Η Ελληνική παράκτια και η μέση αλιεία αργοσβήνει τα τελευταία χρόνια, έχοντας μείνει αβοήθητη από το κράτος, με τα αλιευτικά σκάφη είτε να αποσύρονται, είτε να βγαίνουν προς πώληση στο διαδίκτυο, όπου δεν παρατηρείται κανένα αγοραστικό ενδιαφέρον. Πολλά μένουν ακίνητα στα λιμάνια, στην εγκατάλειψη και στη φθορά του χρόνου.
Στην Ιεράπετρα από τα 70 αλιευτικά σκάφη παράκτιας και μέσης αλιείας έχουν μείνει μόνο 15 εκ των οποίων τα 5 είναι ενεργά με τους καπετάνιους τους να σκέφτονται να τα παρατήσουν, αφού δεν μπορούν να βρούν αλιεργάτες να πάνε στο ψάρεμα κι αν τα καταφέρουν περιστασιακά να βρούν κάποιους οικονομικούς μετανάστες από την Αίγυπτοι δεν μπορούν να είναι σίγουροι ότι θα μείνουν να εργαστούν ολόκληρη τη σαιζόν.
Από την άλλη, οι ψαριές πλέον είναι «αναιμικές» και το μεροκάματο δε βγαίνει για να καλύψει ο επαγγελματίας αλιέας όλα του τα έξοδα. Τα ιχθυοαπαθέματα έχουν μειωθεί σε επικίνδυνο βαθμό. Οι λαγοκέφαλοι και τα λεοντόψαρα έχουν μειώσει τους πληθυσμούς των βρώσιμων ψαριών, τα καύσιμα έχουν φτάσει στα ύψη και τα μεροκάματα των αλιεργατών έχουν διπλασιαστεί, ενώ η πολιτεία υποχρεώνει τους καπετάνιους να ασφαλίζουν το προσωπικό τους με ασφάλιστρα ΙΚΑ-ΕΦΚΑ και όχι ΟΓΑ-ΕΦΚΑ αφού η αλιεία ανήκει στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Βάζουν πωλητήριο στα αλιευτικά
Τριανταπέντε χρόνια στη θάλασσα, ο 51χρονος καπετάνιος του μοναδικού γρι-γρι της Ιεράπετρας Νεκτάριος Κουγιουμουτζάκης, όντας ψαράς τρίτης γενιάς και έχοντας πίσω του μια μεγάλη οικογενειακή αλιευτική ιστορία από τον παππού του τον πατέρα του και τον θείο του, αναγκάζεται σήμερα να βάλει προς πώληση στο διαδίκτυο το μεγαλύτερο αλιευτικό της περιοχής (το Αθανάσιος) καθώς αδυνατεί να βρει προσωπικό και να καλύψει τα έξοδα λειτουργείας του.
«Δυστυχώς δεν υπάρχουν εργατικά χέρια πλέον στην περιοχή μας, η νεολαία δεν θέλει να ασχοληθεί με την αλιεία, μιας και έχουν μειωθεί πάρα πολύ τα αλιεύματα και το επάγγελμα μας έχει δυσκολέψει πολύ. Τα αλιευτικά μας τα τελευταία χρόνια τα στελεχώναμε με Αιγύπτιους αλιεργάτες. Τώρα αντιμετωπίζουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα εύρεσης ειδικευμένου προσωπικού. Με τη μεγάλη ζήτηση που υπάρχει σε αυτούς τους λίγους εργάτες, έχουν αυξηθεί πάρα πολύ τα μεροκάματα, με αποτέλεσμα να φεύγουν από τη μια δουλειά και να πηγαίνουν στην άλλη, αρκεί να τους δώσει κανείς κάτι παραπάνω.
Αυτή τη στιγμή η μέση αλιεία στην οποία ανήκει η ανεμότρατα και το γρί-γρί που έχω εγώ, αντιμετωπίζει πολύ μεγάλο πρόβλημα, γιατί αυτά τα μεγάλα σκάφη θέλουν 8 με 10 άτομα προσωπικό για να πάνε να ψαρέψουν. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το 50% των αλιευτικών σκαφών να έχουν σταματήσει πλέον να ψαρεύουν καθώς δεν έχουν εργατικό προσωπικό.
Σοβαρό πρόβλημα όμως αντιμετωπίζει και η παράκτια αλιεία, γιατί ούτε και τα αλιευτικά που ψαρεύουν με δίχτυα η παραγάδια έχουν το απαιτούμενο προσωπικό ζητώντας μετακλητούς Αιγύπτιους αλιεργάτες και μπλέκοντας στα γρανάζια της γραφειοκρατίας.
