι.
Θυμίζουμε ότι πέρυσι οι εξαγωγές ελαιολάδου από την Κρήτη έφτασαν τους 54.407 τόνους σε αυτό το διάστημα και σε αξία τα 261,6 εκατ. ευρώ.
Να αναφέρουμε σε αυτό το σημείο ότι για το κυριότερο εξαγώγιμο προϊόν της Κρήτης, το ελαιόλαδο, με βάση τις προβλέψεις που είχαν γίνει από τον Σύνδεσμο Εξαγωγέων, ήταν αναμενόμενη η τεράστια μείωση που παρατηρείται. Η εξαιρετικά χαμηλή παραγωγή της τελευταίας ελαιοκομικής περιόδου και η ασυνήθιστα υψηλή τιμή είναι οι κύριοι λόγοι που ευθύνονται για τη μείωση των εξαγωγών του συγκεκριμένου προϊόντος και κατ’ επέκταση του συνόλου των εξαγωγών της Κρήτης.
Βιομηχανία
Από τα προϊόντα εκτός αγροδιατροφικού τομέα, το μεγαλύτερο ποσοστό καταλαμβάνει ο κλάδος των Χημικών & Πλαστικών (μερίδιο 24,4% στο σύνολο των κρητικών εξαγωγών), με κυριότερα προϊόντα τις πλαστικές μεμβράνες και τα πλαστικά φύλλα, τα είδη συσκευασίας από πλαστικές ύλες, τις χρωστικές ύλες κ.ά. Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης η εξαγωγή Αγροτικού Εξοπλισμού, με κυριότερο προϊόν τα δίχτυα αγροτικής χρήσης.
Αγορές
Σχετικά με τις αγορές, οι κυριότεροι αγοραστές των κρητικών προϊόντων είναι η Γερμανία (49,8 εκατ. ευρώ και μερίδιο 19%), η Ιταλία (47,2 εκατ. ευρώ και μερίδιο 18%), η Γαλλία (17,3 εκατ. ευρώ, μερίδιο 6,6%), η Πολωνία (19,8 εκατ. ευρώ, μερίδιο 5,3%) και η Ολλανδία (12,9 εκατ. ευρώ και μερίδιο 4,9%). Τη δεκάδα των κυριότερων αγοραστών κλείνουν οι ΗΠΑ, η Ισπανία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία και η Αυστρία.
Για τον κλάδο των Τροφίμων & Ποτών, τους κυριότερους αγοραστές αποτελούν η Ιταλία (μερίδιο 26,1%), η Γερμανία (23,1%), η Πολωνία (6,2%), η Ισπανία (4,6%) και η Βουλγαρία (4,5%). Ακολουθούν η Αυστρία, η Ρουμανία, οι ΗΠΑ, η Κύπρος και η Ολλανδία.
Στις αγορές του κρητικού ελαιολάδου πρώτη έρχεται η Ιταλία με 40,2 εκατ. ευρώ, δεύτερη η Γερμανία με 25,8 εκατ. ευρώ και ακολουθούν η Ισπανία, οι ΗΠΑ και η Γαλλία.
Για τον κλάδο των Χημικών & Πλαστικών, οι κυριότεροι αγοραστές είναι η Γαλλία με 8,8 εκατ. ευρώ, η Γερμανία με 8,1 εκατ. ευρώ, το Μεξικό με 4,6 εκατ. ευρώ, η Ολλανδία με 4,2 εκατ. ευρώ και η Ιταλία με 3,7 εκατ. ευρώ.
Κατά την εξεταζόμενη περίοδο Ιανουαρίου-Απριλίου 2024 ανά νομό, τα στοιχεία μας δίνουν τα παρακάτω αποτελέσματα:
- Νομός Ηρακλείου: 170,9 εκατ. ευρώ, έναντι των 291,5 το 2023. Μείωση 41,4%.
- Νομός Λασιθίου: 13,5 εκατ. ευρώ, έναντι των 46,6 το 2023. Μείωση 71%.
- Νομός Ρεθύμνου: 11,1 εκατ. ευρώ, έναντι των 32,6 το 2023. Μείωση 66%.
- Νομός Χανίων: 66,8 εκατ. ευρώ, έναντι των 68,3 το 2023. Μείωση 2,2%.
Σε εξαγόμενη ποσότητα, ο νομός Λασιθίου και ο νομός Χανίων παρουσιάζουν αύξηση 24,3% και 3,1% αντίστοιχα, ενώ οι νομοί Ηρακλείου και Ρεθύμνου μείωση 27,9% και 64,8% αντίστοιχα.
Αρ. Καλαμπόκης: «Αναμενόμενη η πτώση στο τετράμηνο»
Ο πρόεδρος του ΣΕΚ, Αλκιβιάδης Καλαμπόκης, δήλωσε: «Η περίοδος Ιανουαρίου-Απριλίου 2024, όπως είχαμε προβλέψει, δεν αποτέλεσε καλή περίοδο για τις εξαγωγές της Κρήτης, και αυτό οφείλεται, όπως αναφέραμε ήδη, στον μεγαλύτερο βαθμό στην τεράστια μείωση των εξαγωγών του ελαιολάδου. Επιτακτική λοιπόν κρίνεται η ανάγκη, όπως διαχρονικά τονίζει ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων Κρήτης, να διευρυνθεί η παραγωγική βάση και να δοθεί βαρύτητα και στα υπόλοιπα προϊόντα που παράγει και εξάγει η Κρήτη.
Όπως φαίνεται, η κατάσταση θα αρχίσει να ομαλοποιείται το 2025 και οι Κρήτες εξαγωγείς θα πρέπει να ξεπεράσουν τους εαυτούς τους, αλλά παράλληλα απαιτείται υποστήριξη από την Πολιτεία με την παροχή υποστηρικτικών εργαλείων, διευκόλυνση της εξαγωγικής διαδικασίας, προκήρυξη επιχειρησιακών προγραμμάτων (όπως π.χ. ο σχεδιασμός νέου προγράμματος “Εξωστρέφεια”), εκπαίδευση και κατάρτιση νέας γενιάς εξαγωγέων, φορολογικά κίνητρα εστιασμένα στις εξαγωγικές εταιρείες, διεύρυνση εξαγωγικής βάσης, άνοιγμα σε τρίτες χώρες κ.ά. Αυτά είναι τα “κλειδιά” που θα πρέπει να αποτελούν έναν μακροπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό, προκειμένου οι εξαγωγές μας να επανέλθουν σε ανοδική πορεία, όπως κατέγραφαν τα τελευταία χρόνια, καταρρίπτοντας κάθε χρόνο και νέο ρεκόρ».
