Εργαζόμενες στα θερμοκήπιά τους, γιόρτασαν την Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας οι Ιεραπετρίτισσες κάθε ηλικίας, που έχουν μάθει να ξυπνούν με την ανατολή του ήλιου για την καθημερινή δουλειά στην καλλιέργεια και να επιστρέφουν το δειλινό στο σπίτι τους για να συνεχίσουν με τις δουλειές του νοικοκυριού.
Η Διεθνής Ημέρα της Αγρότισσας καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 18 Δεκεμβρίου 2007 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Οκτωβρίου, για να υπενθυμίζει τη συμβολή της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή και την αγροτική κοινωνία εν γένει, αλλά και τις προκλήσεις τις οποίες αντιμετωπίζει.
Τιμώντας τη γυναίκα της υπαίθρου, ξεκινήσαμε το αφιέρωμά μας εφέτος με μια απρόσμενη επίσκεψη στο θερμοκήπιο της 84χρονης Σοφίας Σουργιαδάκη, στα Λιβάδια της Ιεράπετρας.
«Γεννήθηκα το 1941 και είμαι σήμερα 84 ετών», μας είπε. «Είμαι αγρότισσα από τα 10 μου χρόνια. Από τότε δούλευα με τους γονείς μου στα χωράφια, κυρίως στην παραγωγή λαδιού. Μετά παντρεύτηκα και το 1973 έφτιαξα με τον σύζυγό μου το πρώτο θερμοκήπιο. Από τότε και για 52 ολόκληρα χρόνια καλλιεργούμε κηπευτικά. Συνεχίζουμε μέχρι και σήμερα, με τον άντρα μου, στα 84 μας χρόνια και καλλιεργούμε ένα μικρό θερμοκήπιο 700 τ.μ. με πιπεριές. Είμαι υγιής και δουλεύω ακόμη σκάβοντας τη γη, γιατί κάνω αυτό που μου αρέσει. Αν σταματήσω να δουλεύω, ξέρω ότι θα αρρωστήσω.
Η εργασία μας δίνει ζωή. Και επειδή γιορτάζουμε σήμερα, θέλω να στείλω τα χρόνια μου πολλά σε όλες τις αγρότισσες και να τους πω ότι, αν συνεχίσουν να δουλεύουν, θα είναι πάντα υγιέστατες. Στην αγροτική οικογένεια κάνει κουμάντο ο άντρας μαζί με τη γυναίκα, αλλά το τιμόνι το κρατούμε εμείς», πρόσθεσε η 84χρονη Σοφία Σουργιαδάκη, ξεβοτανίζοντας με το «σκαπέτι» το θερμοκήπιό της σαν παλικάρι 20 χρονών.
Η 84χρονη Σοφία Σουργιαδάκη, στον ελεύθερό της χρόνο, φτιάχνει παραδοσιακό σαπούνι, δερματικές αλοιφές και ροφήματα με διάφορα βότανα.
Από την Άρβη της Βιάννου, η Μηχανολόγος Μηχανικός του ΕΛΜΕΠΑ, κ. Μαρίνα Πιτροπάκη, που προτίμησε να μην ακολουθήσει το αντικείμενο των σπουδών της, αλλά να ασχοληθεί με την παραγωγή κηπευτικών στο θερμοκήπιο, μας είπε ότι «σήμερα η Ελληνίδα αγρότισσα έχει πάρει μια αξιόλογη θέση στον πρωτογενή τομέα, με έναν πολυδιάστατο ρόλο. Είναι παραγωγική, συμβουλευτική αλλά και ηγετική ακόμη στην καλλιέργεια. Η γυναίκα έχει προχωρήσει δυναμικά στην παραγωγή αλλά και στην εμπορία. Βλέπουμε επίσης στον αγροτικό τομέα πάρα πολλές γυναίκες γεωπόνους να παίζουν έναν σπουδαίο συμβουλευτικό ρόλο για τους αγρότες και τις καλλιέργειές τους. Οι γυναίκες λοιπόν της υπαίθρου είναι άξιες θαυμασμού, γιατί εκτός από τις καλλιέργειες έχουν να στηρίξουν και το σπίτι τους. Το νοικοκυριό έχει πάρα πολλές απαιτήσεις.
Οι γυναίκες έχουν αποκτήσει επίσης ηγετικό ρόλο στους συνεταιρισμούς και σε όλα τα συλλογικά αγροτικά σχήματα. Βρίσκονται πλέον στην πρώτη γραμμή και αυτό δεν φαίνεται να ενοχλεί το άλλο φύλο, γιατί έχει δημιουργηθεί μια αρμονική συνύπαρξη μεταξύ τους», μας είπε μεταξύ άλλων η κ. Μαρίνα Πιτροπάκη από την Άρβη.