Με το πρόβλημα της έλλειψης εργατών, της μείωσης των αλιευμάτων, της αύξησης των καυσίμων και της κυριαρχίας των εισβολικών ψαριών, έχει γίνει το επάγγελμα μας ασύμφορο και γι αυτό το εγκαταλείπουμε σιγά σιγά», είπε στο neakriti.gr, ο καπετάνιος του αλιευτικού «Αθανάσιος» Νεκτάριος Κουγιουμουτζάκης.
Η κλιματική αλλαγή έχει αυξήσει τη θερμοκρασία των νερών της Μεσόγειου θάλασσας και η κυριαρχία των εισβολικών ειδών που εισήλθαν από τη διώρυγα του Σουέζ, έχει παίξει τον πιο σημαντικό ρόλο στην εγκατάλειψη της μέσης και παράκτιας Ελληνικής αλιείας.
«Αυτή τη στιγμή τα μισά αλιευτικά της Ελλάδας έχουν βάλει πωλητήριο και κανείς δεν ενδιαφέρεται να τα αγοράσει. Εκατοντάδες αλιευτικά πωλούνται μέσα από τις γνωστές σελίδες πώλησης αυτοκινήτων και σκαφών, ενώ τα παιδιά των ψαράδων δεν θέλουν να ακούσουν τίποτα για το ενδεχόμενο να συνεχίσουν τη δουλειά των γονιών τους.
«Ελπίζουμε να ξανά δούμε κάποιο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα , επιδότησης της απόσυρσης των αλιευτικών μας όπως έγινε πριν μερικά χρόνια , όταν αποσύρθηκαν οι βιντσότρατες. Τουλάχιστον να πάρουμε ένα χρηματικό ποσό να το επενδύσουμε σε κάποια άλλη καλύτερη δουλειά. Σίγουρο είναι ψυχοφθόρο και στενάχωρο να βλέπεις τα παλιά σκάφη και τα παραδοσιακά τρεχαντήρια να καταστρέφονται(να κόβονται) για να πάρεις μια επιδότηση να αλλάξεις επάγγελμα», μας λέει ο Νεκτάριος Κουγιουμουτζάκης, σημειώνοντας επίσης ότι αυτή η κατάσταση έχει δημιουργήσει και μεγάλες αυξήσεις στις τιμές των αφρόψαρων της λαϊκής κατανάλωσης, με την εκτίμηση ότι οι τιμές στην ψαραγορά μπορεί ακόμα και να τριπλασιαστούν.
Μεγάλο το πρόβλημα και στην παράκτια αλιεία
Από τους λίγους εναπομείναντες αλιείς της Ιεράπετρας ο 44χρονος Μανόλης Τζαράκης ενώ αρματώνει τα παραγάδια του , στο λιμάνι της Ιεράπετρας, μας εξηγεί ότι, «και τα αλιευτικά σκάφη της παράκτιας αλιείας έχουν μειωθεί, γιατί οι ψαριές έχουν μειωθεί πάρα πολύ και το επάγγελμα πλέον δεν έχει καμία πρόσοδο. Με τις ζημιές που μας προξενούν στα αλιεύματα οι λαγοκέφαλοι δεν μπορούμε πλέον να δουλέψουμε. Καλό θα ήταν να μας επιδοτούσαν να τα ψαρεύουμε για να μειώσουμε μόνοι μας τον πληθυσμό τους. Τώρα πια στο λιμάνι της Ιεράπετρας έχουμε μόνο 5 από τα 15 ενεργά αλιευτικά που πηγαίνουν όποτε οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν για ψάρεμα. Δυστυχώς δεν υπάρχει ανανέωση του πληθυσμού των ψαράδων και το επάγγελμα μας σβήνει. Εγώ πήρα δυο φορές τον 17χρονο γιό μου στο ψάρεμα και μου είπε ότι δεν θέλει να ξανά έρθει και ότι αυτή δεν είναι δουλειά. Ούτε εμείς οι γονείς θεωρούμε ότι είναι καλή λύση, να βάζουμε τα παιδιά μας σε αυτό το αγχωτικό επάγγελμα. Έτσι τα χαντακώνουμε τα παιδιά μας. Δεν έχουμε καμία βοήθεια από το κράτος. Όσο λιγοστεύουν τα αλιευτικά και τα αλιεύματα οι τιμές των ψαριών ανεβαίνουν. Σε λίγο που θα σταματήσει να ψαρεύει και το γρί-γρί, εμείς δεν θα βρίσκουμε δολώματα για τα παραγάδια μας. Θα τα παίρνουμε από την Αθήνα μέσω Ηρακλείου και θα τα πληρώνουμε μαύρο χαβιάρι», καταλήγει ο 44χρονος Μανόλης Τζαράκης.