Στο τιμόνι του Συλλόγου Παραγωγών - Πωλητών Λαϊκών Αγορών Ν. Λασιθίου βρίσκεται τα τελευταία χρόνια η αγρότισσα κ. Εριέττα Μπαγορδάκη από τον Κουτσουρά. Τη βρήκαμε στη Λαϊκή Αγορά του Αγίου Νικολάου και της θυμίσαμε ότι γιορτάζουν όλες οι αγρότισσες του κόσμου.
«Για εμάς δεν υπάρχει χρόνος για γιορτές. Ακόμα και μέσα στις γιορτές των Χριστουγέννων εμείς δεν μένουμε χωρίς δουλειά. Τα χωράφια είναι σαν τα μωρά παιδιά, γιατί πρέπει να είσαι συνέχεια από πάνω τους. Η αγροτική ζωή είναι για εμάς μια μεγάλη ευθύνη, γιατί έχουμε και τις δουλειές του σπιτιού που περιμένουν. Πιο παλιά και ο χώρος των λαϊκών αγορών ήταν ανδροκρατούμενος. Αυτό όμως έχει ανατραπεί τα τελευταία χρόνια, με τις γυναίκες να έχουν εισβάλει στην ουσία και σε αυτόν τον τομέα. Ο κόσμος που ψωνίζει μάς εμπιστεύεται περισσότερο από τους άντρες, γιατί εμείς ξέρουμε τι θέλει η νοικοκυρά να αγοράσει για να μαγειρέψει.
Ο ρόλος μας σαν αγρότισσες ήταν πολύ δύσκολος από τότε που είχαμε την παραγωγή μόνο και το νοικοκυριό στα χέρια μας. Τώρα σε όλα αυτά προσθέσαμε και την πώληση των κηπευτικών μας πίσω από τους πάγκους της Λαϊκής Αγοράς. Άρα δεν μας μένει καιρός για γιορτές και πανηγύρια», μας είπε μεταξύ άλλων η κ. Εριέττα Μπαγορδάκη.
Αγρότισσα… δύσκολος αυτός ο ρόλος, γιατί μια γυναίκα δεν είναι μόνο αυτό.
«Είναι μάνα, νοικοκυρά, το δεκανίκι της οικογένειας όταν κάποιος λυγίζει», μας λέει η αγρότισσα κ. Μαρία Μπαχλιτζανάκη - Ριζοπούλου. «Δυνατή, γιατί έχει να αντιμετωπίσει πολλά, αγρότισσα γιατί αυτή είναι η δουλειά της, μα και σωστή νοικοκυρά γιατί το σπίτι της είναι ο ναός της. Θέλει δύναμη να κρατάς τόσα πολλά μαζί και μεγάλη υπομονή για να προχωράς αλύγιστη, ακούραστη, με τόλμη. Η γη γίνεται το τελευταίο μας παιδί. Τη φροντίζουμε, ίσως και με λίγη γκρίνια, γιατί κι εμείς καμιά φορά λυγίζουμε.
Όμως δεν μας επιτρέπεται να το δείχνουμε, γιατί η δύναμη της οικογένειας και ο συνδετικός κρίκος για όλα είναι η γυναίκα. Κι η αγρότισσα γυναίκα δεν έχει ηλικία· ακόμα κι όταν δεν μπορεί, θα κάνει αυτό το κάτι – ίσως το λίγο – για να στηρίξει την οικογένεια και τα παιδιά της. Είναι άξια σεβασμού, παράδειγμα προς μίμηση για όλους, μια ψυχή γεμάτη πείσμα, καρδιά και αξιοπρέπεια. Και φυσικά, δίπλα της ο αγρότης σύζυγος· μια κινητήρια δύναμη που τη στηρίζει και τη νοιάζεται. Μαζί, με τόλμη και υπομονή, όλα μπορούν να πάνε καλά», καταλήγει η αγρότισσα κ. Μαρία Μπαχλιτζανάκη - Ριζοπούλου.
«Χαιρετίζουμε σήμερα την Παγκόσμια Ημέρα Αγρότισσας. Η γυναίκα σήμερα στον αγροτικό τομέα καλείται να εκπληρώσει έναν απαιτητικό ρόλο στη σύγχρονη παραγωγική διαδικασία, είτε ως αυτοαπασχολούμενη στην καλλιεργητική διαδικασία, είτε σαν εργαζόμενη στις διάφορες μονάδες παραγωγής γεωργικών προϊόντων, αλλά και παράλληλα καλείται να ανταποκριθεί και στον ρόλο της σαν μητέρα, σε μια καθημερινότητα απαιτητική, εντατική και ανταγωνιστική.
Οι προκλήσεις της αγροτικής παραγωγής σήμερα είναι πολυποίκιλες και πολυπαραγοντικές και σε αυτό εμείς οι γεωτεχνικοί τοποθετούμε τον ρόλο της γυναίκας και της προσφοράς της σε πολύ ψηλό σημείο. Για μας η καθημερινή προσφορά της γυναίκας δεν περιορίζεται σε μόνο μια μέρα εορτασμού, αλλά αποτελεί καθημερινή προσφορά της γυναίκας στην αγροτική παραγωγή.
Η γυναίκα σήμερα συμμετέχει σε ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων στην αγροτική παραγωγή, δίνοντας λύσεις σε ένα εντατικό περιβάλλον εργασίας με πολλές απαιτήσεις, προσδίδοντας έτσι στο τελικό προϊόν μια προστιθέμενη αξία», μας είπε η γεωπόνος και αγρότισσα κ. Ζαχαρένια Ζαμπουλάκη.
«Η γυναίκα είναι η ρίζα και ο κορμός της αγροτιάς. Χωρίς αυτήν δεν υπάρχει ζωή στην ύπαιθρο. Ενώ στα πιο παλιά χρόνια η αγρότισσα είχε περιορισμένο ρόλο στην καλλιέργεια, τώρα πλέον έχει βασικό ρόλο σε όλα τα στάδια της παραγωγής, της συσκευασίας αλλά και της εμπορίας των προϊόντων που παράγει. Μέσα σε όλα αυτά πρέπει να προστεθούν οι ευθύνες της ανατροφής των παιδιών, το μαγείρεμα, το πλύσιμο, το σιδέρωμα, η καθαριότητα και χίλια μύρια άλλα καθημερινά θέματα που περνούν όλα από το χέρι της», μας είπε μεταξύ άλλων η αγρότισσα κ. Δέσποινα Νερατζούλη.
«Η γυναίκα αγρότισσα είναι η ψυχή της υπαίθρου. Από την αυγή ως τη δύση εργάζεται με δύναμη και υπομονή στη γη, φροντίζοντας τα χωράφια, τα ζώα και την οικογένειά της. Με τα χέρια της δίνει ζωή στη γη και με την καρδιά της κρατά ζωντανό τον τόπο. Είναι σύμβολο αντοχής, αγάπης και αξιοπρέπειας… Μια γυναίκα που, χωρίς να ζητά αναγνώριση, προσφέρει καθημερινά το πιο πολύτιμο αγαθό: τον κόπο της», μας είπε το μέλος του Δ.Σ. του Αγροτικού Συλλόγου Ιεράπετρας, κ. Κάλλια Ζερβαλάκη.
«Η γυναίκα αγρότισσα στις μέρες μας κατέχει έναν σημαντικό ρόλο στην ύπαιθρο. Η διαφορετική ματιά που έχει στα πράγματα από το αντρικό φύλο έχει αλλάξει τον τρόπο δουλειάς στο χωράφι. Η γυναίκα έχει περισσότερη υπομονή και η δουλειά γίνεται με λεπτομέρεια, επομένως έχουμε καλύτερα προϊόντα.
Ο πολλαπλός ρόλος της γυναίκας (εργαζόμενη, μητέρα, νοικοκυρά, σύζυγος) κάνει την προσπάθειά της αξιοθαύμαστη, διότι προσπαθεί στον περιορισμένο χρόνο που έχει να τα προλάβει όλα. Ιδιαίτερη αναφορά θα έπρεπε να κάνουμε στις γυναίκες αγρότισσες που δουλεύουν πάρα πολλά χρόνια στα χωράφια, προσφέροντας τις γνώσεις τους στους νεότερους και δουλεύουν με όλη τους την ψυχή μέχρι τα βαθιά γεράματα. Χρόνια πολλά σε όλες τις αγρότισσες», μας είπε η αγρότισσα κ. Ελένη Μαγκουσοχατζάκη.
«Η Παγκόσμια Ημέρα της Αγρότισσας μάς δίνει την ευκαιρία να αναγνωρίσουμε τη δύναμη της γυναίκας αγρότισσας, που αγωνίζεται καθημερινά στην ύπαιθρο για να βοηθήσει την οικογένειά της. Όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, πάντα σε αποζημιώνει και παίρνεις δύναμη και συνεχίζεις. Η γυναίκα αγρότισσα δεν σταματά μόνο στις αγροτικές εργασίες, αλλά είναι νοικοκυρά, μαγείρισσα, μάνα, γιαγιά και παλεύει πάντα με όρεξη για να τα καταφέρει! Χρόνια μας πολλά με υγεία και δύναμη, για μια καλύτερη ζωή για μας και τα παιδιά μας», μας είπε η αγρότισσα κ. Πόπη Φρονιμάκη.
